Алайда қоғам тарапынан батыл айыпталып, әшкереленіп, тиісті мемлекеттік орындар ашық күрес жүргізіп жатқанына қарамастан, елімізде жемқорлық көріністері тыйылмай, керісінше әділеттілік, елдік, тұтастық сынды құндылықтарды жегі құрттай жалмап бара жатқаны қатты алаңдатады.
Қоғамды індеттей жайлаған сыбайлас жемқорлықтың ауыр бір саласы – парақорлық. Парақорлық – елдің дамуына кедергі келтіретін кертартпа кеселдің бірі. Жемқорлық, парақорлық етек алған жерде әділдік пен шындыққа, ізгілік пен адамшылыққа орын қалмайды.
Классикалық басқару үлгісіне жетіп, өркен жайып отырған қай мемлекетті алып қарасаңыз да жаппай жемқорлық атаулыдан ада. Үкіметінің бұл жегі құртпен күресі де күшті, халқының парақорлыққа деген нөлдік төзбеушілігіне де тәнті боласың.
Ал бізде ше? Бізде баланың да, параның да алғашқы қадамы перзентханадан басталады демеске шараң жоқ. «Қолы жеңіл болсын» деп хирург, акушер-гинекологтерді байытып жатқан да өзіміз. Біз үшін ақшаны біреу астыртын келіп беріп кетіп жатқан жоқ. Бұл ретте біржақты қарауға тағы болмайды. Акушерлердің кейбірі ымдап ыңғай танытса, кейде алғысы келмеген адалдығына қарамай, жабыса кетіп қалтасына тықпалайтын тағы өзіміз. Сөйте отырып, қоғамда қалыптасқан «бізде ақшасыз еш тірлік бітпейді, шешілмейді» деген кереғар көзқарастың өміршеңдігіне өзіміз «үлес» қосып келеміз.
Балабақшаға балаңды орналастыру, мектепке мұғалім болып жұмысқа тұру машақатының да төресі тағы да – парақорлық. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің ресми интернет-ресурсын ақтарып шықсаңыз, жаңалықтар тізбегіндегі парамен ұсталған, сыбайлас жемқорлық бойынша күдікке ілінгендердің ішінде білім саласына қатыстылардың қатары басым. Құдды бір осы сала басшылары білімді жүйелеумен емес, өз «тірлігін шешумен» айналысып кеткен бе дерсің. Жуырда ғана Талдықорған қалалық білім бөлімі есепшісінің екі миллиард теңгені «жансыздарға» жалақы етіп беріп, қазынадан қаржы жымқырғаны жұртшылықтың ғана емес, жемқорлыққа қарсы күресетін күштік құрылым өкілдерінің де жағасын ұстатты. Бұл енді сыбайлас жемқорлық сипатындағы фактілер. Ал пара түріндегісін де аз деп айта алмаймыз. «Антикор» ондайлардың талайын әшкереледі.
Жуырда бір өңірге сапарлап барғанымызда бір дүкендегі сатушысы мен оның танысының әңгімесін құлағымыз шалып қалды. Дүкеншінің айтуынша, сол қаладағы жаңадан ашылған мектепке мұғалімдерді қатаң конкурспен қабылдап жатыр екен. Онысына ішіміз жылып қалды. Алайда дүкен сатушысының қарындасының ол конкурсқа қатыспай-ақ, 2 миллион теңгемен сол мектептің мұғалімі атанғанын естіп, көңіл құлазыды. Елімізде ұрпақ тәрбиесі мен ұлттың болашағы сеніп тапсырылған салада асқан сақтықпен әрі парасатпен шешілуге тиіс нәрселердің парамен шешіліп кетіп жатқаны қынжылтады.
Елімізде тек білім саласы жең ұшынан жалғасқан жемқорлық былығына батып жатыр деуден аулақпыз. Ұрпақты адал еңбегімен, таза арымен тәрбиелеп отырған мұғалімдер де баршылық. Алайда құзырлы органның ресми интернет-ресурсынан қоғамның кез келген саласына қатысты сыбайлас жемқорлық, парақорлық, алаяқтық фактілерін табуға болады.
Қай өңірдің болсын жол құрылысы мен автомобиль жолдарына қатысты басқармасы басшыларынан жолдың сапасы неге ұзаққа шыдамайтынын сұрасаң, оның себебін көліктік бақылау комитетінің қызметкерлеріне әкеліп тірейді. Яғни олар көп жағдайда ауыр жүк көліктерінің нормадан тыс салмақ артпауына, күн күрт ысып кетіп, асфальт жұмсаратын күйге жеткенде олардың жолда жүруіне шектеу қоймайтын көрінеді. Қысқасы, жүргізушілер оның бәрін көз қысты, бармақ басты әрекетпен «шешіп» кетеді екен. Осыдан кейін жол сапасы туралы кімнен, не сұраймыз? Жаңа салынған кейбір жолдың да жайы қабылдағандардың қағазында ғана қанттай. Айналып келгенде тағы өзімізге келіп тіреледі. Пара сұрайтындарға беретін де, алмайтындарға алуды үйрететін де өзіміз.
