Аймақтағы ахуал
Су тасқыны қауіпті өңірлерде апаттық-құтқару, тасқынның алдын алу жұмыстары жалғасып жатыр. Осындай іс-шаралар нәтижесінде 19 715 адам өз үйіне оралды. Дейтұрғанмен қауіптің беті қайтпаған өңірлерде бүгінде әлі 9 мыңға жуық адам эвакуациялық бекетте жатыр. ТЖМ Азаматтық қорғаныс және әскери бөлімдер комитетінің аға офицері Ерасыл Сайпаштың мәліметінше, 8 914 адам, оның ішінде 4 019 бала эвакуациялау бекетте орналасқан.
ТЖМ мамандарының сөзінше, 4 370 тұрғын үй мен 2 737 ауладан судың бағыты бұрылған. 10,5 млн текше метрден астам су шығарылды, 3,4 млн қап, 1,4 млн-нан аса тонна инертті материал төселіп, бөгеттер салынды. Қазіргі жағдай бойынша Ақтөбе, Қостанай, Ақмола, Атырау, Солтүстік Қазақстан облыстарында 5 989 жеке тұрғын үй, 1 091 аула су астында қалған.
«ТЖМ Апаттар медицинасы орталығының психологтері су тасқыны қаупі бар өңірлердің тұрғындарына психологиялық және ақпараттық көмек көрсету мақсатында тәулік бойы кезекшілікте тұр. 60 автожол суда қалды. Су шайған автожол 63-ке жетті, оның ішінде 10 көпір бар. 44 елді мекен көлік қатынасынсыз қалды, оларға қажетті азық-түлік және дәрі-дәрмек қорлары жеткізіліп жатыр», делінген ТЖМ баспасөз қызметінің хабарламасында.
Олардың мәліметінше, апаттық-құтқару және су тасқынына қарсы жұмыстарға азаматтық қорғау қызметтерінен 44 137 адам, 4 642 техника, 858 су сорғызу құралы, 341 жүзу құралы, 12 әуе кемесі жұмылдырылып, волонтерлер де белсенді жұмыс істеп жатыр. Ал ТЖМ ресми өкілі Динара Нұрғалиеваның айтуынша, зардап шеккен өңірлерге 4 529-дан аса тонна гуманитарлық көмек жеткізілді.
Азық-түлік жеткілікті
Өткен аптада әлеуметтік маңызы бар тауарлардың баға индексі 99,9%-ға тең болды. Яғни бағалар 0,1%-ға төмендеді. Айдың басынан бері баға индексі 99,8%-ды құрап отыр. Су тасқынынан зардап шеккен өңірлерде азық-түлік тауарларының баға индексі БҚО және Қостанай өңірлерінде тұрақты тұр. Ақмола облысында кейінгі үш аптада баға 0,4%-ға төмендесе, СҚО-да 0,2%-ға төмендеді. Алайда Ақтөбе облысында ғана үш аптада баға 0,2%-ға қымбаттаған. Мұның жай-жапсарына Сауда комитетінің төрағасы Айдар Әбілдабеков тоқталып өтті.
«Кейінгі аптада әлеуметтік маңызы бар тауарлар бағасының өсуі су тасқынының кезеңімен байланысты емес. Зардап шеккен өңірлерде азық-түлік тауарларының тапшылығы және олардың бағалары мәселесі – министрліктің ерекше бақылауында. Министрлік су тасқыны бар өңірлердегі жергілікті атқарушы органдармен, атап айтқанда, СҚО, БҚО, Атырау, Ақтөбе, Маңғыстау, Ақмола, Қостанай облыстарында аумақтық департаменттердің жұмысын өзара үйлестіріп жатыр», деді ол.
Әкімдіктер мен жергілікті әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялары бірлесіп, азық-түліктің жеткілікті санының болуына сауда нысандарына көшпелі мониторинг жүргізілмек. Су басқан аудандардағы кәсіпкерлерге тауар бағасын көтеру бойынша сауалнама жүргізіліп жатыр. Корпорациялар көкөніс қоймалары да бақылауда. Өйткені су тасқыны болған өңірлерде барлық 130 сауда нысанына зақым келген.
«Ең бастысы – азаматтардың амандығы»
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың су тасқыны салдарынан болған төтенше жағдайға байланысты жолдаған Үндеуінде: «Жағдай өте күрделі болса да, біз қиындықты міндетті түрде еңсереміз, барлығын қалпына келтіреміз. Ең бастысы – азаматтардың амандығы», деген еді. Бұл сөз әуелі күллі тілеулес халықтың көкірегінде көктеп тұрған сөз еді. «Ел іші – алтын кеніш» дегендей, ел бар да селге кеткен дүние-мүліктің орны толар. Ал күллі дүние-мүлкіңді берсең де сатып ала алмайтын – адам жаны. Жағдай қаншалықты ауыр болса да, адам шығыны болмаған жерде басқа ауырлықты өткеру қиынға соға қоймас. Бұл ретте Ішкі істер министрлігінің ресми өкілі Шыңғыс Алекешев бірқатар мәліметті алға тартты.
«Жалпы республика бойынша көктемгі су тасқыны барысында 5 өлім фактісі тіркелді. Атырау облысында – 4 және Ақтөбе облысында – 1 факт. Олардың арасында кәмелетке толмаған балалар жоқ. Бұл жерде барлық жағдай қауіпсіздік талаптарының бұзылуынан болған. Бірі өз бетінше өзенді жүзіп өтуге тырысқан, бірі су тасқынынан кейін, яғни эвакуациядан соң қауіпті аймаққа оралуға әрекеттенген. Барлық факті бойынша тексеру басталып, тергеу жүргізіліп жатыр», деді спикер.
Министрліктің ресми өкілі еліміздегі су тасқыны салдарын жою шараларына да тоқталды. Оның айтуынша, қазіргі таңда тәртіп сақшылары апаттық-құтқару жұмыстарымен қатар, дамбы салып, қауіп туралы ескерту жүргізу және адамдарды қауіпсіз жерге эвакуациялаумен айналысып жатыр.
«Полиция саласының 828 техникасы жұмылдырылды. Су басқан өңірлерде патрульдеу және кезекшілік бар. Тәртіп сақшылары жергілікті тұрғындардың ешқайсысы су басу қаупі бар аймақта қалып кетпеуі үшін елді мекендерде жаппай рейд жүргізіп жатыр. Қараусыз қалған мүлікті күзету үшін полиция су тасқынынан зардап шеккен 59 елді мекенді қорғауға алды. Қазір ішкі істер органдарының күзетінде қараусыз қалған 11 мың тұрғын үй мен басқа да нысандар бар. Ұрлық-қарлыққа жол берілмеді», деді Ш.Алекешев.
ІІМ халықты қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауға, уәкілетті органдардың заңды талаптарын орындауға, сондай-ақ мемлекеттік органдардың жұмысына түсіністікпен қарауға, оларға қол ұшын созуға шақырады.
Мамырда жауын-шашын мол
Мамыр айында ауа температурасы республиканың көп бөлігінде қалыпты деңгейден 1-2° жоғары болады деп болжанып отыр. Мәселен, мамыр айында мезгіл жазға ауады. Осыған орай, «Қазгидромет» РМК баспасөз хатшысы Алина Исмағұлованың дерегінше, бұл айда жауын-шашын мол болатын көрінеді. Оның айтуынша, ауа райының тұрақсыз сипаты байқалады: найзағай ойнап, дауылды жел тұрады, бұршақ жауады.
«Айдың басым бөлігінде жоғары температуралық фоны бар күндер көп болады. Елдің солтүстік бөлігінде күндіз ауа +35°C, оңтүстік аймақтарда +40°C дейін жылынады. Солтүстік, шығыс және орталық аймақтарда, сондай-ақ оңтүстік-шығыс таулы аймақтарында салқын толқындардан ауа температурасы 5-тен +15°C-қа дейін төмендейді. Батыста және оңтүстік өңірлерде +5-тен +26°C-қа дейін жылы болады», деді А.Исмағұлова.
