Қ.Тоқаев геосаяси шиеленістің күшеюі кезінде Қазақстанның халықаралық аренадағы тұрақтандырушы күш ретіндегі рөлін атап өтті. «Менің басты мақсатым – мемлекетіміздің экономикалық әлеуетін, егемендігін, халықаралық ұстанымын нығайту. Президенттік қызметімнің басынан бастап мен қабылдаған шешімдерім мен олардың салдары үшін толық жауапкершілікті өз мойныма алдым. Мен басқа жолмен жұмыс істей алмаймын және қаламаймын», деді Қ.Тоқаев.
Ол 2022 жылы орын алған Қаңтар оқиғасын да айтып өтті. Мұны Қазақстан басшысы әлеуметтік әділетсіздік пен саяси тоқыраудың салдары ретінде сипаттады. «Барлық азамат заң алдында тең құқылы. Менің ұлттық байлықты әділ бөлу бағытым мүлік пен активтерді толық экспроприациялауды немесе қайта бөлуді білдірмейді. Мұндай саясат деградация мен хаосқа әкеледі. Оның орнына біз модернизациялау стратегиямыздың бір бөлігі ретінде заңсыз артықшылықтарды жоюға және заңсыз сатып алынған активтерді мемлекетке қайтаруға тырысамыз», деді Қ.Тоқаев.
Қасым-Жомарт Тоқаев өткен жылды қорытындылады
Осыдан тура бір жыл бұрын, 3 қаңтарда Қ.Тоқаев «Egemen Qazaqstan» газетіне сұхбат беріп, Әділетті Қазақстанға қол жеткізуге және ұлттық экономиканың көлемін екі есеге арттыруға бағытталған экономикалық жоспарды баяндаған еді.
«Өткен жылдың басында берген сұхбатымда 2024 Қазақстанды әлемге танытатын жыл болатынын айтқан едім. Солай болды. Жүйелі және тіпті күрделі экономикалық реформаларды бастай отырып, біз елдің бес жылдық дамуының берік негізін қаладық. Бұл бағытта көптеген жоба мен бастама аяқталды», деді Қ.Тоқаев 2024 жылғы жетістіктер туралы ой қозғай отырып.
Ол барлық өңір бір кездері ауыр жағдайда болған инженерлік-коммуналдық инфрақұрылымын жаңартқанын атап өтті. Сонымен қатар 18 миллион шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілген, 7 мың шақырым автомобиль жолдары салынып, жөнделген. Алматы, Қызылорда, Шымкент әуежайларында жаңа жолаушылар терминалдары ашылған. Тау-кен, мұнай-химия, металлургия салаларында да ауқымды жобалар жүзеге асырылған.
Былтырғы есеп, биылғы жоспар
Халықаралық аренада бұрын-соңды болмаған геосаяси шиеленістерге қарамастан, Қазақстан экономикалық тұрақтылық пен ұлттық қауіпсіздікке ықпал ете отырып, бейбітшілік үшін күресте делдал ретіндегі рөлін нығайтты.
Қазақстан Президенті елде іргелі саяси реформалар жүргізілгенін айтты. Олар қоғамда белсенді түрде талқыланып, азаматтардың көпшілігінің қолдауына ие болды. Бұл реформалардың нәтижесі негізгі саяси институттардың ашықтығы мен тиімділігі, билік тармақтары арасындағы бақылау мен тепе-теңдікті нығайту және азаматтардың саяси өмірге қатысуын кеңейту болды. Осыған қарамастан, Мемлекет басшысы парламенттік республикаға көшуге келіспейтінін мәлімдеді.
«Менің «Күшті Президент – Ықпалды Парламент – Есеп беретін Үкімет» атты тұжырымдамам Қазақстанның саяси жүйесіне барынша сәйкес келетініне сенімдімін. Менің де, бәріміздің де мемлекетіміздің тұрақты дамуына нұқсан келтіретін шешім қабылдауға құқығымыз жоқ. Ешбір жағдайда қателесуге болмайды», деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Қазақ тілінің мәртебесі артып келеді
Жаңа жылға бір-екі күн қалғанда президенттің көмекшісі және баспасөз хатшысы Берік Уәли 3 қаңтарда «Ana tili» газетінде Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың баспасөз өкілімен болған ауқымды сұхбаты жарияланатыны туралы хабарды таратты. Айтылғандай, сұхбат тез арада жарық көрді.
Қазақстан Президенті қазіргі кездегі жағдайға оптимистік көзқараспен қарайды. Жұма күні жарияланған сұхбатында ол: «Қазақ тілінің тартымдылығы мен бәсекеге қабілеттілігі артып келеді», деді. Ол сондай-ақ қазақ тілі мемлекеттік тілдің позициясын мәңгілікке сақтайды деп мәлімдеді. Негізі Мемлекет басшысы орыс тілін және қытай тілін жақсы меңгерген және сол тілдерде сөйлейді.
Су тасқыны елді ширатты
2024 жылдың көктемінде Қазақстан жойқын су тасқынынан зардап шегіп, ондаған мың адамды эвакуациялауға мәжбүр болды. Үкімет зардап шеккен азаматтарды қолдау және қираған аймақтарды қалпына келтіруге арнайы кешенді шаралар қабылдады.
«Былтырғы су тасқыны еліміз үшін ауыр сынақ болды. Мұндай ауқымды су тасқыны Қазақстанда бұрын-соңды болмаған. Бірақ үкімет қауіп-қатерге жедел әрекет ете алды», деді Қазақстан Президенті Қ.Тоқаев сұхбатында. Су тасқыны жаппай қирауға әкеліп соқтырды, үйлерге, жолдарға, көпірлерге, әлеуметтік және коммерциялық нысандарға зақым келтірді, сонымен қатар ірі қара мал жоғалды.
«Егер соңғы онжылдықтарда қорғаныс бөгеттері мен басқа да гидротехникалық құрылыстарды салуға тиісті көңіл бөлінсе, мұндай ауыр зардаптардың алдын алуға болатынын мойындау керек. Қазір біз осыған жұмыс істеп жатырмыз. Парламент жаңа Су кодексінің жобасын қарап жатыр. Су ресурстарын басқарудың тұжырымдамасы мен кешенді жоспары бекітілді. Бұл құжаттарда 40-тан аса жаңа су қоймаларын салу және қолданыстағы 37 су қоймасын қайта құру, сондай-ақ 2030 жылға дейін 14 мың шақырымнан аса суару каналдарын жаңарту қарастырылған», деді ол.
Төтенше жағдайларды болжау және алдын алу жүйелерін ауқымды модернизациялау басталды. Су мамандарының жетіспеушілігін жою және ғылыми-зерттеу жұмыстарын күшейту мақсатында Қазақ ұлттық су шаруашылығы және ирригация университеті құрылды. Еске салсақ, өткен жылдың желтоқсан айының басында Қ.Тоқаев Сауд Арабиясында Қазақстан мен Францияның төрағалығымен өткен «One Water» саммитіне қатысты.
Қазақстан Қытаймен байланысын күшейтті
Қазақстан – Орталық Азиядағы ең ірі мемлекет. Осы елдің Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Си Цзиньпиннің 2025 жылға жоспарланған Астанаға сапары кезінде көрші Қытаймен қарым-қатынасын нығайтуға үміттенеді. Бұл туралы Қазақстан басшысы жұма күні «Ana tili» газетіне берген сұхбатында мәлімдеді.
Қ.Тоқаев ҚХР Президенті Си Цзиньпиннің биыл Қазақстан астанасында өтетін Орталық Азия-Қытай саммитіне қатысуы жоспарланғанын атап өтті. «Қытай төрағасының Қазақстанға сапары, сондай-ақ осы күзде өтетін Қытайдағы келіссөздер елдеріміз арасындағы жан-жақты өзара іс-қимылды одан әрі нығайтуға ықпал ететініне сенімдімін», деді Қ.Тоқаев. Президент Си Цзиньпин өзінің бұрынғы мәлімдемелерінде Қазақстанның егемендігі мен тәуелсіздігін толығымен қолдайтынын атап өтті.
Екі ел 2023 жылы визасыз режім орнатты, Бейжіңмен қарым-қатынасты тереңдету қазақстандық дипломатияның негізгі міндеттерінің бірі болып қала береді. Қытай – Қазақстанның негізгі сауда серіктесі.
Халықаралық позициясын нығайтты
Қазақстан Президенті сұхбатында елдің әртүрлі салаларда, соның ішінде модернизацияланған тұрғын үй, автомобиль жолдары және әуежайлар сияқты инфрақұрылымдық жобаларда айтарлықтай жетістіктерге жеткенін айтты.
Ол тау-кен, мұнай-химия және металлургия салаларындағы жетістіктерді атап өтті. Бұл ретте өңдеу өнеркәсібінің маңызы артып келеді. Ауыл шаруашылығына керемет жыл болған, астық жинау онжылдықтағы ең жоғары 27 миллион тоннаға жеткен.
Сондай-ақ Қ.Тоқаев мемлекеттік қызметкерлердің зейнетақысы, жәрдемақысы және жалақысы көтерілгенін айтты. Ғылымға, мәдениетке және бұқаралық спортқа бағытталған қосымша қаржыландырумен жүздеген жаңа мектептер, спорт орталықтары мен университеттердің филиалдары ашылған. Геосаяси сын-қатерлер мен табиғи апаттарға қарамастан, Қазақстан ұлттық қауіпсіздік пен экономикалық өсуді күшейте отырып, өзінің халықаралық позициясын нығайтты.
