Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы наурыз айының басындағы жағдай бойынша Екінші деңгейдегі банктердің пайыздық мөлшерлемелерін ұсынып отыр.
Жыл басынан ұлттық және шетел валюталарындағы халықтың тартылған депозиттері бойынша мөлшерлемелердің жан-жақты серпіні байқалады. ҚРҰБ соңғы өзекті деректері бойынша ұлттық валютада жеке тұлғалардың тартылған депозиттері бойынша орташа өлшемді мөлшерлеме жылдық 8,8%-дан 9,2%- ға дейін өсті. Ал шетел валютасында керісінше жылдық 1,4%-дан 1,3%-ға дейін төмендеді. Сонымен қатар депозиттерді долларландыру деңгейі 43,1%-дан 42,3%-ға дейін түсіп, төмендеу қарқынын жалғастырды.
Сонымен қатар базалық мөлшерлеменің және ҚДКҚ соңғы шешімдерінің сақталуы аясында ақпан айында банктердің теңгелік, сондай- ақ долларлық депозиттер бойынша баға ұсыныстары іс жүзінде өзгерген жоқ. Естеріңізге сала кетейік, 03 ақпанда ҚРҰБ 2020 жылы базалық мөлшерлеме бойынша алғашқы шешім қабылдап, оны жылдық 9,25% деңгейінде сақтап қалды. Өз кезегінде ҚДКҚ 12 айға мерзімді депозиттер бойынша шекті мөлшерлемелерді толықтыру құқығымен – жылдық 11,1%-дан 10,7%-ға дейін және толықтырусыз – жылдық 11,6%- дан 11,2%- ға дейін төмендетуді жариялады.
Осылайша, ұлттық валютада орналастыру мерзімі 12 ай мерзімді емес депозиттер бойынша ең жоғары мөлшерлеме бүгінгі күні 9,8% (өзгерген жоқ), толықтырумен жеделдепозиттер бойынша — 10,7% (-0,4%), толықтырусыз — 11,2% (-0,4%), толықтыру мен жинақ бойынша — 13,0% (өзгерген жоқ), толықтырусыз — 14,1% (өзгерген жоқ) құрайды. Сонымен қатар, орналастыру мерзімі 12 ай долларлық депозиттер бойынша шекті мөлшерлемелер жылдық 0,8–2,0% шегінде өзгереді (1-кестені қараңыз).
Сондай-ақ, ақпан айының қорытындысы бойынша елдегі инфляция жылдық 6,0%-ға дейін (қаңтар—5,6%) төмендеп, ҚРҰБ нысаналы дәлізінің жоғарғы шекарасына 4-6%-ға жақындады. Тауарлар мен қызметтер бағасының өсуінің тездеуі жақын болашақта Ұлттық банктің ықтимал контрмерлері үшін кейбір негіз болады.
Естеріңізге сала кетейік, базалық мөлшерлеме бойынша келесі отырыс дүйсенбі, 16 наурыз күні өтеді. Базалық мөлшерлеменің өзгерістері мерзімді емес депозиттер бойынша баға ұсыныстарына айналы көрнісі әсер етеді (оларды есептеген кезде ҚДКҚ–ҚРҰБ базалық мөлшерлемесіне сүйенеді).
1-кесте. Банктік депозиттер бойынша ағымдағы мөлшерлемелер:
Дереккөз: 03.03,2020 ж. жағдай бойынша ЕДБ ресми веб-ресурстары:
Жеке тұлғаларға теңгемен берілген несиелер бойынша банктердің орташа алынған сыйақы мөлшерлемесі қаңтарда жылдық 16,8%-дан 19,0%-ға дейін өсті. Осы кезеңде жылдық инфляция 0,2%-ға 5,6%-ға дейін өсті, ал ҚРҰБ базалық мөлшерлемесі өзгерген жоқ және 9,25%-ды құрады.
Сол уақытта ҚҚҚ байқалатын банк несиелері бойынша нарықтық мөлшерлемелер есепті кезеңде іс жүзінде өзгерген жоқ.
2-кесте. Банк несиелері бойынша ағымдағы ең төменгі мөлшерлемелер:
Дереккөз: 03.03,2020 ж. жағдай бойынша ЕДБ ресми веб-ресурстары:
2018 жылдың шілде айының басында «7-20-25. Әр отбасына жаңа үй сатып алу мүмкіндіктері. «Тұрғын үй несиелендіру» бағдарламасын іске асыру басталды. Бағдарлама шеңберінде (2018 жылдың шілдесінен бастап) 2020 жылғы 27ақпандағы жағдай бойынша 186,0 млрд теңге сомасына қарыз беруге 16 239 өтінім мақұлданды. Сонымен бірге 2020 жылы қазақстандықтарға берілген тұрғын үй заемдарының жоспарланған көлемі 200 млрд. теңгені құрайды (2019 жылы – 150,0 млрд теңге, 2018 жылы– 100 млрд теңге).
3-кесте. Несие берудің мемлекеттік бағдарламалары:
Дереккөз: ДАМУ, ҚРҰБ
Ескерту: Мөлшерлемелер бойынша деректер ұсынылған банктердің ресмиресурстарынан алынды және осы өнімдерге байланысты барлық шығындарды толығымен көрсете алмайды. Өнім туралы қосымша ақпарат алу үшін көрсетілген банктермен байланысу керек.
АЛМАТЫ