ҚҚС қайтаруды 55-75 күннен 5-15 күнге дейін қысқарту үшін экспорттаушылар Ұлттық банктен немесе коммерциялық банктерден таңбаланған сандық теңгені сатып алуы тиіс. Мұндай валютаны өнім берушілермен және бюджетпен есеп айырысудан басқа мақсаттар үшін пайдалануға болмайды.
Барлық транзакциялардың деректерін, сондай-ақ жеткізушілер мен бюджетке түсетін түсімдер бойынша ҚҚС қозғалысы туралы мәліметтерді Ұлттық банк МКК-ге береді. Осының арқасында салықтық тәуекелсіз ҚҚС-ты жедел қайтару үшін салықтық ақпарат жеткілікті болады.
МКК пилоттық жобаға қатысушыларға кіріс ҚҚС қайтарып берді. Ведомствоның мәліметінше, процесс бес күнге созылды. Бұл ретте салықтық тексеру жүргізілмеген, ал тәуекелдерді басқару жүйесі қолданылмаған. Енді МКК аталған жобаны кеңейтуді жоспарлап отыр.
Цифрлық теңгені енгізудің бірінші кезеңі 2023 жылғы қарашада басталды. Валюта арнайы электрондық әмиянда сақталатын цифрлық токендерді білдіреді. 2024 жылдың жазында Ұлттық банк оны бюджет қаражатын жұмсауды таңбалау үшін пайдалану жөніндегі пилоттық жобаны іске қосты. Осы жылдың басында «Бәйтерек» агроөнеркәсіп кешенінде цифрлық теңгенің табысты пайдаланылуы туралы есеп берді.
Бизнеске нөлдік ставкамен салық салынатын айналымдар бойынша пайда болған ҚҚС асып кеткен сомасын қайтарады. Оларға экспорттық операциялар, халықаралық тасымалдар, әуежайлардың ЖЖМ-ды шетелдiк авиакомпанияларға сатуы, тауарларды арнайы экономикалық аймақтарға сатуы және басқалары жатады. Бұл ретте экспорттаушылар нөлдік ставка бойынша салық салынатын өткізу көлемі бойынша алда келеді.
Әзірге парламентте талқыланып жатқан жаңа Салық кодексіне ҚҚС мөлшерлемесін 12% -дан 16% -ға дейін арттыру енгізілген. Жекелеген салалар нөлдік ставка бойынша салық төлейтін болады, ал кейбіреулері төлеуден босатылады. Бұдан басқа, ҚҚС бойынша есепке қою шегін бес есеге - 80 млн теңгеден 15 млн теңгеге дейін төмендету ұсынылады.
