Қазақстанға ресми сапармен келген Германия Канцлері Олаф Шольц «Орталық Азия – Германия» саммитіне қатысып, онда тараптар сауда-экономикалық және бірлескен инвестициялық жобаларды жүзеге асыру барысы мен ауқымды салалардағы стратегиялық ынтымақтастықты талқылады.
Санкцияларды айналып өтпейді
Германия Канцлері Олаф Шольц Қазақстанға жасаған сапары кезінде «Германия Қазақстанмен сауда-саттықты кеңейтуге мүдделі, алайда Еуроодақтың Ресейге қатысты санкцияларына еш кедергі болмау керек. Яғни санкцияларды айналып өтпейміз. Екі ел арасындағы сауда ондай теріс пиғылдарға пайдаланылмау керек. Осы орайда Қазақстанмен жасалған сенімді диалогке ризамын», деді.
Еске салсақ, 2022 жылдың ақпанында Ресей әскерлері Украинаға басып кіргеннен кейін Батыс Ресейге қарсы қатаң санкциялар енгізіп, Мәскеуді технологиялар мен тауарларды импорттаудың айналмалы жолдарын іздеуге итермелеген еді.
«Орта дәліз» бастамасына басымдық
Қазақстанның Орталық Азияны Трансеуропалық көлік желісі арқылы Еуропамен байланыстыруға бағытталған «Орта дәліз» бастамасына басымдық беруі Астананың Ресей мен Қытай бақылайтын сауда жолдарына енді тәуелді еместігін көрсетеді.
Берлиннің қоршаған ортаны қорғау және су ресурстарын басқару бастамаларын, әсіресе, Арал теңізін құтқару мен тұрақты ауыл шаруашылығын дамытуға қолдау көрсетуі – Қазақстанмен өзара байланыс орнатудың тағы бір мүмкіндігі.
Қазақстанда өткен саммит Германияның Орталық Азиядағы негізгі экономикалық және қауіпсіздік серіктесі ретіндегі рөлін нығайтты. Инфрақұрылымдық және энергетикалық жобаларға инвестиция сала отырып, Берлин өзін Қытайдың «Бір белдеу, бір жол» бастамасын, Ресейдің аймақтағы тарихи үстемдігін әлсірететін құрал ретінде көрсетеді.
Орталық Азия елдері экономикалық экспансия мен аймақтық тұрақтылықты сақтай отырып, бәсекелес державалар арасындағы қатынастарды тиімді теңестіруі керек. Бұл тереңдетілген ынтымақтастық Орталық Азияның әлемдік державалармен тиімді серіктестік туралы келіссөздер жүргізуге өзінің стратегиялық орналасуы мен ресурстарын пайдалана отырып, халықаралық аренада неғұрлым талапшыл ойыншыға айналғанын көрсетеді. Алайда бұл бастамалардың өміршеңдігі Еуропалық субъектілердің аймақты дамытуға деген тұрақты міндеттемесіне және Орталық Азия үкіметтерінің ішкі саяси және экономикалық реформаларды басқару қабілетіне байланысты болады.
Орталық Азиямен миграциялық келісім
Германия Канцлері Олаф Шольц алғаш рет Орталық Азияға сапар шегіп, алдымен Қазақстанға табан тіреді.
«Орталық Азия – Германия» саммиті кезінде Германия бірқатар елмен көші-қон туралы келісімге қол қойды. Сонымен қатар мыс секілді маңызды шикізатты экспортқа шығару, осы саладағы ынтымақтастықты тереңдетуге бағытталған бірқатар келісім жасасты. Негізі Германия Орталық Азия елдерімен, соның ішінде Қазақстанмен байланысты нығайтқысы келіп отыр.
Мұнай тасымалын арттыруға дайын
Бұрынырақ Қазақстан мен Германия арасындағы мұнай тасымалдау мәселесі Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың Берлинге сапары барысында талқыланып, екі ел мұнай экспортын арттыруға келіскен еді. Астанада өткен саммитте осы және басқа да маңызды келісімдерге қол қойылды.
Өз кезегінде Германия Канцлері Олаф Шольц Қазақстан Германияның Орталық Азиядағы ең маңызды сауда серіктесі екенін айтты.
Германия Қазақстанмен шикі мұнай жеткізілімін арттырса, Ресейге энергия жағынан тәуелділіктен арылады.
