Суретті түсірген Юрий БЕККЕР
Мәдениет және ақпарат министрлігінің ұйымдастыруымен өтіп жатқан республикалық форумға аймақтардан медиа мамандар шақырылды. Форумды ашқан Парламент Сенатының әлеуметтік-мәдени даму және ғылым комитетінің төрағасы Нұртөре Жүсіп заманауи медиа кеңістіктегі өзекті мәселелерді саралап, жылдамдықпен дамып келе жатқан бүгінгі баспасөздің уақыт талабына бейімделуіне, Парламентте талқыланып жатқан «Масс-медиа туралы» заңның түйткілді тұстарына тоқталды. Бірнеше тілді еркін меңгерген журналистердің қабілетін кәсіби артықшылыққа балап, өңір тілшілерін тіл үйренуге үндеді. «Өңірлік БАҚ деген өмірлік бақ деп есептеу керек. Себебі Қазақстан өңірлерімен қуатты», деді спикер.
Екі күнге жоспарланған ауқымды іс-шараға шақырылған спикерлер – Президент Әкімшілігі, Парламенттен келген лауазымды тұлғалар, бәрі де «газеттің қазанынан қайнап шыққандар».
«Қандай қиындық болса да, қазақ журналистері ұлттық мүддені қорғауға келгенде аянып қалған жоқ. Сол себепті мемлекеттің оларға барынша қолдау көрсетуі – заңдылық. Өңірдегі баспасөз құралдарының көбі қиын жағдайды бастан кешіп отыр. Кейбір газеттер сатылып кетті. Пандемия кезінде де газеттер зардап шекті. Елімізде 11 мыңға жуық кітапхана бар. Сол кітапханалардың әрқайсысы 1 данадан жазылғанда, 11 мың басылымға жазылуға болар еді. Қазақ газеттері әлемде жоқ жанкештілікпен жұмыс істеп келеді», деді Мәжіліс депутаты Қазыбек Иса.
Қоғам мен билік арасында сауатты диалог жүргізу мәселесі Мәжіліс депутаты Ермұрат Бапидың сөзіне арқау болды. Саналы ғұмырын тәуелсіз журналистиканы дамыту жолына арнаған депутат еліміздегі мемлекеттік, ұлттық мүдде тұрғысындағы сөз бостандығы ұғымын 2019 жылға «дейінгі» және «кейінгі» мысалында салыстыра қарады. Кәсіпқой журналист газет тарату ісіне байланысты туындайтын қиындықты да ұмыт қалдырмай, оқу мәдениетін қалыптастыру туралы ой қозғады.
Президент Баспасөз хатшысының орынбасары Ержан Байтілес: «Қазақ журналистері қашанда мемлекетшіл позицияны ұстанған. Мемлекеттің бірлігі, елдің ынтымағы, халықтың берекетті өмірі басты бағыты болған. Бұл алтын арқау әлі жалғасып келеді. Ұлттық журналистиканы заманауи трендтерді меңгере отырып дамыту – басты міндет. Қазір қоғам мен биліктің арасында алшақтық жоқ. Өйткені қоғамның үнін әлеуметтік желілер арқылы болсын, дәстүрлі медиа арқылы болсын жеткізу жолдары оңай. Ұлттық журналистикамызды дамытып, өркендетуге, өрісін кеңейтуге қатысты көптеген келелі мәселе бүгінгі форумда айтылып, шешілу жолдары ұсынылады деген ойдамын», деді.
Екі күнге жоспарланған форумның алғашқы панельдік отырысына «Қазақ газеттері» ЖШС бас директорының орынбасары Қамбар Ахмет модераторлық жасап, медиа өкілдер жиналған басқосудың маңыздылығын атап өтті. «Сапалы аудиторияны қамтитын мерзімді баспасөз, соның ішінде өңірлік басылымдарды дамыту – көкейкесті мәселе. Мемлекет тарапынан БАҚ саласын дамытуды қолдау бағытында бірқатар іс-шара атқарылып жатыр. Бүгінгі форум да министрлік қолға алған кешенді іс-шаралардың үлкен бір бөлігі. Форумда мерзімді басылымдарды танымал ету, оқырман аудиториясын кеңейту, баспасөзді нығайтуда әлеуметтік желінің мүмкіндіктерін пайдалану, сонымен қатар, балалар басылымдары, басылымдарда сапалы контентті арттыру талқыланады», деді ол.
Форумның пленарлық отырысына министрліктің Ақпарат комитетінің төрағасы Мейірлан Раханов, «Жас алаш» газетінің бас редакторы Алмас Нүсіп, «Мысль» журналының бас редакторы Асыл Сағымбаев, филология ғылымдарының докторы Орынай Жұбаева, «Дат» газетінің бас редакторы Құтмағанбет Қонысбаев, «Курсив» газетінің шеф редакторы Татьяна Николаева, «Казахстанская правда» газетінің фототілшісі Юрий Беккер қатысып, тілшілер кәсібінің маңызды қырлары туралы әңгімеледі.
– БАҚ – қоғам мен билік арасындағы алтын көпір. Мемлекет ақпарат құралдарының еркін әрі сапалы жұмыс істеуіне әрқашан қолдау көрсетеді. Өңірдегі халықтың көңіл күйі тілшілер жеткізетін ақпараттың сапасы мен сынына байланысты. Екі күндік форум алыс аймақтардан келген ақпарат өкілдері үшін жемісті әрі тиімді болады деп сенемін, – деді Ақпарат комитетінің төрағасы М.Раханов.
«Жас алаш» газетінің бас редакторы Алмас Нүсіптің сараптамалық материал жазудың стилі туралы әңгімесінен журналистер өздеріне пайдалы тұсын түртіп алды. Себебі интернет көздерінде, қаптаған сайттарда сіресіп тұрған ақпараттардан газетті тап осы терең талдаумен зерттеліп жазылатын сауатты сараптамасы арашалайды. Бас редактор «бейтарап болу, айғайламау, объективті оқиғаны субъективті пікірмен бағаламау, адамның жеке басына өтуді әдепсіздік санау» секілді сараптамаға қойылатын басты талаптарды санамалап, өзге де жанрлық ерекшелігін жіліктеп берді. Ал «Сөзтүзер. Қате қолданыстар сөздігінің» құрастырушысы, филология ғылымдарының докторы Орынай Жұбаева «Қате қолданыстағы сөздер мен тіркестер» тақырыбында сөз алып, күнделікті мерзімді басылымдарда жиі жіберілетін қателерге тоқталды.
Форум қатысушылары «Баспа басылымдарын танымал ету және тарату: аймақтық қырлары» атауымен өткен екінші панельдік отырыста белгілі медиа құрал жетекшілерінің басшылығымен өңірлік БАҚ жұмысының ерекшеліктері, басымдықтары мен бағдарына, дәстүрлі БАҚ-тың беделін арттыру, дәстүрлі БАҚ-тың әлеуметтік желімен интеграциялануы, журналистика менеджменті және қазіргі заманғы медиа жүйе тақырыптарын талқылады. Өңірден келген медиа өкілдерін, әсіресе, салалық журналистика мәселелері, атап айтқанда, діни журналистика, этножурналистика, әскери журналистика ерекшеліктері, журналистік этика және стандарттары мәселелері алабөтен қызығушылығын оятты. Кейбір мәселедегі ашық пікірталаста мерзімді басылымдардың тыныс-тіршілігі туралы тың ойлар айтылып, әріптестер өзара пікір алмасып жатты.
Интернет ресурстары мен әлеуметтік желідегі ақпараттар ағыны арасында басылымдарды бәсекеге қабілетті етіп, өз аудиториясын сауатты сараптама, зерделі зерттеулермен сусындатып, пайдалы ақпаратпен қамтамасыз ету – аймақтық медианың күн сайын қаузайтын мәселесі. Форумның алдағы отырыстарында спикерлер баспа басылымдарында Youtube арнасын дамыту жолдарын, ерекшеліктері мен менеджментін, басылымдарды онлайн форматқа өткізудің тәсілдерін, әлеуметтік медиа, жасанды интеллект, балалар басылымдары, балаларға арналған қызықты ғылыми-танымдық контент қалыптастыру мәселелерін талқылайды.
АЛМАТЫ
