Еліміздің жас ғалымдары жусаннан диабетке қарсы дәрі дайындап жатыр. Бұл туралы тілшіміз Елігімай Төңкер «Egemen Qazaqstan» газетінің бүгінгі санында жарияланған «Жусаннан жасалған...» мақаласында тарқатып жазды.
Жусаннан дәрі дайындау Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің «Дәрілік өсімдіктерді ғылыми-зерттеу» орталығының аға ғылыми қызметкері Әлия Нұрлыбекованың бастамасы.
Жусаннан алынған қосылыстардың диабетке, қабынуға, коронавирусқа қарсы биологиялық белсенділігі зерттелмек. Ал Әлия Қазақстанда өсетін өсімдіктердің химиялық құрамын зерттейді.
«Ғылыми жұмыс барысында алынған сығындылардың биологиялық белсенділігі зерттеуге жіберіледі. Ал әрі қарай оның химиялық құрамындағы өзгерістерге назар аударылады. Өзгерістердің ішінде осыған дейінгі ғылыми ізденістерімізде кездескен, яғни белгілісі, сол сияқты белгісіздері де бар. Бұдан бөлек фармакологиялық белсенділігі де зерттеледі. Жүргізілген зерттеу жұмысының нәтижесі бойынша биологиялық белсенді қоспалар, түрлі препараттар дайындап шығарамыз. Бұл отандастарымыз үшін өте пайдалы болмақ. Қанша дегенмен табиғи өнімдер арқылы жасалады. Құрамында синтетикалық өнімдер, химиялық қоспалар жоқ», дейді Әлия Нұрлыбекова.
Биологиялық белсенді қоспалар «Дәрілік өсімдіктерді ғылыми зерттеу» орталығында тексеруден толық өтіп, әзірлену сатысында тұр. Қазір жас ғалымдар өндірген өнімдерді мемлекеттік тіркеуден өткізіп, әрі қарай құқықтық тұрғыда патенттеу жұмысын жүргізіп жатыр. Бұл құқықтық құжат отандастарымызға дайын өнімді нарыққа еш қиналмай шығарып әрі емін-еркін сату үшін аса қажет. Олар дайындалған дәріні, алдымен, ел аумағына шығаруды жоспарлап отыр. Егер сұраныс артса, әлемдік нарыққа да аяқ басу жоспарларында бар.
Даламызда өсетін көптеген дәрілік өсімдіктен кез келген сырқатқа шипа болатын дәрі-дәрмек, дәрумен, биологиялық қоспа, жақпа май, жапсырмалар әзірлеуге болады. Осы және өзге де қызық мәліметтерді Елігімай Төңкердің «Жусаннан жасалған...» мақаласынан оқи аласыз.
Ерлан КИІКБАЙ,
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ студенті