Республикалық Әміре Қашаубаев атындағы дәстүрлі орындаушылардың VIII конкурсын өткізудің қағидасы

Жалпы ережелер Қасиетті ұлы дала үнінен қуат алып, әсем әндерімен тыңдарман жұр­ты­на шуақ берген ұлы әнші Ә.Қашау­баевтың шығармашылығы ұлттық му­зы­ка өнерін­дегі қайталанбас дара құ­былыс. Осы киелі мұраны кеңінен, те­реңінен насихаттап, ұрпақтан-ұрпаққа жеткізу, талантты жас­тарымызды өнер­­дің кәусар бұлағы­нан нәр алғызып, шеберлігін шыңдауға ық­пал ету мақ­са­тында Мәдениет министр­лігі­нің Мә­де­ниет комитеті Әміре Қашау­баев атын­дағы республикалық дәстүрлі орын­дау­шылардың VIII конкурсын (әрі қарай - конкурс) өткізеді. Конкурс 2011 жылдың 20 - 22 сәуі­рі аралығында Астана қала­сын­да өт­кізіледі. Конкурсқа Қазақстан Рес­пуб­­ликасында және алыс-жақын шет елдерде тұратын 16 мен 35 жас ара­лы­ғын­дағы халық және қазіргі за­ман­ғы ком­позиторлар әндерін дом­быра, қыл­қо­быз, сырнай аспап­тары­ның сү­йе­мелдеуінде орын­дайтын кәсіби өнер­­паздар қатыса алады. Осының ал­дын­дағы өткен конкурстардың жүлде­лі орын­дарына ие болған жеңімпаздар аталмыш конкурсқа қатыса алмайды. Конкурстың мақсаттары мен міндеттері Конкурстың мақсаттары мен міндеттері: ұлы әнші Ә.Қашаубаевтың шығар­машылығын кеңінен насихаттап, ұрпақ­тан-ұрпаққа жеткізу; да­рынды адам­дар­дың кәсіби шеберлігін жетілдіру; ұлт­тық ән өнерінің ең жақсы дәстүрлері мен жетістіктерін жаң­ғырту, дамыту және насихаттау; халықтың мәдени де­малысы мен эсте­тикалық тәрбиесін, рухани және мәде­ни құндылықтармен ал­ма­су­ды ұйым­­дастыру; мәдениет сала­сын­­да­ғы мемлекеттік саясатты іске асы­ру; өнердің шы­ғар­машылық жетістіктерін анық­тау және талантты, өзіндік ерекшелігі бар орын­даушыларды қол­­дау; мәдени мұраны насихаттау және олардың дамуындағы сабақ­тас­тықты қамта­ма­сыз ету; жастар­дың эстетика­лық жә­не ұлтжандылық тұр­ғыда тәр­бие­­ле­нуі­не, ұлттық және әлем­дік мәде­ниет құн­дылықтарына тар­тылуына ықпал ету. Конкурсты өткізудің тәртібі  және шарттары Үш кезеңнен тұратын конкурс кө­рермен алдында өтеді. Конкурсқа қа­ты­сушылар әр кезеңде төрт шы­ғар­ма­ны жатқа орындайды. Ол ал­дын-ала көр­сет­кен шығармалар тізімін өзгер­те алмайды. Конкурс лауреаттары қорытынды Гала-концертте ақысыз өнер көр­сетеді. Конкурс жеңімпаздарына төмен­дегі­дей жүлделер тағайындалады: Әміре Қашаубаев атындағы бас жүл­де және лауреат атағы (ақшалай сый­лық); бірінші жүлде және лауреат атағы (ақша­лай сыйлық); екінші жүлде және лауреат атағы (ақшалай сыйлық); үшін­ші жүлде және лауреат атағы (ақшалай сыйлық). Конкурсқа қатысу үшін облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың мәдениет басқар­ма­лары, концерттік ұйымдардың дирек­циясы мен көркемдік кеңесінің, шы­ғармашылық оқу орындарының ұсы­ныстары болуы қажет. Конкурсқа қатысу үшін үміткерлер өті­ніш береді. Өтінішке төмендегі құ­жат­тар қо­са ұсынылады: тууы ту­ралы немесе жеке куә­лік көшірмесі; өмір­баяны, ұс­та­зы­ның аты-жөні; музыка­лық білімі тура­лы құ­жаттың көшірмесі; оқи­тын (оқушы­лар мен студенттер үшін), жұмыс істейтін жерінен анық­тама; 13х18 көлемдегі түр­лі-түсті екі фотосурет (электронды нұс­қасын қоса берген жөн); әр кезең­де орында­латын шығар­малар тізімі; тиісті меке­менің ұсынысы. Тапсырылған құжаттар қайтары­луға жатпайды. Конкурсқа қатысушылардың өтініш­тері конкурстың басталуына 25 күн қал­ғанға дейін мына мекен-жайда қа­был­данады: 010000, Қазақстан Респуб­лика­сы, Астана қаласы, Абай даңғылы, 18 үй, «Қазақ әуендері» акционерлік қоғамы,  8 (7172) 39 01 40, 39 04 78, 39 05 14 (факс). Конкурсқа қатысушылар ұйымдас­тыру комитетінің сараптауынан соң конкурсқа шақырылатын болады. Кон­курсқа қатысу­шылардың қаты­сушылар тізіміне кіргені туралы ресми хабар қажетті құжаттар толығы­мен тап­сы­рылғаннан соң сайысқа 10 күн қалғанға дейін хабарланады. Конкурсқа қатысушының барып-қайту жол шығындарын жолдама берген, ал олардың жатын орны мен тамақтануын конкурсты өткізетін жақ көтереді. Конкурсқа қатысушыға қоса ере келген адамдардың барлық шығын­дары өз тараптарынан өтеледі. Келесі кезеңге өтпеген конкурсқа қа­ты­сушылар немесе конкурсқа қаты­су­дан бас тартқандар конкурстың аяғына дейін көрермен ретінде қалуға ниет білдірген жағдайда өз қаражаты есебінен күнелтеді. Конкурстың қатысушыларына мы­на­дай шарттар қойылады: І кезең: Ә.Қашаубаевтың орындауындағы ән (сайыскердің таңдауы бойынша 14-тармақта көрсетілген тізімдегі бір ән); Халық композиторының әні (са­йыс­кердің таңдауы бойынша); Халық әні (сайыскердің таңдауы бойынша); Батыс немесе Алтай-Тарбағатай әндері. ІІ кезең: Ә.Қашаубаевтың орындауындағы ән (сайыскердің таңдауы бойынша 14-тармақта көрсетілген тізімдегі бір ән); Халық композиторының әні (са­йыс­кердің таңдауы бойынша); Сыр немесе Қазығұрт өңіріндегі әуендер; Қазақстан композиторларының әні. ІІІ кезең: Ә.Қашаубаевтың репертуарынан мін­детті түрдегі ән: «Ағаш аяқ» - жігіттерге, «Ардақ» - қыздарға; Халық ком­позиторының әні (сайыскердің таңдауы бойынша); Халық әні (са­йыс­кердің таңдауы бойынша); Арқа немесе Жетісу дәстүріндегі ән. Әміре Қашаубаевтың орындауын­дағы әндер тізімі: «Қос барабан», «Топайкөк», «Баян­ауыл», «Шіркін-ай», «Сырғақты», «Көк­­­аршын», «Қызыл бидай», «Екі жирен», «Қор­лан», «Ақ сиса», «Сары­мойын», «Қар­ғам-ау», «Хаулау», «Үш дос», «Бал­қадиша», «Гауһар қыз», «Дудар-ай», «Келіншек», «Ақ қайың», «Бес қарагер», «Смет», «Қанапия». Ұйымдастыру комитеті Мәдениет министрлігінің Мәде­ниет комитеті конкурсты өткізу бо­йынша ұйым­дастыру комитетінің құра­мын бекітеді. Ұйымдастыру комитеті мемлекеттік органдар мен конкурсты өткізуге қатысушы мәдениет ұйымдары өкіл­дерінен құралады. Ұйымдастыру ко­митетінің мүшелері өз функцияларын қоғамдық бастамамен жүзеге асырады. Ұйымдастыру комитеті конкурсты дайындау және өткізу бойынша бас­шы­лықты жүзеге асырады. Ұйымдастыру комитеті конкурс қа­тысушыларына қосымша сыйақы тө­леу­сіз конкурстың тыңдаулары мен қоры­тын­ды концерттерін радио және теледидар арқылы тарату, дыбыс және бейне­тас­паға жазу және оны одан әрі тарату құқығына ие. Сондай-ақ, ұйым­дастыру комитеті басқа тараптармен конкурстың аталған мате­риалдарын жүзеге асыру жөніндегі келісім-шартқа отыру құқығына ие. Ұйымдастыру комитеті іс-шара­ның ақпараттық-жарнамалық қол­дау түр­лерін айқындайды. Ұйымдастыру комитеті кон­курс­ты дайындау және өткізу бары­сында туын­дайтын өзге де ұйымдастыру мәселе­лерін шешеді. Конкурстың қазылар алқасы Конкурс қатысушыларының өнерін бағалау, сондай-ақ, қорытынды шы­ғару үшін қазылар алқасы құрылады. Қазы­лар алқасының құрамы мемлекеттік о­р­ган­дардың өкілдерінен, мә­де­ниет және өнердің көрнекті қайрат­керлерінен құ­ра­лады және Мәдениет министр­лігінің Мәдениет комитетімен бекітіледі. Қазылар алқасының саны, төр­ағаны қосқанда, тақ сан болуы тиіс. Қазылар алқасының шешімі түп­кілікті және қайта қарауға жатпай­ды, хаттамамен ресімделеді және бар­лық қазылар алқасының мүше­лері қол қояды. Қазылар алқасы мүшелерінің дауыс­тары тең бөлінген жағдайда төрағаның дауысы шешуші болып табылады. Қазылар алқасы белгіленген жүл­делі орындарды бермеуге немесе үміт­­керлер арасында бөлуге (бас жүлдені қоспағанда) құқылы. Қазылар алқасы қазылар алқасы­ның барлық мүшелері келіскен жағ­дай­да бағдарламаны қысқарту және/немесе шығармаларды орындауды тоқтату тура­лы шешімді қабылдауға құқылы. Қазылар алқасы бағаларының кри­терийлері: орындаушылық шеберлігі (орындаушының дербестігі); сапалық деңгейі; сахна мәдениеті; орында­латын шығармалардың кон­курс­тың шарт­тарына сәйкестігі. Конкурсты қаржыландыру Конкурсты дайындау мен өткізуді қаржы­ландыру республикалық бюджетпен көзделген қаражат шегінде жүзеге асырылады. Конкурсты өткізуге көзделген ақ­ша­лай қаражат ұйымдастыру коми­тетінің шешімі бойынша бекітілген сметалық шығыстармен қатаң сәй­кес­тікте жұмсалады. Конкурсты дайындау мен өткізу үшін демеуші­лердің және басқа да қосымша қаражат көздері жұмыл­дырылуы мүмкін. Демеушілер конкурстың қатысу­шы­ларына заң­да белгіленген тәртіп­пен өзінің ынталандыру сый­лық­тары мен сыйақыларын тағайындай алады. Қорытынды ереже Осы қағидамен реттелмеген бар­лық мәселелер Қазақстан Республи­касының қолданыстағы заңнамасы­на сәйкес шешіледі.