Өндіріс пен құрылыста маман тапшы

Жұмыс берушілер тарапы­нан бос орындар санының едәуір қысқаруынан көрінетін белсен­діліктің төмендеуі жоғары білікті мамандарға көбірек әсер етті, яғни қажеттілік 35%-ға қысқарды (11,7 мың бос жұмыс орны). Бұл ретте біліктілігі орташа және төмен кадрларға сұраныс керісінше өсті, тиісінше 5% (+2,3 мың бос жұмыс орны) және 9%-ды (+3 мың бос жұмыс орны) құрады.

«Сондай-ақ орта білікті маман­дарға сұраныстың тұрақты үлесі болған жағдайда, мұндай біліктілігі бар жұмыскерлер түйіндемелері­нің саны өте аз екенін атап өткен жөн. Жұмыс іздеушілер арасында 40%-ға жуығы біліктілігі жоқ еңбек түрін ұсынатын кадрлар», деді «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ басқарушы директоры Александра Молчановская.

Қазан айында бос орындар саны бойынша көшбасшылар үштігіне өндіріс (15,9% немесе 17,3 мың бос жұмыс орны), білім беру және тәрбиелеу (10,4% немесе 11,3 мың бос жұмыс орны), құрылыс және сәулет (6,4% немесе 7 мың бос жұмыс орны) салалары кірді.

«Өткен айдағы еңбек нарығын­дағы серпінді қарастыра отырып, маусымдық ауытқуларға сәйкес білім беру саласының мамандарына сұраныстың екі есе қысқаруы аясында өндірістік саладағы және ТКШ саласындағы мамандықтар бойынша кадрларға қажеттілік айтарлықтай өскенін атап өтуге болады (+67%). Сонымен өндірісте ең танымал стационарлық жаб­дықтардың операторлары (8,5 мың бос жұмыс орны), дәнекерлеушілер мен фармацевтер (3,5 мың бос жұмыс орны), ал ТКШ-да слесарлар мен сантехниктер (4,9 мың бос жұмыс орны) болды», деді А.Молчановская.

Жұмыс берушілер тарапынан ең аз сұраныс құқықтану, ғылым және консалтинг, сондай-ақ маркетинг және БАҚ сияқты салалардың мамандарына қатысты болды.

Өңірлер бөлінісінде сұраныс тұрғысынан ең белсенді Астана және Алматы қалалары, Батыс Қазақстан, Түркістан және Қара­ғанды облыстары болды, бос жұмыс орын­дарының жалпы саны – 44,7 мың (барлық сұраныстың 41%-ы). Кадр тапшылығы Қара­ғанды, Шығыс Қазақстан (сұраныс ұсы­ныстан 4 есе артық) және Павлодар облыстарында (3 есе) барынша айқын көрінді. Керісінше, Жетісу облысында және Маңғыстау өңі­рін­де бос жұмыс орындарына қа­ра­ғанда көбірек ізденушілер бай­қалды.

Мамандықтар бойынша қазан­дық қондырғыларының операторлары (3 081 түйіндемеге 5 853 бос жұмыс орны), күзетшілер (472 түйіндемеге 1 525 бос жұмыс орны), тігін­шілер (220 түйіндемеге 1 273 бос жұмыс орны), кеңсе тазалау­шылары (323 түйіндемеге 1 271 бос жұмыс орны) және тәрбиешілер (620 түйіндемеге қарсы 1 507 бос жұмыс орны) тап­шы болды.

Сондай-ақ өтініш берушілердің гендерлік құрылымындағы кейбір өзгерістерді атап өткен жөн. Егер қыркүйек айында өтініш берушілер арасында ерлерге қарағанда әйел­дер көп болса, қазан айында жағдай керісінше өзгерді. Мұндай динамика білім беру саласындағы әйелдердің, ал ерлердің өндірістегі гендерлік басымдылығымен байланысты екені анық.

Айдың қорытындысы бойын­ша жас бөлінісінде 45 жастан асқан ізде­нушілердің үлесі 28%-ды (қыркүйекте – 27%), жастардың үлесі – 30%-ды (қыркүйекте – 34%) құрады, ал зейнеткерлік жас алдындағы әрбір оныншы адам ізденуші болды.

Ең жоғары жалақыны 500 мың­нан 1 млн теңгеге дейін жұмыс берушілер өнеркәсіптік альпинис­терге, қопарушы, инженерлер мен хирург-дәрігерлерге ұсынады. Со­ны­мен қатар ізденушілер тарапынан ең жоғары күтілетін жалақы жеке сектордың құрылымдық бө­лім­шелерінің басшылары (~1,5 млн теңге), пилоттар, сондай-ақ ба­қылау-өлшеу аспаптары мен авто­матиканы реттеушілер (1 млн тең­геден) тарапынан келеді.

Осылайша, қазан айында жұмыс берушілер тарапынан да, жұмыс іздеушілер тарапынан да белсен­діліктің төмендеу үрдісі жалғасуда. Бұл еңбек нарығындағы сұраныс пен ұсыныстың маусымдық өзгеруіне байланысты. Осы ретте құрылыс, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және өндіріс сала­сының қызметкерлеріне қатысты сұраныстың артуы байқалады.

Инфографиканы жасаған Амангелді Қияс, «EQ»