Қазақ әдебиетінің қара нары, телегей-теңіз дарын иесі Сәбит Мұқановтың туғанына 125 толуына орай биыл өткізілетін облыстағы мәдени іс-шаралар жуырда «Тағдырлы қаламгер» деген атпен осы кітапханадағы интерактивті кітап көрмесімен ашылды. Мұнда жазушының жас кезіндегі мол деректер, Мәскеудегі әдебиет және өнер мемлекеттік архивінен алынған өмірі мен шығармашылығына қатысты архив құжаттары, басқа жерде жарияланбаған мақалалары, соғыс кезінде сөйлеген сөздері және т.б. қызғылықты мұралар бар.
Көрменің бұдан кейінгі бөлімінде жазушының отбасынан алынған сирек суреттер қойылған. Соның ішінде Баймағамбет Ізтөлин, Кенен Әзірбаев, Жамбыл Жабаевпен түскен суреттері орын алған. Кеңес одағы әдебиетінің тарландары А.Толстой, М.Шолохов, И.Шухов, Ғ.Ғұламмен т.б. демалыс сағаттарында жүргенде түскен қызықты суреттері де оқырмандар мен көрермендерге түрлі ой салады.
Сәбит Мұқановтың соғыс жылдарында «Правда» газетінің тілшісі болып майданға барғанын көп адам біле бермейді. Осы сапарда ол көптеген қазақстандық қаһармандармен, соның ішінде Кеңес Одағының батыры Мәлік Ғабдуллинмен суретке түскен екен. Көрмеде сол суреттердің де көшірмелері тұр.
Сәбеңнің төте жазумен жаза бастаған «Қызылжар» романының қолжазбасы да осында қойылған. Өкінішке қарай, романның 26 беті ғана жазылыпты. Жазушы осы романын әлдебір себептермен аяқтай алмаған көрінеді. Ал қолжазбаны С.Мұқановтың көпжылдық терімшісі Майра Жансаева апайымыз оқып берген. Қолжазбаның түпнұсқасы С.Мұқановтың Алматыдағы Мемлекеттік әдеби-мемориалдық музей кешенінде. Ал көшірмесін жерлестеріне жазушының немересі Нәйлә Арыстанқызы Мұқанова беріпті. Қазір романның көшірмесі «Дарынның сансыз қырлары» деген атпен ашылатын бөліміне экспонат ретінде қойылған.
Сәбең әдебиеттің барлық жанрында еңбек еткен адам екені белгілі. Ол «Өмір мектебі» трилогиясын, «Мөлдір махаббат», «Ботагөз», Аққан жұлдыз» және т.б. романдарын, «Балуан шолақ» хикаятын жазумен қатар «Шоқан Уәлиханов», «Сәкен Сейфуллин», «Қашқар қызы» драмаларын, «Сұлушаш», «Ақбөпе» поэмаларын, «Есею жылдары» атты публицистикалық романдарын және т.б. жазған. Л.Хамиди мен Е.Брусиловский операларының либреттасын, бірнеше әндердің сөздерін де шығарған. Оның осынау шығармаларының алғашқы нұсқаларының көшірмелері көрмеге толыққа жуық қойылған.
Облыстық кітапханадан басқа музыкалық-драмалық театр, №32-мектеп, үлкен көше, туған ауылы Сәбеңнің есімімен аталады. Екі-үш ескерткіші де бар. Көрмеде осылар туралы да айтылып, олардың бүгінгі тыныс-тіршілігінен деректер көрсетілген. Жасанды интеллектің алгоритмдері қолданылып, QR-код арқылы кез келген көрермен көрменің әрбір бөлімінен мол деректер ала алады. Тіпті жазушының даусын да естуге болады.
ПЕТРОПАВЛ
