Ұрының орны – түрме. Ходорковскийді сонда отырғызды

Бір ел өзінің қылмыскерін соттамақ екен, онда тұрған не бар деу­ге болады. Бірақ «ЮКОС» компаниясының бұрынғы басшысы Михаил Ходорковский мен «МЕНАТЕП» компаниясының бұрынғы басшысы Платон Лебедевке сот – әлем назарында. Оны кейбір елдің басшылары да қадағалап отыр. Осы жерде әңгімені АҚШ-тың мемлекеттік хатшысы Хиллари Клин­тонның пікірінен баста­ған жөн-ау. Клинтон ха­ным Михаил Ходорковский мен Пла­тон Лебедевті айыптау үкімі адам құқын қамтамасыз ету мен инвестициялық ахуалды жақсар­ту­ға байланысты Ре­сей­дің беделіне теріс ықпал жасайды деп мәлімдеді. Бұған Ресей басшылары­ның да жауабы бар. Бір емес, талай рет жауап беруге тура келген. Журналист ағайындар сәті түскен кезде Ресей бас­шы­ларынан оны сөз етуді әсте де қапы жібермейді. Алды­мен Владимир Путиннің жауа­бы­на келейікші. Премьер-министр ел халқымен бейнебайланыста болған кезде былай деді: «Бұ­ған байланысты көп айттым. Тағы да қажет десеңдер, Вы­соцкийдің кейіп­керінің сөзі­мен жауап берейін: «Ұрының орны – түрме». Сот шешіміне сәйкес оған айтарлық­тай қо­мақ­ты ұрлығы жөнінде ай­ып тағылып отыр. Әңгіме оның салық төлемегені, алаяқтығы жай­ында, есеп миллиардтаған рубль­ге кетеді. АҚШ-та осын­дай ұр­лы­ғы үшін Мэдофф мырза 150 жылға сотталған». Путин Ходор­ков­скийдің тағы да біраз қылмы­сын тізбелей келіп, Ресей соты­ның тым жұмсақтығын айтады. Президент Дмитрий Мед­ве­дев­тің пікірі өзгешелеу, жалпы­лама. Сөйтсе де оның мына бір пікіріне тоқтала кетейік: «...Президент те, мемлекеттік қызметтегі кез келген лауазымды тұлға да бұл іске немесе бас­қадай іске үкім шығарылғанға дейін, айып­тал­ған немесе ақ­та­ғанға дейін өз пози­ция­сын білдіруге қа­қысы жоқ – бұл айдан анық»,– деді. Мұны бір жағынан тікелей жауаптан қаш­қа­лақтау деу­ге де болар. Ходорковский мәселесінің жыр болып келе жатқанына біраз уақыт. Билік айыптайды, оппозиция жақ­тайды, оларды сырттағы күш­тер қолдайды. Алғашында оны Лебедев екеуін 2003 жылы «Апатит» компаниясының ак­ция­ла­рын ұрлады деген айыппен ұс­тап, 2005 жылы соттап та жіберген. Биыл жазаларын өтеп, бос­тандыққа шығуға тиіс еді. Бір­ақ оларға жаңа айып тағылып, жаңа жылдың қарсаңында 13,5 жылдан арқалатты. Жалпы, Ресей билігі олар­ды қалайда қамаудан шығар­ғы­сы жоқ­тығы аңғарылады. Оларға тағылған жаңа айып та тым ауыр – 218 миллион тонна мұнай ұрлаған көрінеді. Оны ақшаға шаққанда 7,5 миллиард доллар. Қазір бұл іске байла­нысты Ресей қауымы екіге жарылғандай. Біреулер даттай­ды, біреулер жақтайды. Ақпа­рат құралдары да өз пікірлерін ашық білдіре алмай отырған кейіпте. Ел басшысы­ның бірі «Хо­дорковскийдің орны – түр­ме»  деп отырғанда, оны ашық ақтауға бата ал­майтындай. Олигархтарға үкім шы­ға­рылды. Бірақ әңгіме мұнымен аяқталмайтын сияқты. Олар­дың жақтастары іште де, сыртта да бар. Мамадияр  ЖАҚЫП.