Өткен жылы қыркүйек айында ресейлік инвестор «Композит групп» холдингі облыс орталығындағы Индустриялық аймаққа «Белорус» маркалы трактор құрастыратын зауыттың іргетасын қалады. Алғашқы келген инвестиция көлемі 2,3 миллиард теңгені құрады. Былтыр қыркүйек айынан бастап, зауыттың алғашқы цехы жұмыс істейді.
– Осы цехтың өзінен МТЗ тракторлары сапқа қойылды. Биыл зауыттан барлығы 1000 трактор шығарылуы тиіс. Мұнда «Белорус» тракторының 28 моделі құрастырылады. Алғашқы жүзден аса тракторды қазақстандық шаруаларға сатып та үлгердік, бүгін-ертең 4 трактор Қырғызстанға жөнелтіледі. Мұны жаңа зауыттың алғашқы экспорты деп біліңіз. Келесі трактор тобы Тәжікстанға жөнелтіледі, – дейді «Композит групп» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің бас директоры Андрей Гомаюнов.
2 мың шаршы метр өндіріс цехында сегіз сатыдан тұратын трактор желісі жұмыс істеп тұр. Зауыт ашылған қыркүйек айынан бастап осында жұмысқа тұрған Ердәулет Дәндібаевтың тәжірибесі күн сайын толығып, іске көзі үйрене бастапты. Қазір өзінің сатысында атқаратын жұмысты үйіріп әкететін болған.– Трактор сегіз сатыдан өтеді, ең соңғы сатыда дөңгелегі салынып, сапқа қоюға жіберіледі. Ауылда өстік қой, осы тракторды міндік, талай шөпке бардық, өзіміз жүргіздік. Енді сол «МТЗ» тракторын құрастыруға өзім қатысып отырмын, өз қолымнан өтіп жатыр. Ешқандай қиындығы жоқ. Біздің экономиканың, өндірістің дамуын көрсететін көрініс. Бұрын бұл жұмыс түсіме де кірген емес, – дейді Е.Дәндібаев.
Жердің тоңы жібіп, топырақ құрғасымен зауыттың жанынан тағы да 6 мың шаршы метр болатын екі цехтың құрылысы басталады. Онда трактор кабинасы толық жасалып шығады. Зауыт директорының айтуынша, кабинаның Қостанайда жасалуы инвестициялық жобадағы жергіліктендіру үдерісін арттырады.
– Қазір цехтағы жұмыстардың жергіліктендірілуі 12 пайыздан аспайды. Ал күзге қарай, кабина құрастыратын цехты қосқаннан кейін жұмысты жергіліктендіру көлемі 41 пайызға жететін болады, – дейді Андрей Алексеевич. Зауыттың бас директорының айтуынша, күзде, жаңа цех пайдалануға берілгеннен кейін өндіріс қуаты күрт көтерілетін болады. Келер жылы зауыт 3000 трактор құрастыруды межелеп отыр екен.Ресейлік инвестор «Композит групп» холдингінің құрамына енетін «Композит групп Қазақстан» зауытының қуаты сатылап атқарылатын жұмыстарға тікелей байланысты. Қазір соның тек бірінші сатысы ғана өнім бере бастады. Зауыттың екінші сатысында трактордың кабинасы өндіріледі, үшінші сатысында қозғалтқыш, төртінші сатысында радиатор шығарылады.
– Оның мәнісі мынада. Біз осы Индустриялық аймақтан тағы да 8 мың шаршы метр цех саламыз, онда қытай қозғалтқышын біздің тракторға арнап құрастыратын боламыз. Бұл саты 2020-2022 жылдары іске қосылады, ал трактордың радиаторы да осы Қостанайда жасалу үшін 2020-2023 жылдары цех құрылысы жүреді, – дейді Андрей Алексеевич.
Осы жұмыстар үшін ресейлік инвесторлар барлығы 15 миллиард теңге инвестиция құяды. Ең басты мәселенің бірі – енді осы тракторларға біздің шаруалар мен диқандардың қолжетімділігі қандай? Қазақстанда жасалған «Белорус» тракторы біздің экспорттық әлеуетімізді күшейте ала ма?
– «Белорус» тракторының шаруаға қолайлы екені өткен ғасырдың 60-жылдарынан бастап-ақ белгілі болған. Қазір біздің алғашқы шығарған тракторларымыздың өзі өтіп жатыр. Біз жақында ғана қосымша құн салығын төлемеу жеңілдігі жөнінде инвест келісімшартқа қол қойдық. Енді трактор шаруаларға қосымша құн салығынсыз сатылады, бұл техника шаруаға 12 пайызға арзан түседі деген сөз, – дейді Андрей Алексеевич.
Жоғарыда Қостанайдан «Белорус» маркалы тракторының 28 моделі құрастырылатынын айттық. Ал Андрей Алексеевичтің айтуынша, әзір фермерлер өткен ғасырдың 70-жылдарынан бері пайдаланылып келе жатқан МТЗ-82 тракторын қолай көреді екен. Бұл – қазақстандық шаруаларға ертеден таныс техника, әрі шағын, арзан және қосалқы бөлшектері де тез табылады, бағасы да төмен. Ал ірі шаруашылықтарға ат күші көп қуатты тракторлар сұраныспен өтетін көрінеді. Қайткенде де, «Белорус» тракторының ауыл шаруашылығы машина-трактор паркін жаңалауда өзіндік орны бар, көп жыл бойы тәжірибеден өткен. Бұл – тек қазақстандық диқандар үшін ғана емес, Кеңес Одағы құрамында болған елдердің барлығына таныс техника. Сондықтан Қостанайда құрастырылатын, барынша жаңартылған, жетілдірілген трактор Еуразиялық экономикалық одақ елдеріне экспортқа бағытталып отыр. ҚОСТАНАЙ