Жақында Республика күніне орай Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филармониясында республикалық «Өнеріміз саған – Қазақстан!» атты фестиваль өтті.
Фестиваль мақсаты – қазақ халқының өнері мен мәдениетін елімізде тұратын этностық топтар арасында жан-жақты насихаттау, өнер иелерінің кәсіби шеберлігін арттырып қоймай, Қазақстан халқының бірлігін, ұлттар достығын сақтау. Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филармониясының өздері ұйымдастырған әр байқау, әр фестивальдан кейін халыққа есеп беретін өзгеше дәстүрі бар. Сол дәстүр бойынша, фестивальдан кейін өнерсүйер көпшілік үшін арнайы гала-концерт ұйымдастырылды. Біз де ғажайып кештің куәсі болып қайттық. Концерттің басталуына санаулы уақыт қалғанда, филармония басшысы Ақан Әбдуәлиевті сөзге тартып, кеш туралы ақпарат та алып үлгерген едік.
– Эстрадалық заманауи әндер, дәстүрлі халық музыкасы, ұлттық биіміз бен күй өнері, жалпылай алғанда, тұтастай қазақ өнерін елімізде тұрып жатқан өзге ұлт өкілдеріне насихаттап, санасына сіңіру – басты мақсатымыз. Қазақ тілін, дәстүр-салтын үйрен деп күніне мың рет айтқанша, тым болмаса жылына бір рет қолмен істеп, көзге көрсеткеннің нәтижесі айтарлықтай болар еді. Сол себепті де фестиваль аясында қатып қалған қағидамыз жоқ. Бастысы, қатысушылардың бәрі тек қазақ тілінде өнер көрсетуге тиіс. Бір қызығы, қатысушылар қазақ тілінде өнер көрсетіп қоймай, қазақ тілінде өте сауатты сөйлейді, – дейді өнер ордасының директоры.
Биыл аталған іс-шара Алматының төрінде екінші рет ұйымдастырылып отыр. Мәдениет және ақпарат министрлігі Алматыда көптеген ұлт өкілі тұратындықтан әрі әдебиет пен мәдениеттің рухани ордасы саналатындықтан, фестивальды Алматыда ұйымдастыру туралы шешім қабылдаған екен.
Іс-шараға еліміздегі барлық этно-мәдени бірлестіктер және қазақ ұлттық өнерін жетік меңгерген этностық топ өкілдерінің жеке және топтық орындаушылары қатысты. Сондай-ақ кәсіби музыканттармен қатар қазақ өнерінің дамуына үлес қосып жүрген өнерпаздар да қатысып отыр. Өнерпаздардың бәрі де тек табиғи дауыста өнер көрсетті.
Кіл мықтыларды анықтау да оңайға түскен жоқ. Гала-концертте өнер көрсеткен қатысушылар – екі бірдей кезеңнен сүрінбей өтіп, оқ бойы оза шапқандар. Алғашқы кезең онлайн іріктеу арқылы өтті. Әр облыстағы этномәдени орталықтардан іріктелген музыканттар филармонияның арнайы сынынан өткен болатын.
Расымен де, кеште өнер көрсеткендер бір-бірінен асып түсті, тіпті олардың өнерін ешкіммен салыстырып, бөліп-жарудың қажеті жоқ. Оған дәлел ретінде Әзербайжан этномәдени бірлестігінің өкілі Наргиза Касумованың «Отырар сазы» оркестрінің домбырашыларымен жасаған күй тартысынан аңғардық. Жас домбырашы Абай Қойшыбаев пен Сырым Шонбаевтан қалыс қалмай, көрерменді өнерімен тәнтті қылды.
Кеште халықтың ықыласына бөленіп жүрген, танымал әншілер де өнерін ортаға паш етті. Карина Абдуллина елдің көңілінен орын алған «Арман жолдар» әні мен халық әні «Әй-әй, бөпемді» жаңаша стильде шырқады. Кеште шырқалған әр әннің халық үшін орны бөлек. Әр концерттік нөмір жоғары талғаммен, терең ізденіспен таңдалғаны көрініп-ақ тұр. «Алатау», «Наз қоңыр», «Алқоңыр», «Құсни-Қорлан», т.б. халық әндерімен қатар, Шәмшінің «Қайықта», Н.Тілендиевтің «Құстар қайтып барады» сынды шоқтығы биік туындылардың орындалғанына қарап, «Сағындырған әндер-ай» кешіне келіп қалғандай күй кештік. Жиналған қауым да әр әнге елігіп, қосылып отырды. Кеш жастардың да көңілінен шыққанға ұқсайды. Оған себеп – заманауи эстрадалық әндердің де назарға алынғаны. «Алматының түндері-ай», «Жаным сол», «Нәзік гүлім» секілді жастардың сүйікті әндерін тыңдап, мүлдем басқа кеңістікке түсіп кеттік. Жаңа мен ескінің біте қайнасып, үйлесім тапқанына іштей қуанып, фестивальдың келер жылы да жалғасын табуына тілектес болып қайттық...
Айсұлу СЪЕЗХАН,
«Egemen Qazaqstan» газетінің
штаттан тыс тілшісі
Алматы