ҚПЛ-2019: Биылғы біріншілік несімен есте қалды?

Әдеттегідей, жыл басында чемпиондыққа «Астана» мен «Қайраттың» таласарына ешкім күмән келтірген жоқ. Сондай-ақ былтырғы маусымнан кейін құрамын бірқатар мықты футбол­шылармен толықтырған «Ор­дабасы» мен «Тобыл» сияқты клуб­тар да алтын жүлдеден үміт­ті екенін байқатты. Бірақ мау­сым соңында біз атаған төрт­тік жүрістерінен жаңылмай, тур­нир кестесіндегі алғашқы төрт орынды иеленді.

Тіпті Қостанайдың «Тобыл» клубы екінші айналымда біраз уақыт көш бастап тұрды. Бірақ Еурокубок ойындарындағы сәт­сіздіктен кейін бас бапкер Вла­димир Газзаев отставкаға кетіп, басшылық клуб бюджетін қыс­қартты. Сондай-ақ команданың бірқатар ойыншылары жарақат алып, жыл соңына дейін клуб әлсірей бастады. Алтын жүлдеден үміттенген «Тобыл» нәтижесінде төртінші орын иеленіп, Еуропа лигасының жолдамасынан тыс қалды. Қостанайлықтар кем де­генде үшінші орынға лайық бо­латын. Бірақ соңғы алты тур­да бір рет жеңіске жетіп, екі рет тең ойнады. Қалған үш ой­ын­да жеңіліске ұшырап, үшін­ші орынды «Ордабасы» ко­ман­дасына беріп қойды.

Ал «Ордабасы» жыл ба­сында және соңында тәуір ой­ын көрсетіп, қола жүлдеге қол жеткізді. Шымкенттіктер мау­сымның басындағы бес және соңғы бес турдың төртеуінде жеңіске жетіп, бір ойында ғана тең түсті. Керек кезінде қа­жет­ті ұпайға қол жеткізген «Ор­дабасы» келесі жылы да Еуро­кубок ойындарында бақ сы­найтын болды. Ашығын айту ке­рек, биылғы маусымда шымкенттіктерді Жоао Пауло өрге сүйреді. Бразилиялық фут­болшы командаға келе салып, клуб­тың көшбасшысы және сұр­­мергені атанды. Премьер-ли­гада 31 матч өткізіп, 15 гол соқ­­ты. Сондай-ақ 4 рет коман­да­­ластарына нәтижелі пас шы­ғарған.

 Маусым басында «Қайрат» биыл чемпион атанады деген­дердің қатары көп болды. Ел бі­­ріншілігінің алғашқы ай­на­лымында алматылықтар ала-құла өнер көрсеткенімен, екін­ші және үшінші кезеңде ең үздік ойын көрсетті. Чемпионат аяқталуына 5 тур қалғанға дейін турнир кестесінде көш бастап тұрған болатын. Бірақ 30-турда «Астанадан» (1:3), 32-турда «Ертіс» командасынан 0:5 есе­бімен жеңіліп, биылғы чем­пион­дықты өз қолдарымен «Ас­танаға» ұстатты. Енді «Қай­рат» фут­бол­шылары мен жан­күйерлері әдеттегідей өздерін келесі жылы чемпион боламыз деп сендіруге тырысады. Бәл­кім, алматылықтар келесі жы­лы «Астананы» тоқ­татуы да мүмкін. Өйткені чем­пио­нат­тың соңғы турында бас бап­кер Алексей Шпилевский бас­пасөз мәслихатында келесі жы­лы жанкүйерлердің үмітін ақ­тайтынын айтты. «Ойындарға сараптама жасап, маусымаралық үзіліс кезінде тыңғылықты да­йындалып, келесі маусымды жақсы өткереміз деп сенемін. Әрине, команданы күшейту ке­рек. Біздің ыңғайымызға сай келетін ойыншыларды іздейміз. Олар қазіргі ойыншыларға қара­ғанда әлдеқайда күшті болуы тиіс. Сонда ғана бәсекелестік орнайды», дейді ол.

«Астана» алтыншы жыл қа­тарынан чемпион атанған болса да, биылғы маусымда олар өз деңгейінде ойынды көрсете алмады. Мысалы, осы жылғы біріншілікте елордалықтар 33 турдың 8 ойынында қарсы­лас­тарына есе жіберді. Ал был­тыр­ғы маусымда небәрі 4 ойын­да жеңілген. Дегенмен, «аста­­на­лықтар» алтынның ауылы алыстай бастағаннан кейін іске кірісіп, қажетті ұпайын жи­най бастады. Жалпы, Юрий Ло­г­ви­ненко кейінгі екі турда ко­мандасының маңызды екі голын соғып, алтыншы чемпиондықты әперді.

Турнир кестесіне көз таста­саңыз, үшінші айналымда 12 команда төрт топқа бөлінгенін байқайсыз. Мысалы, «Астана», «Қайрат», «Ордабасы» және «Тобыл» жүлделі орындарға таласса, «Жетісу» кестедегі 5-орнын сақтап қалу үшін ойнады. «Қайсар», «Оқжетпес», «Ертіс» және «Шахтер» командалары қауіпті аймаққа түсіп қалмауы үшін және мейлінше жоғары орындарға талпынды. Ал «Та­раз», «Атырау», «Ақтөбе» ко­ман­далары барынша Премьер-ли­гада жан сақтап қалу үшін ба­рын салды. Бірақ «Атырау» мен «Ақтөбе» бәрібір жоғары лига­мен қош айтысты. Олардың орнын Бірінші лигада жеңімпаз атанған Петропавлдың «Қызыл­жары» мен Ақтаудың «Каспий» клубтары басты.

Сондай-ақ ел біріншілігінде 10-орынға тұрақтаған «Тараз» Бірінші лигада үшінші орын ал­ған Оралдың «Ақжайық» клу­бымен келесі жылы Премь­ер-лигада ойнау үшін өз­ара матч өткізіп, екі ойынның қо­ры­­­­тындысы бойынша «Та­раз» ко­мандасы жеңіске жетті. Осы­лайша «Тараз» Премьер-лигада өз орнын сақтап қал­ды.

Биылғы біріншіліктің бірқатар статис­тикалық мәліметтерін назарларыңызға ұсынсақ:

Чемпионаттағы ең көп гол биыл соғылды. Кейінгі 5 жылдағы чем­пионатпен салыстырар бол­сақ, биыл футболшылар 513 гол соққан екен. 513 голды әр тур­ға бөлер болсақ, тур сайын 15 гол­дан соғылған. Сондай-ақ 10 автогол, яғни футболшылар өз қақ­пасына байқаусызда гол соғып алған.

Биылғы біріншілікте 40 фут­болшы дубль (бір ойында екі гол соққан) авторы атанған. Сондай-ақ 4 футболшы бір ойында үш гол соқса (хет-трик), бір футболшы бір ойында төрт гол салып, покер жасады.

«Тараз» бен «Атырау» ко­ман­далары чемпионаттың ең тәр­тіпсіз командасы атанды. Жам­­был өңірінің футболшылары 33 турда 8 қызыл қағаз алса, аты­раулықтардың 7 ойыншысы матч­тан қуылған. Жалпы, осы жы­лы барлық команданың ойын­шысы қызыл қағазбен жазаланды.

«Астана» командасы қар­сылас қақпасына 67 гол соғып, ең үздік нәтижені тіркеді. Ал «Ор­дабасы» командасы өз қақпасына ең аз гол өткізген (24) ко­ман­да атанды.

Биылғы маусымда Аде­ринсола Эсеола («Қайрат») пен Марин То­масов («Астана») 19 гол соғып, үз­дік сұрмерген атан­ды. Сондай-ақ қазақ­стандық фут­болшылар ара­сынан Абат Айым­бетов («Ақ­төбе») 16 голмен үздік атанды.

Жуырда Қазақстанның кә­сіпқой футбол лигасының ресми сай­­тында 2019 жылғы мау­сым­ның қорытындысы бойынша ел бі­ріншілігінің шартты құра­масы жарияланды. Биылғы доп до­дасында өз қақпасына 24 гол ғана өткізген Дмитрий Не­по­годов («Ордабасы») үздік қақ­пашы атанды.

Қорғаушылар – Гафуржан Сүйімбаев («Қайрат»), Пабло Фон­танелло («Ордабасы»), Сер­гей Малый («Ордабасы») жә­не Ілияс Әмірсейітов («Қайсар»). Жар­тылай қорғаушылар – Иван Пешич («Шахтер»), Бауыржан Исламхан («Қайрат»), Тигран Бар­сегян («Қайсар») және Ма­рин То­масов («Астана»). Ша­буылшылар – Жоао Пауло («Ор­дабасы») мен Аде­ринсола Эсеола («Қайрат»).

Осымен Қазақстанның ке­зекті чемпионаты аяқталды. Бі­рақ елімізде футбол мерекесі әлі өз мәресіне жеткен жоқ. Еу­­ропа лигасында «Ас­тана» топ­тық кезеңдегі екі ойы­нын өт­кізеді. 28 қарашада «Астана Аре­­нада» ағылшынның әйгілі «Ман­честер Юнайтед» ко­ман­да­сын қабылдаса, 12 жел­тоқ­санда сырт алаңда Сербияның «Пар­тизан» клубымен ойнайды.