Әдебиет • Бүгін, 16:23

? (Сұрақ белгісі) Поэма

Қазақтың қабырғалы ақыны Ғалым Жайлыбайдың өлеңдерін оқи бастағанда арқаның теңіздей толқып, тебіреніп жатқан ақселеулі даласы, сол даладағы көктем нөсері, күркіреген күннен өре жөнелген бөкен лағы, бір сәт қалықтау күйінде қанатын кере тұрып қалған дала қыраны көз алдыңызға келеді. Енді бірде қараңғы түнді жарып шығып, тау ішін күңірентіп Сәкен салған ән алыстан еміс-еміс естілетіндей. Ғалым Жайлыбай жүйтки аққан жылдарға ен салғандай жемісті еңбек етіп жүрген ақын. Оқырмандар ақынның толғақты, толайым поэмаларын асыға күтіп, ақын салған енінен танығандай өз кітап сөрелеріне еншілеп алып отырады. Дүниежүзілік пандемия, әлемдегі, еліміздегі карантин, үрей мен үміт, қауіп пен қатер қалам ұстаған қай жанды да қамсыз, уайымсыз қалдырған жоқ. Соның бір белгісі – шер толқытып шығарған ой уытындай, ащы көз жасындай осы поэма. «Сұрақ белгісі» – адамның өзіне, қоғамға, әлемге, заманға даты, соның бәрінің адамға даты. Мәңгілік сауал, мәңгілік сауға. Ақының сауалы, ақынның сауғасы. Осының бәрінің жауабын кім береді? Кім бере алады? Поэманың редакциялық нұсқасы газетке жарияланар алдында толық нұсқасын сайтымызда ұсынып отырмыз. Редакциядан  

Әдебиет • 02 Сәуір, 2020

... жел сыпырды аулаңды еріншектеу. Нұрболат Жаңабекұлы

Бүгін жырсүйер қауымның назарына жас ақын Нұрболат Жаңабекұлының бір топ өлеңдерін ұсынып отырмыз. Әулиеталық шайырдың жан толқынынан туған жырлары өмірдің һәм көңілдің кей сәттерінен сыр шертеді. Нұрболат Жаңабекұлы – Жамбыл облысы, Жаңатас қаласының тумасы. Тараз мемлекеттік педагогикалық институтын тәмамдаған. Қазір «31 канал» ЖШС Жамбыл облысы бойынша меншікті тілшісі. Халықаралық, республикалық жыр додаларының жүлдегері. Өлеңдері «Өрімтал», «Жамбылдың жауһазын жырлары» атты ұжымдық жинақтарға енген.

Әдебиет • 02 Сәуір, 2020

Кәдімгі бір Қыдыр-ата сияқты

1967 жыл. Қаңтар айының алғашқы күндері КазГУ-дің үлкен акт залында елге әйгілі Сәбит Мұқановпен кездесу болған-ды. Ертегідей шаһарды да, аңыз жазушыны да алғаш рет көргенім. Сәбең әзіл-оспаққа жүйрік, айтқыш ойнақы сөйлейді екен.

Әдебиет • 01 Сәуір, 2020

Бақытгүл СӘРМЕКОВА. Ақындардан жеріну (әңгіме)

Бақытгүл Сәрмекова – өзіндік жазу стилімен танылып, өз аудиториясын қалыптастырған жас автор. Шағын әңгімелері баспасөз беттерінде жиі жарияланып жүр. Қазіргі қазақ прозасына қосылып жатқан қаламгер шығармалары жазушылық мінезімен ерекше. Небір «дүлдүл» һәм «ұлы» ақындарды тап басып танып, әшкере қылған әйдік әңгімесін назарларыңызға ұсынып отырмыз. 

Әдебиет • 01 Сәуір, 2020

Уәлихан ҚАЛИЖАНОВ. Коронавирус

(әңгіме) Академик Қалтай Қарабалин аяқ астынан ауырып қалды. Ол көп шәкірт тәрбиелеген белгілі микробиолог еді. Дене қызуы көтеріліп, бойы ауыр тартты. Тамақ жұтуы қиындады. Тоқсанға келген жасы бар. Кемпірі жедел-жәрдем шақырды. Дәрігерлер келді де Қалтайдың ыстығын өлшеді.  Ыстығы 38-ден асты. Бұл дәрігерлерді аяқ астынан әбігерге түсірді. 5-10 минут өтпей Төтенше жағдай қызметкерлері де келіп жетті. Дезинфекция жасалды. Бәрінің беттерінде маска бар. Шұғыл түрде қан алып, «тергей» бастады.

Әдебиет • 01 Сәуір, 2020

Мені көрсеңдер, қашыңдар!

Әзіл дейтін әлем болса, Оспақ дейтін ел болса, соның ханы – Оспанхан. Оның тағына таласатындар қазақ сатирасында бар ғой, ал тәжіне таласқан ешкім жоқ. Оспанхан Әубәкіровтің сатирасы – қазақ қоғамының қырық қатпарын қабыстырған, адам табиғатының аса ыждағаттылықпен үңілмесе ашыла қоймас астарын аңдаған, жорта айтып, жанама сүйкей салмаған толымды, тұшымды, әр уақытта да өзекті сатира. Кеңес заманында қайбір кеспірсіз қылықты, келемежді мінезді айтса, соның типтік образға айналған кең пішілген кейіпкерлерін бүгінгі күннен де тауып алып, мәз боламыз. Мәз боламыз дегенде, бүгін – Күлкі күні. Жүзінен күлкі кетпеген жайдары жанның, қазақ сатирасы классигінің әзіл өлеңдерін топтап ұсынып отырмыз. Салымыз суға кеткендей абыржытқан сынамалы, сырғақты шақта сәл жымита алсақ болғаны.

Әдебиет • 31 Наурыз, 2020

Тәлкекке түскен тағдыр

Ауылдағы майдангер қарт Мейірбек Ізтайұлы туралы әкемнің жазған осынау көлемді дүниесі 1995 жылы аудандық «Төлеби туы» газетінің бірнеше нөміріне жарияланған болатын. Бұл күнде Мейірбек атаның да, әкем Әбдіраштың да көзі жоқ. Алла тағалам о дүниелерін берсін. Дегенмен де Жеңістің 75 жылдығы қарсаңында тағдыры тәлкекке түскен майдангердің жорық жолдарын, фашистке пенде болып тұтқынға түскенін, сол жат жерде көрген қиындықтарын оқырман назарына ұсынуды жөн көрдік.

Әдебиет • 31 Наурыз, 2020

Бетперде киген көктем-2

2. Карантиндегі он алтыншы күн. Редакция терезесінен көкмұнарланып көркем қала көрініп тұр. Сағат 15:25. Сейсенбі.

Әдебиет • 31 Наурыз, 2020

Көк шалғынға көміліп жаттым кешкі...

Ақынның өмірбаяны – оның өлеңдерінің тағдыры. Алғашқы өлеңінен ақырғы жырына дейін. Кешкен азабы, көрген рахаты, басынан өткерген алуан замана бұлты. Көңілдің көркем сәтіндей ақ шарбы бұлттан түнерген дертті жүректі зілмауыр бұлттарға дейін. Соның бәрі – жырларында. Ақынның өмірі  дүние жанарындағы бір тамшы жас секілді. Сонша мөлдір, сонша ауыр. Сол тұнық тамшы үзіліп түскенше... Аманхан Әлімұлы біздің жанарымыздан жас болып ыршып түсті. Көзімізді қай сәтте жұма қалғанымызды да аңғарып үлгермедік. Адамның адамға, адамның дүниеге байланып қалған түгі де жоқ екен-ау. Ақын көз алдымызда мұнартып тұрып, ғайып болды. Оның поэтикалық стихиясы, тіпті музасы да Ай болған секілді. Айды жырлады. Ай арқылы алмағайып дүниенің дидарын берді. Біз жарқырап тұрған жүзін көрдік. Ал айдың артында не бар екені – бізге жұмбақ. Сол жұмбақтың шешуі – әдебиетшілердің, қазіргі әм келер жастардың ізденісінде. Жастарды Аманхан Әлімұлынша сүю, жастарды іздеу, алғашқы қадамынан бастап талпындырып, артығы мен кемін айту, жанашырлықпен жанына үңілу – бір бөлек әлем еді. Ақынның қазасына қайғыра отырып, «Егемен Қазақстан» газетінің редакциясы отбасына, туған-туыстарына, жалпы әдебиет сүйер қауымға көңіл айтады. Әуелінде айтқанымыздай, ақынның өмірбаяны – өлеңдерінің тағдыры. Бір топ өлеңін ұсынып отырмыз.