Жемқорлықты жою бірлігі жарасқан қоғамның ғана қолынан келеді

Біз әлемге тараған «COVID-19» вирусымен күресуден шет қал­мауды өз борышымыз деп білеміз. Осы уақытқа дейін еліміздің жекелеген аймақтарында кейбір суыққолды шенеуніктердің жеке қорғаныс құралдарын, дәрі-дәрмектер мен медициналық жаб­дықтарды сатып алу кезінде ел­ге қысастық қылып, өз қалта­ла­рын толтыруға тырысулары ақыл­ға сыймайды. Бұл мәселені тек тұтқындаумен шешу мүмкін емес.

Осыған байланысты, сыбай­лас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың облыстық департаменті жанынан жұмыс тобы құрылып, оның мүшелері дәрі-дәрмектерге шек­ті бағаны көтеру мәселелері бо­йынша облыс дәріханалары тө­ңірегінде күнделікті мониторинг жүргізеді. Топ құрамына облыстық мәслихат депутаттары, қоғамдық және үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, еріктілер, сондай-ақ мүдделі мемлекеттік органдар өкілдері енді. Петропавл қаласы бойынша барлығы осындай 8 бригада құрылып, оның әрбір мүшесі республикада ең тапшы болып саналатын дәрілік препараттардың тізбесі туралы хабардар етілді.

Мүдделі ведомстволар мен ұйымдардың күш-жігерін біріктіру үшін прокуратура органдарының бастамасы бойынша «Ахуалдық орталық» та құрылды, ол облыс әкімінің өкіміне сәйкес күн сайы­н пандемияға қарсы іс-қимыл бо­йын­ша жағдайды қадағалап, талдайды. Орталықтың қызметіне сыбайлас жемқорлыққа қарсы ведомствоның, «Қызылжар – адал­дық алаңы» жобалық кең­сесінің қызметкерлері, құ­қық қорғау құ­рылымдары мен қадағалау ве­домствосының өкілдері белсенді қатысуда.

Бүгінгі таңда Солтүстік Қазақ­стан облысында 7 көтерме жеткі­зушінің бесеуі басқа қалалардағы орталық кеңселері арқылы препараттар мен медициналық өнімдерді жеткізу бойынша қызметін жүзеге асыруда, 2 көтерме жеткізуші өз­дігінен дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдарға тапсы­рыс беріп, дәріханалар же­лі­сіне сатады. Әрбір көтерме жеткізушімен облыс аумағына жоғары сұранысқа ие дәрілік заттарды әкелу мәселесін талқылау бойынша жеке кездесу өткізілді. Облыс әкімі Қ.Ақсақаловтың шешімі бойынша халыққа дәрі-дәрмек сатып алуға облыстық бюд­жеттен қосымша 200 млн теңге бөлінді. Осындай бірлескен әре­кеттер өңірге дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдарды кедергісіз жеткізу үшін қолайлы жағдайлар жасалды.

Ал келіп түскен гуманитарлық көмек облыстың медициналық мекемелері арасында бөлінуде. Өз құзыретіміздің аясында біз де осы жұмысқа қосылдық. Гуманитарлық көмектің сатылымға шығуына жол бермеу үшін әр өнімге «Тегін. Са­туға болмайды» деген мөр бас­тырудамыз.

Қалыптасқан жағдайды мони­торингілеу барысында «Ахуал­дық орталық» мүшелері және Лидер.kz қозғалысының еріктілері облыстың барлық провизорлық және инфек­циялық стационарларын аралап шықты. ӨЖЖ аппараттарының, оттегі концентраттарының, меди­циналық препараттардың болуы тексерілді. Қосымша сатып алу үшін бар қажеттіліктерді анықтап, баяндадық.

Қоғам өкілдері мен еріктілердің игі іске араласуы – олардың жеке ерлігі мен жанқиярлығының кө­рінісі екенін атап өту керек. Қазақ елі ешқашан осындай жомарт, батыл адамдардан кенде болмаған. Әрқашан, барлық уақытта біз күш-жігерімізді біріктіре отырып, кез келген нәубетке қарсы тұра аламыз. Бұл қалыптасқан дәс­түрлерге негізделген және біздің халқымыздың қанында, оның генетикасында орын алған қасиет.

Қиын жағдайға қарамастан, біз өскелең ұрпақты тәрбиелеуге ба­ғытталған ақпараттық жұмыс­тарды да жүргізіп жатырмыз. Жас­тардың құқықтық санасын арт­тыру және адамгершілігін ны­ғайту үшін дәстүрлі әдістер ғана емес, сонымен қатар мәнерлі тә­сілдер де қолданылады. Мысалы, бүкіл әлем мойындаған ұлы ойшыл әл-Фарабидің мерейтойына арналған «Адалдық сағаты» бейне-дәрісі әзірленіп, өткізілді. Ол өз шығармаларында, оның ішінде «Қайырымды қала тұрғындары» еңбегінде тәрбие, мейірімділік, парасаттылық және әділдік жайлы ой қозғаған. Ұлы ойшылдардың еңбектерін кең көлемде дәріптеу – саналы ұрпақты тәрбиелеудің жарқын үлгісі.

Бұзушылықтарды анықтаудан басқа мониторинг жүргізу кезінде мемлекеттік органдар тарапынан әкімшілік кедергілерді жою бо­йын­ша бизнес өкілдеріне көмек көрсету істері де назардан тыс қал­майды. Осы бағытта «Бизнес пен инвестицияларды қорғау» жобасы белсенді іске асырылуда.

Департаменттің негізгі жоба­ларын іске асыру бойынша да жұ­мыстар белсенділігін артты­руда. Бұл жобалар қатарына «Қы­зылжар – адалдық алаңы», «Адал көмек», «Адал жол», «Сапа­лы жол» және т.б. енген. Осы­лай­ша, біздің жұмысымызда Мем­ле­кет басшысының тапсырмала­рын іске асыру және «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұ­жырымдамасы аясында қоғам мен мемлекет арасындағы сындарлы диалог құру бойынша жаңа кезең басталды.

Осының бәрі бір мақсаттағы жұмысты іске асыруға бағытталған. Біздің негізгі идеямыз – сыбайлас жемқорлықтан ада қоғам құруға бағытталған күш-жігерді біріктіру. Сөйтіп, адамдарымызға өздерінің азаматтық құқықтарын іске асыру үшін жаңа мүмкіндіктер туғызу, адалдық пен парасаттылық идеяларын ілгерілету.

Үстіміздегі жылдың 6 айының қорытындысы бойынша бізде 54 қыл­мыс тіркелген, оның ішін­де 37-сі не­месе 69%-ы сыбайлас жемқорлық фак­тілері. 84 қыл­мыстық іс өндірісі аяқталып, 36 іс сотқа жіберілді. Аяқ­тал­ған қыл­мыстық істер бойынша кел­тірілген залал 458,2 млн теңгені құраса со­ның 98,6% өтелді (451,8 млн тг.). Мем­лекеттік органдардың 5 бі­рін­ші басшысы әшкереленді.

Осы бағыттағы жұмыстар кү­шейтіле түсетінін Агенттік Төр­ағасы Алик Шпекбаев та айтқан бо­латын. Ведомство басшысы бюд­­жет қаражатын жымқыруға жол бермей, «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын іске асыруға барынша кірісу қажеттігін атап өтті. Бізде де цифрлық даму және білім беру министрліктерінің жоғары лауазымды тұлғаларына қатысты 2 қылмыстық іс тергеуде екенін хабарлағым келеді.

Қазақстан азаматтары әлеу­меттік бағдарламаларды іске асы­ру кезінде халық қаражатын талан-таражға» салудың алдын алу және жолын кесуді орынды та­лап етеді. Алдын алудың тиім­ді шарасы ретінде сыбайлас жем­қор­лыққа қарсы аудитті атап өтер едім. Өйткені, ол ықтимал ұр­лық пен теріс пайдаланудың алғы­шарттарын болдырмауға мүм­кіндік береді. Осылайша, біз алдын алу кеңістігінде де, сон­дай-ақ жедел-тергеу жолымен де мем­лекеттік бағдарламаларды сүйе­мелдеуді қамтамасыз етуге ниеттіміз.

Ернар БАЯНҒАЗИН,

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі Солтүстік Қазақстан облысы бойынша департаментінің басшысы