Меценаттар мейірімі

Белгілі бір салаға немесе жекелеген азаматтарға қаржылай қайы­рым­дылық жасауды меценаттық деп атағанымызбен, оның да әртүрлі өзгешеліктері және халықтық ерек­ше­ліктері барын байқауға болады. Мәселен, меценаттық ұғымы Рим же­рінен шыққанымен, бұл қазақ дүние­та­нымына да жат емес. Оның бір көрінісі – халықтық фоль­клорымызда қайырымдылықтың үлгісі ретінде Атымтай Жомарт есімін күні бүгінге дейін қолы ашық адамға теліп, солай әспеттеп, әдіптейміз. Ал сақилық, мырзалық, қайырымдылық секілді сөздердің қай-қайсысы болсын хал­қы­мыздың жомарттыққа ежелден жаны жақын екенін білдірсе керек. Әйт­кенмен, әр сөздің өзіндік астары мен айырмасы барын байқау қиын емес секілді. Мәселен, қайырымдылықты жоқ-жітікке, мұқтаж адамға көмектесу деп білеміз. Ал меценаттық көбінесе мәдени құндылықтарға жасалатын демеушілік екені түсінікті.

Қазіргі біздің қоғамдағы әйелдердің меце­наттықтан гөрі әлеуметтік қайы­рым­дыққа бейім екені байқалады. Қазір елімізде ондай жомарт жүректі қыз-келіншектердің есімдері көптеп аталып жүр. Оның бірі де бірегейі – белгілі кәсіпкер, меценат Сайра Матайбаева ханым. Болмысы нәзік болғанымен, рухы асқақ Сайра Әйтенқызы – отыз жылдан бері еліміздің жиһаз өндірісін дамытуға күш салған кәсіпкер. Сайра ханым республикалық Іскер әйелдер қауымдастығының Ақмола облысы бо­йынша жетекшісі. Қосшы қала­сында жеке қаражатына 700 балаға ар­налған «Дара» бизнес мектебінің, балаларға арналған театр және спорт ке­ше­нінің іргетасын қалады. Осылайша, Астана іргесіндегі Қосшы қаласының эко­номикалық-әлеуметтік дамуына зор үлесін қосып келеді.

«Отыз жылдан кейін мен білім саласына бет бұрдым. Бұған себепкер болған – менің кәсіпорным орналасқан Қосшыда мектептердің жеткіліксіздігі. Балалар үш ауысымда, бір сыныпта қырық баладан оқуға мәжбүр болды. Яғни бұл ешқандай сапалы білім беруге жатпайды. Осы сәтте мен өз елімнің патриоты, сол кездегі аудандық мәслихат депутаты ретінде мектеп салуды шештім, – дейді ол.

Бүгінде Қосшы жұрты оны түрлі салада қайырымдылық жасап, халық көңілінен шығып жүрген қазақтың қайсар қызы деп бағалайды. «Оң қолыңның бергенін сол қолың білмесін» дейді ғой. Сондықтан пәлен деп не дейміз. Қашанда көмекке зәру салаға қадери-халімізше қолұшын созуға дайынбыз. Әсіресе өскелең жас ұрпақтың болашағына салған қаржы ел болашағына салған инвестиция деп білемін», дейді меценат ханым.

«Сайра Әйтенқызы 20 жылдан бері Қосшыда тұрады. Осы жерде алғаш жиһаз өндірісін ашты. Астана ір­гесін­дегі Қосшы қаласында халық тығыз қоныс­тан­ғандықтан, мектеп тапшылығы ең бір күрделі мәселе болып келді. Осыған орай, тіпті солтүстік өңір­де алғаш рет деп айтуға болады, өз қаражатына заманауи үлгіде тамаша мектеп салды. «Дара» бизнес академиясы – қазір еліміздегі үздік үлгілі мектептердің бірі. «Дара» мектебінің даралығы ұлттық құндылықтарға ерек­ше мән береді. Қазір мұнда балалар­ды ат спортына баулиды. Мысалы, сәрсенбі күні онда түгел ұлттық киім киеді. Бейсенбіде елімізге белгілі кәсіпкер тұлғалардың лекциясы оқы­ты­лады. Сонымен қатар балаларға ар­налған театрлық қойылымдар қойы­лып тұрады. Биыл 200 орындық кон­церт­тік зал салды. Бұған қоса Сайра Әйт­кен­қызы – қаламызда әлі де жетіспей жатқан мемлекеттік тетік­тер­ді де қолдап отырған қазақтың меценат қызы. Бір қаланың ел анасы бо­лып отыр десек, артық айтқандық болмас», дейді Қосшы қаласы ішкі саясат бөлімінің басшысы Айнагүл Көңбайқызы.

Сайра Әйткенқызы 2016 жылы «Жомарт жүрек», 2018 жылы «Жыл тұлғасы» аталымдарының жеңімпазы болса, 2019 жылы Тұңғыш Президент қоры ұйымдастырған «Мейі­рімділік керуені» республикалық қайы­рым­дылық байқауының лауреаты атан­ған.

«Қаламыздағы тағы бір меценат тұлға – Шолпан Өтегенова ханым. Шолпан Ғажайыпқызы көп жыл мем­ле­кеттік және білім саласында қызмет етті. Ақмолада алғашқылардың бірі болып «Балапан» бағдарламасымен жеке балабақша ашып, ұрпақ тәрбиесіне зор үлес қосып келеді. Қазір ол кісінің Қосшыдағы балабақшаларында 200-дей бала оқиды. Оның ішінде көп­балалы және жағдайы төмен отбасынан шыққан балаларды тегін оқытып отыр. Сонымен қатар өз қаражатымен жыл сайын Қосшы қаласында жас ақындар айтысын өткізіп, жас өнерпаздарды қол­дауды дәстүрге айналдырды. Шолпан Ғажайыпқызы – жалпы өнерге, мә­де­­ниет­ке, әдебиетке, ғылымға үлкен қам­­қорлық жасайтын жомарт жан. Со­нымен қатар Баян Сұннатқызы – Қосшы қаласының ішкі туризмін да­мы­туға зор үлес қосып отырған меценат ханымдардың бірі. Олардың қай-қайсысы да меценаттықпен қатар, қаламыздағы көмекке мұқтаж жандарға үнемі әлеуметтік қайырымдылық жасап келеді», дейді А.Көңбайқызы.

«Теңіз дәмі – тамшысынан» дегендей, бұл еліміздегі қайсар қыздардың бір парасы ғана. Мұндай асыл аналар еліміздің қай пұшпағынан да табылатынына еш таласымыз жоқ.