Сахнаға «Біржан – Сара» операсының шығуы өнер сүйер қауым үшін ғана емес, «Астана Опера» әртістері үшін де айтулы оқиға. Бірін-бірі ұнатқан қос ақын Біржан мен Сараның хикаясы қазір де өзектілігін жоғалтқан жоқ. Сондықтан болса керек, ұлттық классикамыздың ұлы тақырыбы опера театрлары репертуарында зор маңызға ие. Уақытпен бірге жаңарып, жасарып келе жатқан жауһарымыздың бұл сахналануында да жаңалық көп. Біз тамашалаған қойылымда кейіпкерлердің бейнесі жаңаша құрылып, қазақ классикасы басқа қырынан берілді. Операда қолданылған 3D-технология, италиялық маман Серджио Металлидің бейнепроекциялары шын мәнінде ұлттық жауһарымыздың шырайын ашқан сәтті шешімдер болғаны анық.
Қазақ операсының зор жетістігіне айналған спектакльде «Астана Операның» талантты солистері сахнаға шықты. Біржан партиясын Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Мейір Байнеш пен Бейімбет Таңарықов орындады, ал Сараның рөлін Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткерлері Бибігүл Жанұзақ пен Айгүл Ниязова сомдады. Екі кеш бойы елордалықтарды ерекше әсерге бөлеген қойылымда сонымен қатар театрдың «жасарған» жаңа құрамы дебюттерімен тәнті етті. Атап айтсақ, қалың көрермен Алтынай бейнесінде алғаш шыққан Ұлпан Әубәкірова өнерін зор қошеметпен қарсы алды. «Дарын» мемлекеттік жастар сыйлығының лауреаты Алтынбек Әбілда (Жиенқұл), Валерий Селиванов (Қожағұл), Мерей Қадырханов (Серік) та осы операдағы партияларды тұңғыш рет орындады.
– Біржанға бала кезден ғашық Алтынай Сараны өзіне бақталас көріп, қызғаныштан қиянатқа бас тігеді. Жауапсыз махаббат қызды көр соқыр етіп, оның жүрегіне зұлымдық ұялатады. Алтынай операда жағымсыз кейіпкер ретінде көрсетілсе де, мен үшін ол мейірімді қыз, тек Біржанды өзіне қарата алмағандықтан ашуға бой алдырады. Осы жауапсыз махаббаты оны теріс амалдар жасауға итермелейді. Сезім сергелдеңінің соңы қайғылы жағдайға ұласады. Алтынай қанша жерден қатыгез көрінгенімен, мен кейіпкерімнің әрекетін барынша ақтап алуға, жақсы қасиеттерін баса көрсетуге тырыстым, деген Ұлпан Әубәкірова пікірін әріптесі, Біржанның әкесі Қожағұлдың партиясында шыққан театр әртісі Валерий Селиванов: – Қожағұл кішігірім рөл болғанымен, мен үшін маңызды дебют болғаны анық. Кейіпкерім ұлына әрдайым қамқор болып, оны уайымдап жүреді. Себебі молдалар оған билікпен қақтығыс болу қаупін ескертеді. Ал әкесімен салыстырғанда бұл жағдайға Біржан бейқам. Осы рөлім арқылы әке мен бала арасындағы қарым-қатынасты барынша жан-жақты жеткізуге тырыстым, дейді солист.
Ал Жиенқұлдың партиясында дебют жасаған театр солисі Алтынбек Әбілданың айтуынша, бұл рөл – оның ұлттық репертуардағы жағымсыз кейіпкерді екінші рет орындауы. Бұған дейін әнші А.Жұбанов пен Л.Хамидидің «Абай» операсындағы Жиренше бидің рөлінде сахнаға шыққан.
– Жиенқұл ақын Сараны өзіне күштеп төртінші әйел қылып алғысы келеді. Жағымсыз кейіпкер болғандықтан бейнемен көп жұмыс істеуіме тура келді. Рөлімнің вокалдық-техникалық жағынан диапазоны өте кең. Төменгі ноталар көп кездеседі. Сондықтан дыбыстардың естілуіне мән беріп, музыкалық фразалармен тыңғылықты жұмыс істедім. Себебі бұл бейненің болмысын шынайы ашу үшін дауысты дыбыстарды анық айту өте маңызды, – деді әртіс.
Мұқан Төлебаевтың «Біржан – Сара» операсына екі жылдан кейін сексен жыл толады. 2013 жылы «Астана Опера» театры ұлттық классиканың алтын қорындағы дәл осы жауһармен ашылған болатын. Бірнеше жыл спектакль Ресейдің Халық әртісі, Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Юрий Александровтың қойылымында жүріп келді. Айтулы туынды 2014 жылы Санкт-Петербург қаласындағы атақты Мария театрының сахнасында көрсетіліп, көрерменнің зор қошеметіне ие болды. Ал 2018 жылы елордалық театр «Біржан – Сара» операсын Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Асхат Маемиров пен кеңесші режиссер Михаил Панджавидзенің заманауи көзқараста сарапталған жаңа музыкалық-сахналық редакциясымен көрермен назарына ұсынды. Екі қойылымның да қоюшы дирижері ретінде Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, музыкалық редакциялардың авторы Абзал Мұхитдин тер төкті. Жаңашыл көзқараста ұсынылған ұлттық қойылым көрермен құрметіне бөленді.
