Сенат • 17 Қаңтар, 2025

Толыққанды инклюзивті орта қалыптастыру қажет

33 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Сенат спикері Мәулен Әшімбаевтың төрағалығымен палата отырысы өтті. Онда сенаторлар Конституциялық Сот судьясының өкілеттігін тоқтату және лауазымынан босату мәселесін қарады. Сондай-ақ депутаттар көру қабілеті бұзылған азаматтардың ақпарат алуын қолжетімді ететін құжатты ратификациялады. Отырыста өзге де мәселеге қатысты депутаттық сауал жолданды.

Толыққанды инклюзивті орта қалыптастыру қажет

Марракеш шартының маңызы

Басқа жұмысқа ауысуына байланысты Ерлан Сәрсембаев Сенат шешімімен Конституциялық Сот судьясы лауазымынан босатылды. Регламентке сәйкес бұл мәселені Конституциялық заңнама, сот жүйесі және құқық қорғау органдары комитетінің депутаттары алдын ала талқылады.

Сондай-ақ отырыс барысында палата депутаттары «Зағип­тардың және көру қабілеті бұзыл­ған немесе баспа ақпаратын қабылдау қабілеті өзгедей шектелген адамдардың жария етілген туындыларға қол жеткізуін жеңілдету туралы Марракеш шартын ратификациялау туралы» заңды қарап, мақұлдады.

Депутаттар атап өткендей, елдің Марракеш шартына қосылуы көру қабілеті нашар адам­дардың кітап, журнал, оқу материалдарына қолже­тімділігі артады, сондай-ақ олардың қоғамның мәдени және әлеуметтік өміріне еркін араласып кетуіне мүмкіндік береді. Атап айтқанда, келісім аясында тараптар арасында қолжетімді форматтағы даналармен алмасу және оларды импорттау тетіктері қарастырылған.

Елімізде толыққанды инклю­зивті орта қалыптастыруға және бұл саладағы мәселелерді шешуге барлық деңгейде жүйелі әрі кешенді жұмыс жүргізу қажет. Сондай-ақ мемлекеттік органдар мен сарапшылардың өзара тығыз байланысы да маңызды. Мұны қабілеті бұзылған азаматтарға ақпараттардың қолжетімділігін жеңілдету туралы заңды қарау кезінде Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев айтты.

– Мүмкіндігі шектеулі бала­лар­дың, оның ішінде көру қабі­леті бұзылған жеткіншектердің сапалы білім алуына жағдай жасау – мемлекеттің негізгі міндеттерінің бірі. Конституциямызда да бәріне тең мүмкіндіктер қалыптастыру туралы нормалар бар. Соларды іске асыруымыз керек. Сондай-ақ бұл – біздің адамгершілік мін­­детіміз. Осы бағытта ми­нистр­лік тарапынан ауқымды жұ­мыс атқарылып жатқанын білеміз. Сонымен қатар аталған сала­дағы мәселелерді жүйелі және толық­қанды шешуге біздің депу­тат­тардың бастамасымен тиісті заң жобасы әзірленіп жатыр. Ол білім беру жүйесінде инклю­зивті ұстанымдарды аттыруды көздейді, – деді Сенат төрағасы.

Жалпы, бұл салада көптеген мәселе бар. Сенат спикерінің айтуынша, тиісті мамандар даярлауға, мектептердегі арнайы сыныптардың материалдық-техникалық базасын жетілдіруге қатысты түйткілдер көп.

– Сондықтан аталған заң қабылданғаннан кейін осындай мәселелерді шешуге ықпал етеді деп сенеміз. Бүгінде сенаторлар бұл салада белсенді жұмыс жүргізіп жатыр, – деп М.Әшімбаев мүдделі тараптарды ортақ мақсат жолында бірлесіп жұмыс істеуге шақырды.

 

Қонаев қаласын дамытуға қаржы қарастырылмаған

Сонымен қатар палата оты­ры­сында сенатор Сұлтан Дүй­сем­бинов Үкіметке Қонаев қала­сын­дағы инфрақұрылым­ды да­мы­ту­­ға қаржы қажет еке­нін айтып, 2023–2025 жылдар­ға арнал­ған бюд­жет­ті нақты­лау кезінде республикалық бюджеттен нысаналы трансферттер қарастыруды ұсынды.

Қонаев қаласына Алматы облысының орталығы мәртебесі берілгеннен кейін қалада инже­нерлік, энергетикалық, әлеуметтік және әкімшілік нысандардың құрылысына қаржы қажеттігі сезіле бастаған. Алайда сенатор С.Дүйсембиновтің айтуынша, бұл жұмыстарды іске асыруға қаржы қаралмаған.

– «Арна» қосалқы электр стан­са­сының құрылысы – страте­гия­лық маңызы бар жоба. Мұны іске асыру өңірдің экономи­калық және өнеркәсіптік дамуына қуатты серпін болатыны анық. Ол жаңа жұмыс орындарын құруға, өндірістік және әлеуметтік объектілерді энергиямен қамтамасыз етуге, сондай-ақ облыстың инвестициялық тар­тым­дылығын арттыруға мүм­кіндік береді, – деп атап өтті депутат.

Өңірдегі жұмыстар басталға­нына қарамастан, 2023–2025 жыл­дарға арналған бюджетте бір­неше жобаны қаржыландыру назар­­дан тыс қалған. Бұл қаланы дамы­ту­ға бағытталған шаралардың уақтылы орындалуын қиындатып отыр. Атап айтқанда, бұлар – әкімшілік ғимараттар, энергетика және көлік коммуникациялары, сондай-ақ білім беру және мәдениет мекемелері сияқты стратегиялық нысандар.