Қызылша алқабы еселенеді

Өңірдегі тәтті түбір алқабы­ның көлемі жыл сайын ұлғайып, тиісінше өнім көлемі арта түскен. Шаруалардың жұмысқа ерекше екпінмен кірісуіне мемлекет тарапынан төленетін субсидияның серпін беріп отырғаны даусыз. Қант қызылшасын қайта өң­деу бойынша зауыттардың қуа­т­тылығын арттыру мәселесі өңір басшысы Нұржан Нұржі­гі­тов­тің назарында. Облыс әкім­дігі ауыл шаруашылығы бас­қар­масының басшысы Ербол Жиен­құловтың айтуынша, өңірдегі қант қызылшасы алқабы алдағы жылы екі есеге артпақ. Оған барлық мүмкіндік бар.

«Осы жылы өңіріміз бойынша 5,5 мың гектар тәтті түбір алқабынан 214,4 мың тонна өнім жиналады деп жоспарланған. Қазіргі уақытқа дейін 160 гектар алқаптан 12 946 тонна өнім жиналса, оның 11 076 тоннасы қант зауыттарына өткізілді. Облыс бойынша әр гектардан алынған орташа өнім 630 цен­т­нерді құрап отыр. Жинау жұмыс­тарына 30-дан аса техника жұ­мыл­дырылғанын айта кеткен жөн.

Жалпы, 2022 жылы қант қы­зылшасы өнімін сатып алу бағасы тоннасына 30,0 мың теңгені құ­райды. Яғни қант зауыты өткі­зілген өнімнің тоннасына 15,0 мың теңге төлесе, мемлекет та­ра­­пынан 15,0 мың теңге субсидия төленеді. Ал 2023 жылы баға 40,0 мың теңгеге көтеріледі. Атап айтқанда, қант зауыты қы­зыл­шаның әр тоннасына 15,0 мың теңге төлесе, мемлекеттік қолдау 25 мың теңгеге жетеді. Нә­тижесінде, тәтті түбір алқабы келесі жылы 10,0 мың гектарға жетпек. Жұмысты ширатуға барлық тарап ынталы болып отыр. Әсіресе шаруалар тірлікке қызу кірісуге ниетті», дейді ол.

Басқарма басшысы келтірген деректерге сүйенсек, өңірдегі қант зауыттарының басшылары жұмысты жоғары деңгейде ұйым­дастырып отырған шаруа­лар­дың 65-70 пайызын сапалы тұқыммен қамтамасыз етуге ниет­ті. Бүгінде әр гектардан алатын орташа өнімділік бойынша Меркі ауданы шаруаларының көрсеткіші бәрінен жоғары болып тұр. Жалпы, меркілік шаруалар жылда алдыңғы лекте жүретінін айта кеткен ләзім.

Аталған аудандағы «Сыпатай батыр» ЖШС директоры Қанат Шайхиевтің айтуынша, биыл балтамырдан айтарлықтай жақ­сы өнім алуға мүмкіндік мол кө­рінеді. Серіктестік басшысы осы жылы 130 гектар алқапқа тәтті түбір орналастырған. Бүгінге дейін алқаптың жартысынан ас­тамында жинау жұмыстары аяқ­талған. Ал қант зауытына 3,5 мың тонна өнім өткізген.

«Ашығын айтсам, осы жылға дейін 70-80 гектар алқаппен шектеліп келдік. Биыл тәуекелге бел буып, қант қызылшасы ал­қабын 130 гектарға дейін жет­кіздік. Еншіміздегі алқапты ұңғы­малар арқылы жаңбырлатып суару қондырғысымен ылғал­дан­­дыруды қолға алдық. Нәти­жесінде, жылдағыға қарағанда жоғары өнім жинап отырған жа­йымыз бар. Әлбетте, жаңа тех­нологияның жұмысымызға жақсы жағынан әсер етіп жат­қанын айтпай кетуге болмас. Алла қаласа, алдағы жылы алқап көлемін 250 гектарға жеткізуді жос­парлап отырмыз. Оған бізде мүм­кіндік жеткілікті», дей­ді Қанат Шайхиев жағдайды түсін­ді­ріп.

Деректерден қойсақ, серік­тестік тұқымды Франция мем­ле­кетінен тапсырыспен ал­дыр­ған екен. Мұнда балта­мыр­дың «Эйдар» сұрпы орналастырылған. Қысқасы, серіктестік басшысы сапалы өнім алу үшін қолдан келгеннің бәрін істеуге бейіл.

Жалпы алғанда Меркі ауданында қант қызылшасын қабыл­дау жұмыстары қызу атқарылып жатыр. «Меркі қант зауыты» ЖШС басшылығы бүгінге дейін 14 мың тоннадан астам тәтті тү­бірді қабылдап үлгерген. Бұл жұмыс алдағы күндері де жал­ғасын таппақ. Серіктестік басшысы Нұржан Қарғабаевтың айтуынша, зауыттың қуаттылығы тәулігіне 2,5 мың тоннаны құ­рай­тын көрінеді.

«Қант тапшылығын болдырмау мақсатында зауыт үздік­сіз жұмыс істейтінін айта кет­кім келеді. Жиналған тәтті тү­бір­ді өңдеуді уақыт өткізбей же­дел түрде бастағалы отырмыз. Өйткені халық қанттан тап­шы­лық көрмеуі керек. Қазіргі таңда біздің зауытта 340 адам жұмыс істеп жатыр. Өңдеу жұмыстарын мықтап қолға алған кезде жұмыс­шылардың санын 550-ге дейін жеткіземіз», дейді ол.

Жамбыл облысы,

Меркі ауданы