Ақселеудің асыл мұрасы

Мазмұнды іс-шараға Мәде­ниет және спорт министрлігі Архив іс­тері және құжаттаманы басқару коми­те­тінің төрағасы Қуат Бораш, белгілі қалам­герлер, Мемлекеттік сыйлықтың лау­реаттары Несіпбек Айтұлы мен Әлі­бек Асқаров, «Егемен Қазақ­стан» рес­пуб­ликалық газеті» акцио­нерлік қоға­мының басқарма төр­ағасы Дархан Қыдырәлі, Л.Н.Гумилев атындағы Еура­­зия ұлттық университетінің про­фессоры Задаш Дүкен­баева, құжат­танушы ғалым ­Мир­болат Жақыпов және архив мамандары қатысты.

Айтулы шара барысында Ұлттық ­архив директоры Сағила Нұрланова ж­а­зу­шының тұлғалық қасиетін әр қы­­ры­­­нан тануда – архив құжат­та­­ры­ның ма­ңы­­зы зор екендігіне тоқтала ке­­ліп: «Ақселеу әлемі – қазақ әлемі, он­­дай тұлға сирек туады. Ар­дақты аза­­мат­тың саналы ғұ­мыры, мақсат-мүд­­десі ұлтқа қызмет ету­мен өтті. Ақселеу Сейдімбек – ұлт ру­хания­ты мен мәдениетін дамытуға өл­шеу­сіз үлес қосып, тарихта өшпес ізін қалдырды», деді. Одан кейін сөз ал­ған Не­сіпбек Айтұлы мен Әлібек Ас­қаров қабыр­ғалы қаламгер туралы қызықты естеліктерімен бөліссе, «Еге­мен Қазақстан» респуб­лика­лық газеті» акционерлік қоғамының басқарма төр­ағасы Дархан Қыдырәлі тұғырлы тұл­ға­ның құнды еңбектері жа­йында пара­сатты сөз өрбітті.

Ақселеу ағаның алдағы сек­сен жыл­дық мерейтойына арнап оқыр­ман­ға жол тартқан жинаққа сыр­баз су­рет­­кердің көзі тірісінде өз қо­лы­мен тап­сырған қолжазбаларының түп­нұс­қасы, сирек кездесетін жеке құжаттары топ­тастырылған. Кітап алты бөлімнен тұрады. Мәселен, бі­рінші бөлімге, талантты тұлғаның «Жеке құжаттары» жинақталса, екін­ші бөлімге «Хаттары» берілген. Жал­пы, дарабоз азаматтың архивіндегі құжат қорында 1961-2009 жылдар аралығындағы 700-ге жуық хаты жи­нақталған. Соның ішінен кі­тапқа Ә.Марғұланға, Ш.Мұртазаға, М.Ма­ғауинге, Т.Сағитовке, И.Тас­ма­­ғам­­бетовке және қаламдас доста­ры­на жазған хаттары іріктеліп алын­ған. Ондағы суреткердің сөз шебер­лігі мен парасатты ойлары кім-кім­ді де қызықтырады. Ақселеу аға­ны хал­қымыз тамаша жазушы, көр­нек­ті ға­лым деп ғана емес, этнограф ретінде де жақсы біледі. Сондықтан жинақтағы үшінші бөлім – «Этнографиялық жаз­балар» деп аталады, қолжазба «Салт-дәстүр көрі­ністері», «Ұғым», «Тү­сінік», «Ырым», «Ас қамы – адам қамы», «Қазақтың ұлттық ойын­дарына қатысты», «Төрт түлік», «Та­биғат – ана» деп қор иесі­нің өзі топ­тап, жіктеуі бойынша енгі­зіл­ген. Төртінші бөлімге автор­дың Қ.Сәт­баев, Ш.Уәли­ха­нов, Ә.Марғұлан, секілді ардақтылар туралы тол­ғау­лары мен қаламдас достары ту­ра­лы жазған дүниелері енсе, бесін­ші бө­лімге 1959-1969 жылдарда га­зет-жур­налда жарияланған түрлі та­қы­рып­тағы мақалалары мен көр­кем шы­ғар­маларының қолжазбалары бе­рілген. Ал алтыншы бөлімге заман­дастары мен жақын достарының са­ғы­нышпен жазған естеліктері мен жазу­шының айшықты фотосуреттері жинақталған.

Сонымен қатар рухани жылылыққа толы кеште Халықаралық «Шабыт» фестивалінің Гран-при жүлдегері До­сым Мақсұтов асыл ағаның жеке қорын­дағы нотаға түсірген күйлерді күм­бірлетіп, жас ақын Қабиден Қуа­нышбайұлы қа­ламгерге арнаған өлеңін оқыды.