Жуырда Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университетінде көрнекті әдебиеттанушы ҰҒА құрметті академигі, журналист, жазушы, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының, ТүркСОЙ марапатының иегері Құлбек Ергөбектің 70 жасқа толуы аталып өтті. Осыған орай аталған оқу орнында «Әдебиеттану ғылымының биігіндегі тұлға» атты халықаралық ғылыми конференция ұйымдастырылды.
Алқалы жиында Президент кеңесшісі Мәлік Отарбаев көпшілік алдында Мемлекет басшысының Құттықтау хатын оқып берді: «70 жасқа толған мерейтойыңызбен шын жүректен құттықтаймын! Сіз публицист-жазушы ретінде отандық журналистиканың, сыншы-ғалым ретінде әдебиеттану ғылымының дамуына сүбелі үлес қосып, ұлттық әдебиет пен мәдениеттің өрісін кеңейтуге атсалыстыңыз. Зерттеу еңбектеріңіз қазақ әдебиеті мен ғылымының алтын қорына қосылған құнды қазына екені анық. Оның ішінде «Арыстар мен ағыстар» және «Түрікстан жинағы» атты көптомдықтарыңыздың шоқтығы биік».
Сенатор М.Құл-Мұхаммед мерейтой иесі қазақ әдебиеттану және мәдениеттану ғылымында өзгеше өрнек қалыптастырып, бауырлас түрік халықтарының әдебиеті мен руханиятын жақындастыруға мол үлес қосқан ғалым ретінде айырықша бағаланатынын айтты. Алаш аманатын арқалаған ескінің көзі, Мұхтар Әуезовтей ұлылардың үзеңгілес досы Бейсембай Кенжебаев еңкейген шағында оған қамқор ұл, адал шәкірт ретінде тіреу болып, зор адамгершілік жасағанын жеткізді. Соның ішінде жарты ғасырдан астам уақыт бойына төгілдіре жазып, әдебиеттану, мәдениеттану, түркология, шығыстану саласында ғалымдар тарапынан жоғары бағаланған том-том еңбектерді дүниеге әкелгенін еске алды. Шығармашылығына Ш.Айтматов, Ә.Кекілбаев, М.Кәрім сияқты әлем әдебиетінің алыптары берген баға – осының айғағы.
«Сіз филология ғылымының шеңберімен шектелмей, түрік халықтары руханиятының асыл өзегі – тіл білімі, философия, түркология және өнер саласын қоса қабат зерттеп, туысқан халықтар жылы қабылдаған тамаша еңбектер сериясын жаздыңыз» деп қорытындылады сенатор сөзін.
Қырғыз елінің вице-премьері профессор И.Бакашова Түркістанда өз қаржысына ұйымдастырып ашқан «Түрік тілдес халықтар кітапханасы», «Б.Кенжебайұлының түріктану музейі», «Түрік халықтары өнер галереясын» жалғыз қазақ мәдениетінің ғана емес, Түркістанды ортақ рухани астана санайтын күллі түрік дүниесінің асыл қазынасына балайтынын айтты. Осынау ортақ игілікке Қырғыз Ұлттық кітапханасынан 4 мыңға тарта кітап сыйлағанын мақтанышпен жеткізді. Сондай-ақ ол шоң Шыңғыс Айтматов, Түгелбай Сыдықбеков, Абдылдажан Акматалиев жайында жазған эссе, мақалаларының бәсі жоғары екенін тілге тиек етті.
Татарстан Жазушылар одағының басқарма төрағасы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Р.Зайдулла мерейтой иесін түрік халықтарына ортақ тұлға деп, ал оның «Өлеңсөз» кітабы «түрік халықтары поэзиясын тұтас қарастыратын энциклопедия» деп бағалады. Сонымен бірге Қазақстан Жазушылар одағы басқарма төрағасының орынбасары, «Жұлдыз» журналының бас редакторы, жазушы Мереке Құлкен оны әдеби сынға сюжет әкелген, жаңаша талдау мәнерін енгізген, «роман жайында повесть» жазған жаңашыл сыншы ғалым дей келе, «С.Мұқановтай әдебиет алыбын сынай отырып, кір-қоқыстан арашалап қазаққа қайтарған еңбегі үшін қандай да болсын сый-құрметке лайықты жан. Сондықтан қазақ әдебиетін Құлбек Ергөбексіз елестету мүмкін емес», деп сөзін түйіндеді.
«Орта Азия әдебиетінің әділ сарапшысы» деп сөз бастаған Өзбекстан Жазушылар одағының басқарма мүшесі, сыншы, профессор Қ.Юлдашев қазақ ғалымы еңбектерінің өзбек тіліне ұдайы тәржімаланып келе жатқанын, жақында ғана «Баласөз» кітабы өзбек тілінде басылып шыққанын, мерейтой иесіне Ташкент қаласында да құрмет көрсетілетінін жариялады. Осы ретте ақын Баһром Ғайып «Өлеңсөз» поэтикалық сын еңбегін өзбек тіліне тәржімалап жатқанын қуанышпен атады.
«Қазақ әдебиетінің арыс тұлғасы» деп әділ бағасын берген әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті журналистика факультетінің деканы, профессор Н.Қуантай журналистік ізденіс оны сан алуан тақырыпқа бастап, еліміздің ішіндегі, тысындағы алуан-алуан тұлғалармен жолықтырғанын, Өзбекәлі Жәнібековтей реформатор қайраткердің тәрбиесін көріп, музей ісі, тарихи ескерткіштер, этножәдігерлер жанашыры, мәдениеттанушы болып қалыптасып, ортағасырлық мәдениет білгірі ретінде тынымсыз мақала жазып, ділгір мәселе көтеріп, көгілдір экраннан ащылы-тұщылы мәлімдемелер жасап, ЮНЕСКО мінберінен баяндама оқығанын тебірене айтты.
Конференцияда Ғылым және жоғары білім министрі С.Нұрбек, Ұлттық ғылым академиясының президенті, академик М.Жұрынұлы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің басқарма төрағасы Ж.Түймебаев және республиканың өзге де жоғары оқу орындары басшыларының құттықтаулары оқылды.
Өз кезегінде әдебиетші ғалым мерейтойына орай құттықтап, ізгі тілектерін жеткізген Мемлекет басшысына, түрік халықтары Жазушылар одағы басшылығына, барша түрік жұртының зиялы қауым өкілдеріне алғысын білдірді.
ШЫМКЕНТ