Covid-19 пандемиясына қарсы күреске байланысты қатаң шаралар енгізілгендіктен, сауда желілері мен бизнес-орталықтарының жабылуы елдегі қолма-қол ақшасыз карточкалық төлемдердің көлемі сәуір айында айтарлықтай төмендегенін көрсетті. Өткен айдың қорытындысы бойынша көрсеткіш 18%, яғни 1 763,7 млрд теңгені құрап, өткен үш айдың оң динамикасын үзіп алды. Сонымен қатар, өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда көрсеткіштің оң динамикасы сақталып тұр – 839,7 млрд теңгеден 2,1 есе өсті.
Сонымен қатар, оңтүстік астанада қолма-қол ақшасыз төлемдердің аз түскені көрінді (1-кестені қараңыз), Алматы қаласының ҚР аумағында жасалған карточкалық төлемдердің жалпы көлеміндегі үлесі сәуір айының қорытындысы бойынша бұрынғы 34%-дан 40%-ға дейін өсті. Одан әрі Нұр-Сұлтан – 14,4% (бұрын 16,3%) және Түркістан облысымен Шымкент қаласы – 8,1% (7,6%).
Сәуір айында экономикалық белсенділіктің айтарлықтай құлдырауы салдарынан Қазақстанда төлем карталары бойынша операциялардың жиынтық көлемі (қолма-қол ақшаны алу + қолма-қол ақшасыз) 2 776,9 млрд теңгеге дейін, яғни 20,3%-ға төмендегенін көрсетті. Салыстырмалы параметрлердегі негізгі төмендеу банкоматтардан алуға тура келеді – минус 24,2% 1 013,2 млрд теңге белгісіне дейін. Осы орайда, карточкалар бойынша қолма-қол ақшасыз төлемдер көлемінің банкоматтардағы қолма-қол ақшаны алуға қатынасы сәуір айында 174%-ға дейін, ал ай сайын 161%-ға дейін өсті. Естеріңізге сала кетейік, бір жыл бұрын 2019 жылдың сәуірінде бұл көрсеткіш 67% болған.
Қолма-қол ақшасыз төлемдер көлемі сәуір айында елдің барлық өңірлерінде төмендеді, алайда Алматы қаласы мен Алматы облысында тиісінше 4% және 6% төмендегені байқалады. Сонымен қатар, 2019 жылғы сәуірмен салыстырғанда ел аумағында қолма-қол ақшасыз төлемдердің оң серпіні сақталуда.
Сәуір айында карточкаларды пайдалана отырып қолма қол ақшасыз төлемдер бойынша «орташа чек» 12 976 теңгені (наурыз айында – 13 279) құрады, ал банкоматтан алу сомасының орташа мөлшері осы мөлшерден 4 есе асып, 50875 теңгені (наурыз айында – 48 184) құрайды.
Сонымен қатар, POS-терминалдар арқылы қолма-қол ақшасыз төлемдер сәуірде 292,3 млрд теңгеге дейін 35,1%-ға төмендеді, ал интернетте төлем азайған – 1 462,1 млрд теңге белгісіне дейін 12,9%-ға төмендеді. Осылайша, қолма-қол ақшасыз карточкалық төлемдер көлемінің 82,9%-ы (бұрын 78,2%) интернетте төлеуге, ал 16,6%-ы (бұрын 21,0%) – POS-терминалдар арқылы төлеуге келеді. Бұл ретте соңғы 12 айда Қазақстанда карточкалар бойынша транзакциялардың жалпы көлемінде POS-терминалдардың үлесі 18%-ға төмендеді.
Қолма-қол ақшасыз төлемдер динамикасы бойынша келесі деректерді жариялау 26 маусымға жоспарланған.
АЛМАТЫ