Жетісуда егіс алқабын әртараптандыру жүйесі қолға алына бастады. Мәселен, биыл дәнді дақылдар 10,5 мың га-ға, картоп 880 га-ға қысқарып, басқа өнімдерге басымдық берілмек. Оның үстіне қант қызылшасын 500 мың тоннаға жеткізуге бел байлап отыр. Күзге дейін жүзге жуық жаңа техника келеді. Жалпы алғанда, аграрлы өңір маусымға сақадай сай. Мұны шаруалардың басын қосқан «Алқап күнінде» аңғардық.
Бұл күннің не маңызы бар дейсіз ғой. Алдымен қала мен ауыл арасындағы шаруалар өзара тәжірибе алмасады. Одан бөлек, үлкен қожалықтармен кіші қожалықтар егін мәселесіндегі олқылықтарды түгендеп, жаңа технологияларын көрсетеді. Облыс әкімдігіне арыз-шағымын айта алады. Жеткен жетістіктерін де жариялауға мүмкіндік туады.
Атаулы күн Ескелді ауданындағы «Хильниченко и К» сенім серіктестігіне қарасты қант қызылшасы егістігінің басында өтті. Мұнда Ескелді, Көксу, Қаратал, Ақсу аудандары мен Талдықорған қаласындағы шаруа қожалықтарының жетекшілері жиналды. Шаруалар аграрлық саланы дамытуға қатысты ұсыныс-пікірлерін жеткізіп, қаржылық институттардан жеңілдетілген несие алудағы кейбір қағазбастылық мәселелерін жеңілдету жайын қозғады. Жергілікті әкімдік, қаржылық институт өкілдері және шаруашылық жетекшілері осы тақырып төңірегінде үшжақты талқылау жасап, ортақ мәселелердің шешімі жайлы ойларын ортаға салды.
Әуелі облыс әкімінің бірінші орынбасары Әлібек Жақанбаев өңірдегі егіс науқанының барысы, тұқыммен, минералды тыңайтқышпен техникамен қамтамасыз ету деңгейі, МТС-тарды жаңарту, мемлекеттік қолдау шаралары туралы маңызды мәліметтерді айтты.
«Бүгінде облыста 22,3 мың бірлік ауыл шаруашылығы техникалары тіркелген. Шынтуайына келгенде, соның көпшілігінің тозығы жеткен. Сондықтан сіздерге, шаруа қожалықтарына, өздеріңіздегі тіркеліп тұрған техниканың жарамсызын есептен шығару керек. Биыл біз қызылша бағытында 8 сервистік дайындау орталығын құрып жатырмыз. Сепкіштерді аудандарға таратып бердік. Комбайндар күзгі жиын-терімге дейін әкелінеді. Жалпы саны 62 бірлік техника алу жоспарланып отыр», деді Ә.Жақанбаев.
Айтуынша, егіс алқабын әртараптандыру аясында дәнді дақылдар 10,5 мың гектарға, картоп 880 гектарға қысқарып, басымды дақылдардың егіс көлемі жалпы 18,1 мың гектарға ұлғаяды. Қазіргі уақытта 274,7 мың га немесе 69,8 пайыз жаздық дақылдар себілді. Шаруашылықтар 18,5 мың себу бірлік болатын қант қызылшасы тұқымымен қамтылды. Осы жылы қолданылатын элиталық тұқым үлесін 2,6 пайызға жеткізу жоспарланған. Мәселен, өткен жылы облыста 350 мың тонна қант қызылшасы өңделсе, биыл бұл көрсеткішті 500 мың тоннаға жеткізу көзделіп отыр.
Осы жиында аграрлық салаға қолдау көрсететін қаржылық институттардың өкілдері жеңілдікті несиелер беру мен мемлекеттік бағдарламаларға қатысу шарттары туралы баяндады. Сол сияқты жеткізуші компаниялар өздері ұсынатын тыңайтқыштар мен биологиялық қоспалардың, жаңа ауыл шаруашылығы техникаларының тиімділігін, өнімділікті арттырудағы мүмкіндіктерін таныстырып, көрме ұйымдастырды.
«Тіршіліктің негізгі көзі ет, сүт, көкөніс пен жеміс десек, соның бәрінің өнімді болуы жермен тиімді жұмыс істей білуімізге тікелей байланысты. Мәселен, өткен жылы 325 мың гектар егіс алқабынан 3914 мың тоннадай дәнді дақыл жинадық. Бұл дәнді дақылдардың көлемі бойынша республикада 4-көрсеткіш. Яғни жер көлемі айтарлықтай үлкен болмаса да, одан жиналған өнім көлемі жағынан алғаш рет төрттіктің қатарынан көріндік. Бұл біріншіден, өлкеміздің топырағы құнарлы, суы бар, климаты қолайлы екенін білдірсе, екіншіден, өздеріңіздей шаруалардың агротехнологиялық шараларды дер кезінде жүргізіп, тынбай еңбектенуінің нәтижесі. Өткен жылы жүгеріні өткізу жағынан біршама қиындық туындады. Дегенмен бұл мәселені бір ретке келтірдік. Біз биыл егістікті әртараптандыру аясында жүгері алқабын азайтып, есесіне бүгінгі күні табысты болып отырған қант қызылшасының, майлы дақылдардың, мал азығының егістік аумағын ұлғайттық. Өнімнің шығымы жақсы болуына мемлекет барынша қолдау көрсетіп отыр. Биыл да қолдау шараларын жалғастырамыз. Осы басқосуда көтерген қаржылай қолдау процедураларын жеңілдету туралы ұсыныстарыңызды депутаттармен бірге тиісті органдарға жеткізетін боламыз», деді облыс әкімі Бейбіт Исабаев.
Шаруашылық жетекшілері өздерін толғандырған көктемгі дала жұмыстарын қаржыландыру, жеңілдетілген несие алу үшін кепілдік қоюдың мән-жайы, аграрлық салада жаңа бизнес ашу мүмкіндіктері, бақ шаруашылығын, соның ішінде құлпынай өсіруді дамытуға қатысты қаржылық институттардың өкілдеріне сұрақтарын қойып, осы мәселелерге қатысты ұсыныстарын жеткізді.
Өңір әкімінің баспасөз қызметінің мәліметінше, биыл ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс көлемі 7,0 мың гектарға ұлғайтылып, 524,8 мың гектарды құрап отыр. Соның ішінде қант қызылшасын 11,5 мың гектарға сеуіп, 500 мың тонна өнім жинау жоспарланған. Бұл ретте өз базасында Алқап күнін өткізуге мұрындық болған «Хильниченко и К» СС қызылшаны 301 гектарға сепкен.
Жетісу облысы