Міз бақпау мін бе?

Мұндайда кейбір жандар бұқ­пан­тай­лап, сырт айналып өте шықса, мұнан да сорақысы, қайғылы жағдайларды бей­небаянға міз бақпай түсіріп тұра бе­ретін тасжүрек жандар пайда болды. Оқу­шының мұғалімді келемеждеп, қол жұмсауын, болмаса күштінің әлсізге әлімжеттілігін кластың бір бұрышында түк болмағандай телефонына жазып отыр­ған жеткіншектің бейнесі мен эмо­ц­иясыз жүзін бір сәт көз алдыңызға кел­тірсеңіз жаныңыз түршікпей ме? Өзі­не-өзі қол жұмсағандарды, бір-бірін аяу­сыздықпен соққыға жыққандарды... тас­паға басу тек тасбауыр, жүрегінде мей­ірім оты сөніп қалған адамдардың ғана қолынан келеді деп ойлаймыз.  Кейде қазақтың әп-әдемі қыздары өза­­ра қырылысып, бір-бірін көгала қой­дай етіп сабап, тепкінің астына жы­ғып жатқаны түсірілген бейнебаяндарды еріксіз ашып қарауыңа тура келеді. Мұ­ны бір қызық көргендіктен, болмаса жанжалды жақтағандықтан емес, осы жолға олардың түсу себебін, қар­­ша­дай қыздардың мұншалық сойқан қа­ты­гез­дікке ұрыну сырын білу үшін, әрине. Он­дайлар тап осы бүгін пайда бола қал­мағаны мәлім. Ал енді сол сұм­дық кө­рі­ністерді басынан аяғына дейін жай­ба­ра­қат ұялы телефонына басып, бейнебаян­ды фейсбукке, ютубке емін-еркін салып отырған адамның әбес әрекеті үрей ұшы­р­­май ма? Осындай жағдайларға тап бол­ғанда, өзгенің басындағы трагедияға міз бақпас кейіп қайдан жұққан дерт өзі де­г­ен сұрақтың көмекейге кептеліп тұ­ра­тыны рас.  «Қазіргі таңда кең етек жайған мұн­дай жөнсіздіктердің бәрі өт­пелі, ха­лықтың қалыбы қайтадан түзе­ле­ді» деген үміт отын кеудемізге жаққаны­мызбен, әлеуметтік желідегі жан­түр­шігерлік бейнебаяндар үдемесе, ке­міп отырған жоқ. Жақында бір же­лі қолданушының қоғамдағы түр­лі түйткілдерге, қазақылықпен қа­быс­пай­тын жат әрекеттерге, көңілге кірбің үйі­рер жайттар мен басқа біреудің ба­­сындағы қуаныш пен қайғыға се­лт ет­пеушілікті ұстамдылыққа, сабыр­лы­лыққа жатқызғаны жаға ұстатты. Бұрындары адамдардың ішкі көңіл-күйі, эмоциясы сыртына, жүзіне шы­ғып тұратын сияқты еді. Бүгінде көп кі­сінің не қуанып, не ренжіп тұрғанын біл­мейсіз. Яғни эмоциялар жоғалған. Мы­салы, өткенде әлеуметтік желіде бір әріптесіміз Димаштың өнеріне разы болған қытайлардың қуанғандағы түр­лері мен соған орай білдірген риз­а­­шы­лықтары туралы тамаша ойла­ры­мен бөлісті. Әсем әнді жандарымен қабылдаған шіркіндердің сондағы көз­деріне егіліп жас алғанын көргенде мы­на жақта отырған біздер қарадай ел­жіредік-ау. Жандары қандай нәзік еді! Неткен әсершіл, сезімтал халық еді! Дим­ашымыз сахнада халық әні «Дай­ди­дауды» шырқап жатыр. Ал музы­ка әуен­імен қосылып ырғалған қалың нөпір да­лада жел тербеген құрақтай әсе­рленіп шайқалды...  Қазір ешнәрсеге таңданудың қажеті жоқ деп ауызекі айта салғанымызбен, жұрттың әнді тыңдау сәтіндегі тамсаныстары бар бейнебаяндарды көру арқылы біздің де олардың аппақ пейіліне құрмет сезіміміздің арта түскені рас. Испан, итальян, түрік, ағылшын, француз, корей тілін түсінбесек те Димаштың дау­ысына сүйсініп әсерленген әлгі ел­дердің кәсіби мамандарының ой-пі­кір­лерін, таңданыстарын қуаныш нұры жү­гірген жүздерінен, эмоцияларынан аңғардық. Бұлақтай сыңғырлаған ай­шықты үнге құлақ түрмейтін жер жа­һанда бірде-бір жан болмайтынына, олар кісінің түріне, нәсіліне қарап бөл­мейтініне, қай кезде де жұлдыздар жа­рығы ортақ болып қала беретіндігіне ал­ғаш Қытайдағы осы ән байқауы ар­қы­лы көз жеткізгеніміз өз алдына бөлек әң­гіме, әрине. Міне, сол ғаламат дау­сымен ғаламды тамсандырған, әсем әні­мен әлемге шуақ шашқан қазақ ба­ла­сының өнері туралы сүйсіністерін әлем жұртшылығының әлеуметтік же­лі арқылы жұмыла таратып жатқаны көкейде көптен бері жүрген осы бір ойды ортаға салуымызға түрткі болған еді. Димаштай табиғи таза дауыс иесіне жаһан біткен жанарын сүзіп, назарын тіккеніне қарап, эстрададағы шынайы талантқа жалғыз қазақ жұртшылығы ғана емес, жер бетіндегі бүкіл адамзат ба­ласының кеудесі қаталап шөліркеп-ақ қалғанын аңғардық. Осылардың ма­ха­ббатына үңіле келе, ал өзімізде сол талантты ұлымыздың даусына біз дәл мы­налардай қол соғып, табына алған бо­лар ма едік деген ойдың қылаң беріп қал­ғаны тағы бар. Тіпті, кей концерттерде өнерпаздарымызға дұрыстап қо­шемет көрсетуге шорқақтығымыз-ай осы. Әннің ішіне еніп кете қоймасақ та, соңында өнер иесіне жаппай қол соқ­сақ қайтеді. Залдың әр тұсынан те­ре­зе­ні ұрған жаңбырдай сырт-бұрт дауыс ес­ті­леді әйтеуір. Бет қимылсыз, көңіл сүлесоқ.  ...Жә, бұл мәселе жайында кейін тағы реті келгенде қозғай жатармыз, ал біздің бү­гінгі ортаға салып отырғанымыз адам­дардың эмоциясы туралы әңгіме еді ғой. «Мен қауіп еткеннен айтамын» деп Мұ­рат Мөңкеұлы бабамыз айтпақшы, бұған себеп жоқ емес. Жүрегіміздің айнасы – жүзімізге не болған осы?