Фото: parlam.kz
Депутаттың айтуынша жазатайым оқиғалардың жиілеуі өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелеріне әлсіз көңіл бөлудің тікелей салдары болып табылады, бұған статистика дәлел.
«Мысалы, 2023 жылы Балқаш мыс балқыту зауыты мен Шығыс Жезқазған кенішінің № 57 шахтасында монтажшы мен тау-кен шебері қаза тапты. Қараша айында Жезқазған № 2 байыту фабрикасында 1 әйел, ал Жамбыл облысындағы «Жайсан» кенішінде 2 кенші дүние салды. 2024 жылғы қазанда Балқаш өңіріндегі «Саяк-3» шахтасында улы газ шығуынан тағы 2 шахтер көз жұмды.
Енді міне, 7 адамның өмірін қиған жаңа қайғылы оқиға. Мыс өндiретiн кенiште болуы мүмкiн газдың жарылысы туралы ақпарат ерекше алаңдатады, бұл техника қауiпсiздiгiнiң бұзылғандығын көрсетедi.
Осыған байланысты мынадай сұрақ туындайды: неліктен ең үздіктердің бірі және рентабельді кәсіпорындар жоғары пайда әкелуді жалғастырып жатыр, бірақ жылдар бойы еңбек қауіпсіздігінің тиісті деңгейін қамтамасыз етпейді?!», деді депутат.
Депутаттың сөзінше мұндай техногендік апаттар жыл сайын қайталанады және еліміздің кеніштерінде, шахталарында және мұнай кен орындарында болып тұрады. Бұл – өнеркәсіптік қауіпсіздік тұрғысында мемлекеттік институттардың қажеттілігін әрі маңыздылығын көрсетеді.
«Бірақ, осы жүйені үнемі реформалауға байланысты біз тұтастай бақылаушы мемлекеттік саладан, оның ішінде ең жоғары деңгейдегі мамандардан, инспекторлардан айырылдық», деді Арман Қобыландыұлы.
Депутаттың сөзінше ол және оның әріптестері бірнеше рет депутаттық сауалдар жолдап, өнеркәсіптік қауіпсіздіктің мемлекеттік жүйесінің қайта ұйымдастырылуына байланысты болашақ қайтымсыз салдарлар туралы ескерткен және оған қоса, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында қадағалауды күшейту тұрғысында заңнамалық және жүйелі нормаларды ұсынған.
«Ең жаманы, инспектордың тексеру парағы ҚӨО қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты емес, өрт және экологиялық қауіпсіздік, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы жүйесінен алынған.
Сондай-ақ, 10 жыл бұрын өнеркәсіптік қауіпсіздік проблемалары жөніндегі жалғыз республикалық ғылыми институт таратылды. Техногендік қауіпсіздік саласындағы ғылыми-әдістемелік база іс жүзінде жойылды», деді депутат.
Депутаттың айтуынша жинақталған келеңсiз факторлар тұрғысынан өнеркәсiптiк қауiпсiздiк жүйесiнде қалыптасқан жағдайға тиiстi талдау жүргiзілместен оны одан әрi қысқарту процесi байқалды. Бұдан басқа, азаматтық қорғауға ие өңірлік өнеркәсіптік қауіпсіздік департаменттері біріктірілді. Енді тау-кен өнеркәсібіндегі, құрылыстағы, қауіпті өндірістердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері, яғни өрт сөндірушілер мен құтқарушылар ТЖД қарамағына берілді.
Осы және басқа да жайттарды айта келе, депутат мынадай ұсыныстарын айтты:
«1. Өнеркәсiптiк қауiпсiздiктi қамтамасыз ету функцияларын салалық министрлiктерден бере отырып, дербес және Премьер-Министрге тiкелей есеп беретiн мемлекеттiк орган құру жолымен өнеркәсiптiк қауiпсiздiк саласындағы мемлекеттiк бақылауды күшейту жөнiндегi мәселелердi қарау.
2.Қауiптi өндiрiстерде жұмыс iстейтiн қызметкерлердiң өмiрi мен денсаулығын сақтандыру жүйесiн жетiлдiру жөнiнде шаралар қабылдау.
3.Газ қауiпсiздiгi жөнiндегi сарапшыларды тарта отырып, аварияның себептерiне дереу мұқият және тәуелсiз тексеру жүргiзiлсiн. Кеніштерді желдету жүйелерінің санатқа сәйкестігін тексеру.
4.Қазiргi заманғы еңбек қауiпсiздiгi талаптарына жауап беретiн тау-кен өндiру кәсiпорындарындағы жабдықтар мен технологияларды жаңғыртуды қаржыландыруды қамтамасыз ету», деп түйіндеді Мәжіліс депутат Арман Қалықов.
