Бесінші орыннан аса алмадық

Біздің бұрымдылар клубтық дең­гейдегі жарыстарда табыс­ты өнер көрсетіп жүргенін жан­күйер­лер жақсы біледі. Әр жылдары Алматының «Рахаты» (2004, 2007 жылдары), Өскемен­нің «Алтайы» (2021) мен Пет­ро­павлдың «Қуаны­шы» (2022) Азияның клубтық чемпионатында бас жүлдені олжалағаны жоғарыда айтылған сөзіміздің айқын дәлелі. Одан бөлек, Тал­дықорғанның «Жетісуы» екі мәрте (2010, 2013) және «Алтай» бір рет (2022) финалда ұтылып, күміс медальды иеленді. Қолаға қол созғандардың санатында «Рахат» (2002) пен «Жетісу» (2011, 2014) бар. Сары құрлықтың кіл мықтылары жиналған дүбірлі додада осыншама жүлде алу, әрине, аз олжа емес.

Ал Қазақстанның ұлттық құра­масы өз тарихында тек бір рет ол­жаға кенелді. Атап айтсақ, 2005 жылы Қытайдың Тайцан қаласын­да жалауы желбіреген жарыста жерлестеріміз өз тобында екінші орын алды. Біздің қыздар алғашқы төрт ойында Таиланд (3:0), Гонконг (3:0), Филиппин (3:1) және Солтүстік Кореяны (3:2) ұтқанымен, соңғы турда Қытай елінің өкілдеріне (0:3) жол берді. Ширек финалда Тайпейді (3:1) тізе бүктірді. Жартылай финалда Жапониямен жолымыз қиысты. Аса шиеленісті өткен ойында Вячеслав Шапранның шәкірттері 3:2 есебімен қарсылас­тарының уысынан жеңісті жұлып әкетті. Өкінішке қарай, финалда қайта Қытайға (0:3) есе жіберді. Нәтижесінде, Қазақстанның во­лей­болшылары күміспен күп­тел­ді. Содан бері бақандай 18 жыл өтті. Бірақ Тайцандағы көрсет­кішті әлі де қайталай алмай келеміз.

Жалпы, Азия чемпионаты 1975 жыл­дан бері үздіксіз ұйым­дас­ты­­рылып келеді. Осыған дейін атал­ған жарыстың жалауы 20 мәр­те желбіреді. Сол аралықта молынан олжаға кенелген Қытай құрамасы. Қытай елінің ойыншылары 13 рет алтыннан алқа тақты. Бас жүлденің бесеуі Жапонияның қыздарына бұйырды. Таиланд екі рет жеңіс тұғы­рының ең биік сатысына көтерілді. Жоғарыда аталған мемлекеттерден бөлек, Оңтүстік Кореяны да атап өтсек, еш айыбы жоқ. Олардың қоржы­нында 7 күміс пен 10 қола медаль бар. Оған Қазақстанның бір күмісін қосыңыздар. Яғни аталған жарыстың тарихында небәрі бес мемлекеттің өкілдеріне ғана жүлде алу бақыты бұйырған екен.

Осының алдындағы Азия чемпионаты 2019 жылы Оңтүстік Кореяның астанасы – Сеулде өтті. Ол кезде де Қазақстанның бұрымдылары бесінші орынды қанағат тұтты. Бірінші кезеңнің топтық турнирінде Аустралия (3:0) мен Үндістанды (3:1) ұтып, Жапонияға (0:3) жол берді. Екінші кезеңде Қытай (0:3) мен Жапониядан (0:3) жеңіліп, Индо­незияны (3:0) ұтты. Бесінші орын үшін бәсекеде Тайпейді (3:1) сү­ріндірді. Сеулдегі жарыста бас жүл­дені Жапония олжалады. Финалда жапондар Таиландтан басым түссе, кореялықтар қола медальды мойындарында жар­қыратты. Ал атағы жер жарған Қытай волейболшылары төртінші орында қалып қойды.