Карелин келді

Әлемдік спорт тарихында Александр Карелиннің ала­тын орны ерекше. 1967 жыл­дың 19 қыркүйегінде Новосі­бірде дүниеге келген бо­ла­­шақ жұлдыз 13 жасынан бас­тап, грек-рим күресіне ден қой­ды. Жасөспірімдер мен жас­тардың жа­рысында қарсылас шақ кел­тірмеген ол алғаш рет 1987 жылы ересектер дуында тырнақалды та­бысқа қол жеткізеді. Ом­бы­да ұйымдастырылған КСРО чемпионатының финалын­да қа­рағандылық Игорь Рос­тороцкийге есе жіберген Алек­сандр күміс ме­дальды мойнына ілді. Арада бір жыл өткен соң Тбилисиде дәл сол жерлесімізді жеңіп, Одақ біріншілігінің бас жүлдесін олжалады. Сол кезден бері «Орыс аюының» жеңісті жолы басталады. Ұзақ жылдар бойы жер жаһанда техникалық арсеналы мол, қара күшке бай Карелинді тоқтататын бір­де-бір адам табылмады. Оны жеңу былай тұрсын, тең дәре­жеде тіресудің өзі мүмкін емес еді. Жер жаһанның өзге дүл­дүлдері Александрдың «артқы белбеуінен» құтыла алмай қор болды.

Сан Санычтың (достар, әріп­тестері, бапкерлер мен басқалар Карелинді осылай еркелетеді – ред) 1987-2000 жылдар ара­лығында бағындырған негізгі белестері мынадай: Олим­пия ойындарының 3 дүркін же­ңім­пазы (1988, 1992, 1996), әлемнің 9 дүркін (1989, 1990, 1991, 1993, 1994, 1995, 1997, 1998, 1999) және Еуропаның 12 дүркін (1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1998, 1999, 2000) чемпионы және Әлем кубогінің иегері (1987). Сондай-ақ Карелин тағы басқа көптеген халық­ара­лық жарыстарда жеңіс тұғы­рына көтерілді. Бір сөзбен айт­сақ, Ресей балуаны жоғары көрсетілген уақыт ара­лығында бірде-бір рет же­ңіл­ген жоқ. Оған көптеген ре­корд­тық көрсеткіштер тие­сілі. Александр өз елі, шет мем­лекеттер, халық­аралық ұйым­дарының бірқатар ор­дені және медалімен марапатталды.

Десек те 13 жыл бойы адам баласына бет қарат­паған 33 жастағы Александр Ка­релин 2000 жылы Сидней Олимпиадасында сәтсіздікке ұшы­рады. Ақтық айқасқа дейін барлық қарсыласын сыпыра ұтқан «Орыс аюы» финалда 29 жастағы есімі көпшілікке бей­­мәлім АҚШ балуаны Ру­лон Гарднерге ойда-жоқта ұты­­лып қалды. Бұл ғасырлар тоғы­сында алауы тұтанған Олимпия ойындарының басты сен­са­ция­лары­ның бірі болды. Содан кейін дә­уірі өтіп, күш-қуаты сар­қылғанын сезінген Сан Саныч үлкен спорттан қол үзді.

Атағы жер жарған Алек­сандр Карелин қазақтың даңқты балуаны, Алаштың абзал азаматы, Парламент Мәжілісінің депутаты Дәулет Тұрлыхановпен жақсы араласады. Екеуі өт­кен ғасырдың сексенінші жыл­дарының екінші жартысы­нан бері жақсы араласады. КСРО чемпионаттарында бірге күресті, Сеул, Барселона және Ат­ланта Олимпиадаларында қатар жүрді. Әлем чемпионат­тарында бірге болды. Бір сөз­бен айтсақ, екеуі сыйлас және сырлас достар. Бұл жо­лы Карелиннің Қа­зақ­ста­н­ға келуіне де түрткі бол­ған Тұр­лыханов екені сөз­сіз. Өйт­кені 18 қарашада Олим­­пия ойын­дарының екі дүр­кін жүл­дегері, әлем мен Еу­ропа чемпионы, Кеңес одағы біріншілігінде жеті рет жеңіс тұғырының ең биік сатысына көтерілген Дәулет ағамыз 60 жасқа толды. Досына құрмет пен ізет көрсету үшін Сан Саныч Астанаға арнайы ат басын бұрды. Бұл да сыйластықтың бір белгісі.