Жыл басынан бері мүгедектігі бойынша және асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларды төлеуге республикалық бюджеттен 384 млрд теңге жұмсалды. Бұған қоса Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан осы санаттағы азаматтарға шамамен 47,4 млрд теңге сомасында әлеуметтік төлемдер берілді.
2023 жылдың 1 қазанындағы жағдайға сәйкес мүгедектігі бойынша – 538,4 мың адам, ал асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша шамамен 159,5 мың адам мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы (МӘЖ) алады. Мүгедектігі бойынша МӘЖ көлемі мүгедектіктің тобына және себебіне, сондай-ақ «Республикалық бюджет туралы» Заңда белгіленген ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасына байланысты болады. Асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша МӘЖ көлемі қайтыс болған асыраушының асырауындағы адамдардың санына, қайтыс болу себептеріне және ең төменгі күнкөріс деңгейіне қарай белгіленеді.
Осы санаттағы жәрдемақылар көлемі биыл 1 қаңтардан бастап ең төменгі күнкөріс деңгейінің ұлғаюына байланысты 8,5%-ға өсті, сондай-ақ 1 шілдеден бастап орташа есеппен 14,5%-ға қосымша арттырылды. Мәселен, шілдеден бастап жалпы аурудан мүгедектігі бойынша МӘЖ көлемі 1-топ үшін – 89 248 теңгені, 2-топ үшін – 71 398 теңгені, 3-топ үшін 48 681 теңгені құрайды.
Бұған қоса міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларға әлеуметтік тәуекелдер туындаған жағдайда МӘСҚ-тан әлеуметтік төлемдер жүзеге асырылады. Биылғы 9 айдағы жағдай бойынша 96,2 мың адам еңбек ету қабілетінен айырылу бойынша әлеуметтік төлем, ал 61,7 мыңға жуық отбасы асыраушысынан айырылу бойынша әлеуметтік төлем алды. Бұл төлемдердің көлемі жеке және мыналарға байланысты: соңғы 2 жылдағы МӘСҚ-қа әлеуметтік аударымдар жүргізілген орташа айлық табыс, еңбекке қабілеттілігінен айырылу коэффициенттері, асырауындағы адамдар саны, міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысу өтілі және табысты ауыстыру.
1 қазандағы дерекке сүйенсек, әлеуметтік төлемдердің орташа көлемі еңбекке қабілеттілігінен айырылу бойынша – 45 943 теңгені, асыраушысынан айырылу бойынша 50 376 теңгені құрады.
Сонымен қатар жыл басынан бері көпбалалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақымен орта есеппен 539,6 мың отбасы жалпы сомасы 304 млрд теңге көлемінде қамтылды. Оның ішінде қыркүйек айында 497,5 мың отбасына 31 млрд теңге көлемінде жәрдемақы төленді. Бұған қоса биыл 1 қазандағы жағдай бойынша 107,8 мың отбасындағы 565,7 мың адамға атаулы әлеуметтік көмек (АӘК) тағайындалды. Биыл осы мақсаттарға бюджеттен 65,7 млрд теңге бөлінді.