Нұр-Сұлтан қаласында Қазақстан халқы Ассамблеясы «Абай: тарих және қазіргі заман» тақырыбында халықаралық онлайн конференция өткізді. Ұлы ақынның 175 жылдық мерейтойына және 10 тамыз – Абай күніне орайластырылған ғылыми конференцияға ҚХА Төрағасының орынбасары Ж.Түймебаев, еліміздің, сондай-ақ Түркия, Өзбекстан, Қырғызстан, Әзербайжан мемлекеттерінің абайтанушы ғалымдары мен тарихшылары, ҚХА Ғылыми-сарапшылық кеңесінің мүшелері және зиялы қауым өкілдері қатысты.
Ж.Түймебаев Үкімет қаулысымен белгіленген жаңа мереке Абай күнімен құттықтай отырып, мерекенің маңыздылығы мен ақын мұраларының қоғамдық келісім мен этносаралық тұрақтылықты нығайтудағы рөліне тоқталды.
«Бүгін біз қазақ халқының ұлы перзенті және жаһандық ауқымдағы тұлға – Абай Құнанбайұлының 175 жылдығын атап өтудеміз. Ұлы Абай ақын, ойшыл, философ, ағартушы, тарихшы, аудармашы, композитор, қоғам қайраткері ретінде Қазақстан тарихында және әлем халықтарының жадында мәңгілік сақталады. Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Абай туралы сөзінде» айтқанындай, «Абай – әлемдік татулық пен ынтымаққа өз үлесін қосатын рухани мәмілегер әрі гуманист». Расында, Абай – әлемнің бірлігін, Шығыс пен Батыстың татулығын көксеген, ХХ ғасырдың басындағы қоғамдық-саяси ойдың дамуына ықпал еткен биік тұлға. Оның аты мен ой-толғамдары қазақ халқының ғана емес, бүкіл адамзаттың игілігіне айналды. Сондықтан Үкімет қаулысымен 10 тамыз күні – «Абай күні» болып бекітілді. Бұл күн – тек қана тұлғаны еске алу күні емес, бұл күн адамзаттық ой мен руханиятының, өнер мен әдебиетінің, бірлік пен ынтымақтың және достық пен бауырмалдықтың күні болып аталады», деді.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 1995 жылы БҰҰ-ның ЮНЕСКО бағдарламасы аясында өткізілген ақынның 150 жылдық тойында «Абай жылын өткізген жақсы. Абай жырын жаттаған дұрыс. Ал оның терең ойы мен пікірі тек айта жүрер әңгіме болмай, күнбе-күнгі тірлігімізге бір кірпіш боп қаланып жататын нақты іске айналса, тіптен құба-құп. Ол үйреткен тағылым мен ол көксеген мұраттарды шын қастерлей білгеніміздің, әділет пен абзалдық ұстазы алдындағы перзенттік қарызымызды терең түсініп, өтей алғандығымыздың бірден-бір белгісі де осы болып табылады» деген еді.
«Елбасы абайтану іліміне мемлекеттік деңгейде мән беріп, тың көзқарастар мен жаңа пайымдағы парасатты пікірлер легіне жол ашып берді. Мемлекет басшысы бұл үрдісті әрі қарай жарасымды түрде жалғастырып әкетті. Ұлы ақын, хакім Абайдың туғанына 175 жыл толуына орай «Egemen Qazaqstan» газетінде жарияланған мақаласында Президентіміз: «... интеллектуалды ұлт қалыптастыру идеясы Абайдан бастау алды деуге болады. Ұлы ойшыл әр сөзімен ұлттың өрісін өсіруді көздеді. Сондықтан Абайды терең тануға баса мән бергеніміз жөн» деп ұлағатты пайым жасады. Абай шығармашылығы арқылы халықтың өз тағдырын қолына алу үшін ар-намысын оятып, жігерін жануға, азаматтық белсенділігін арттырып, өзін шыңдауға шақырды.
Дәл осы күрделі уақытта біздер Абайдың өмірлік философиясының мемлекет тарапынан көрсетілген әлеуметтік қолдаудың теңдессіз шараларына, зор адамгершілік импульсіне айналғанын көріп отырмыз. Ұлы ойшылдың «Адамзаттың бәрін сүй бауырым деп» деген қағидалы сөзі осындай қиын-қыстау кезеңде ерлік жасаған мыңдаған азаматтарымыздың бойтұмарына айналды.
Өз кезегінде, ҚХА Абайдың өсиеттеріне сүйене отырып, оларды жүзеге асыру жұмыстарын жалғастырып келеді. «Тұңғыш Президент жолымен» экспедициясы, «Қазақтану» жобалары, «Абай175» челенджі, «Біз біргеміз», «Мың Алғыс» акциялары халқымыздың ынтымақ-бірлігінің жарқын айғағы болды», деді Ж.Түймебаев.
Сондай-ақ жиын барысында отандық және шетелдік ғалымдар, зиялы қауым өкілдері Абай мұрасы тақырыбында баяндамалар жасады.