Кеше республика Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов Елбасының тапсырмасымен құрылысы аяқталуға жақындаған Райымбек ауданы аумағындағы «Мойнақ» гидро-электр стансасына келді. Бұл сапар жайдан-жай емес. Бүгінде ел назары Тәуелсіздігіміздің 20 жылдығы қарсаңында іске қосылатын «Мойнақ» ГЭС-іне ауған. Бұл Қазақстандағы өндіріс саласының өрге басуы мен еліміз ұстанған индустриялық-инновациялық саясат жүргізудің дүниежүзілік бай тәжірибесін меңгерудің жемісі деуге болады. Оның түп-тамыры – адам мен қоғам, жалпы, ел қамы үшін екенін қасиетті мекенге табан тіреген әрбір жанның тау-тасты қашап, таспадай жол, көрікті қалашық, алып турбиналар мен стансаның бас ғимаратын, су қоймасын салып, үлкен істің тиянағын келтірген мамандар мен жұмысшылардың қажырлы еңбегіне сүйсініс білдіргенінен анық аңғарылады.
Тәуелсіздік мерейі Жетісу жеріне жеткізген жақсылықтар қатарында құрылысы аяқталуға аз қалған «Мойнақ» ГЭС-і бар. Ол үдемелі индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы аясында өңірде қолға алынған ірі жобалардың қатарындағы бірегейі екені анық. Кезінде қолға алынып, құрылысы тоқтаған алып нысанға расында да тәуелсіздіктің шапағаты тиді. Нәтижесінде соңғы бес жыл көлемінде іргелі істер өркен жайды.
Мемлекеттік маңызы зор жоба құрылысын іске асыруға қазақстандықтармен қатар тәжірибелі қытай мамандары мен құрылысшылары да үлкен еңбек сіңірді деуге болады. Биылғы жылғы қыркүйек айының 27-сі күні «Мойнақ» ГЭС-індегі «Бестөбе» су қоймасын құрайтын бөгетте Шарын өзенінің арнасы тоқтатылған еді. Бөгетте содан бергі мерзімде жасанды көл құралып келеді. Оның тереңдігі 90 метр, ұзындығы 16 шақырымды құрайды. Ол ауданның Талды елді мекенінің етегіне дейін жетеді.
«Мойнаққа» келген Үкімет басшысы ғасыр құрылысы саналған су электр стансасындағы 9 шақырым жер асты су жолының құбырындағы соңғы жұмыстардың жалғасуын және бас ғимаратпен танысты. Инженер-энергетиктер мен жұмысшылардың кәсіби тұрғыда атқарған жұмыстарын көргендер өз бағаларын беріп те жатты. Сондай-ақ, «Мойнақ» ГЭС-і ғимаратының маңындағы «КЕGОС» акционерлік қоғамының құрылысы толығымен аяқталған жарық қуатын ашық тарату құрылғысына да меймандар назар аударды. «Мойнақтан» Шелек ауылындағы стансаға дейінгі 220 квт. электр торабының жоғары кернеулі желісінің ұзындығы 97 шақырым.
«КЕGОС» акционерлік қоғамының «Мойнақ» ГЭС-нің қуатын беру» туралы жобасында отандық өндірушілердің құрылыс материалдары мен жабдықтары кеңінен пайдаланылған. Электр энергетикасы саласы үшін шығарылатын барлық өнім шоғыры қолданылады. Бұл жобаны жүзеге асыру еліміздің энергетикалық тәуелсіздігі мен энергетикалық қауіпсіздігін арттыруға қолдау болады деп күтілуде. Жобаны іске асыру басталған уақыттан бері жүздеген жаңа жұмыс орны ашылғанын да атап айтқан жөн.
Амандық болса, Жетісу шұғыласына айналатын «Мойнақ» ГЭС-інің алғашқы кезеңі желтоқсан айында іске қосылады. Осы бір қуанышты күнге де көп қалған жоқ.
Бұдан кейін Үкімет басшысы Кәрім Мәсімов жұмыс сапарын «Жетіген-Қорғас» темір жол желісінде орналасқан Панфилов ауданы аумағындағы Алтынкөл стансасында салынып жатқан нысандарды аралаумен жалғастырды. Шекара маңындағы стансада сапаржайдың заманауи ғимараты, әкімшілік ғимарат салынған. Сондай-ақ, инженерлік желілердің және кедендік, шекаралық инфрақұрылым нысандарының құрылысы қарқынды жүргізілуде. Жолдар төселуде. Осылайша құрылыс жұмыстары сапалы жалғасқанын байқау қиын емес.
Қазіргі уақытта 60 нысанның құрылысы аяқталуға жақын. Қарашаның соңында оларды мемлекеттік комиссияға тапсыру жоспарланса, қазақстандық қамту 80 пайызды құрап отыр. Мұнда мыңға жуық адам жұмыспен қамтылыпты. Демек, тұрғындардың әлеуметтік жағдайын жақсартуға да негіз болғанын көреміз.
Ұзындығы 293,2 шақырым болатын «Жетіген-Қорғас» жаңа темір жолының еліміз үшін стратегиялық маңызы зор. Өйткені, ол Қазақстаннан Қытайға екінші темір жол тармағын ашады. Қытай өз аумағында Цзинхэ-Қорғас қарама-қарсы темір жол учаскесін салу үстінде. Екі жақтағы жаңа темір жол желілерінің түйісуі 2011 жылғы желтоқсанға белгіленген.
Үкімет басшысы Кәрім Мәсімовтің «Мойнақ» ГЭС-і мен «Жетіген-Қорғас» темір жол желісіндегі Алтынкөл стансасына сапары кезінде облыс әкімі Аңсар Мұсаханов бірге болды.
Күмісжан БАЙЖАН, Алматы облысы.