Таным • 28 Маусым, 2024

Робот-жорналшы

84 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Цифрлық журналистика туралы сөз қозғағанда, робот-жорналшыны қалайша ұмытамыз? 2010 жылы жапондық өнертапқыштар оқиғаларды талдайтын, толықтай ақпараттық есептер беретін андроид-журналистерді таныстырған еді. Осы тұсаукесерден кейін зерттеушілер роботтан журналист шығарамыз деп жанталасты.

Робот-жорналшы

2013 жылы қытай ғалым­дары­­ның идеясымен робот-жорналшы «Xiao Nan» жа­салған. Ол 300 таңбадан тұ­ратын жаңа жыл кезінде тра­фиктің жоғарылауы туралы жазбаны аяқтауға бір секунд жұ­мсаған. Мақаласы «Southern Metropolis Daily» газетінде шықты.

– Корреспонденттермен салыстырғанда, «Xiao Nan» көлемді мақалаларды тезірек жа­зады. Терең аналитика­лық­ мақалалар немесе шо­лу­лар­ жасайды. Бірақ бұл ро­­боттар жақын арада жур­налистерді алмастыра­ды де­генді білдірмейді. Себебі құл­темірлер сұхбатты өз бе­тінше жүргізе алмай­ды, сұхбаттасушының сұрақ­тарына интуитивті түр­де жауап бере алмайды.  Мақаланың тақырыптарын өз бетінше таңдай алмайды. Дегенмен университет қызметкерлері «Southern Metropolis Daily» компаниясымен бірлесіп, БАҚ-та роботтарды пайдалану бойынша арнайы зертхана құру үшін жұмыс істеп жатыр. Алдағы уақытта робот-тілшілер кемелдене түседі, – деді Бейжің университетінің профессоры Ван Сяоцзюнь.

Ал «The Los Angeles Times» ба­сы­лымының ро­бот-жур­налисі «Quakebot» 2014 жылы Колифорнияда бол­ған жер сілкінісін 3 минутта-ақ жазып берген. Ал «Кен Швен» ақпа­ратты өңдемей-ақ алгоритм есімімен жариялаған. Робот 2 жыл көлемінде жұмыс жасайды. Орфо­графиялық қате­лік­тердің бо­луына қара­мас­­тан, оның мақалалары өт­­кір. Бүгінде робот-журна­лист 10 миллион ада­­м­ы бар ау­­мақты бақылауда ұс­­тай­­ды. Со­ны­мен қатар қай­тыс бол­­­ған адамдардың, ұрлық-қар­лық­­­тың, қыл­мыс­тың санын есептеп, өзінің иесі, өнертапқыш әрі жур­­на­лист Кен Швенге жібе­реді.

2014 жылы швед зерттеу­шісі Кристер Клирволл робот-журналистер жазған жа­ңалықтарды оқырман қалай қабылдайды деп талдау жүр­гізді. Ол Америкалық футбол матчы туралы мақаланың екі нұсқасын медиалық және коммуникациялық зерттеу фа­куль­тетінің студенттеріне көрсетті. Эксперимент қаты­су­шылары материалдарды жур­налист немесе роботтың дайындағанын анықтау керек. Мәтін ағыл­шын тілінде жазылды. Суреттер болма­ды.  Қос мәтін – бір­дей көлем­де. Зерттеу нәти­жесінде қаты­сушылар мақа­ла­ны кім жаз­ғанын ажырата алмады. 27 респонденттен 10 қ­атысушы ро­бот-журналист жа­са­ған ма­териалды адам жазды деп қателесті.

«Сыртым – құрыш,жүзім – болат, тасқа да салсаң майрылман» деген сөзді Ақтамберді жырау төрт ғасыр бұрын айтып еді. Робот-журналистер айтса да, жарасатындай-ақ екен.