Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «100 нақты қадам» – Ұлт Жоспарында ішкі істер органдарына маңызды жауапкершілік артылып отыр. Соның нақты айғағындай, ағымдағы жылдың 1 қаңтарынан бастап «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» – Ұлт Жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталды. Мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық орта қалыптастыратын 59 заң күшіне енді.
Бұл орайда, Елбасының «Ұлт Жоспары – қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласындағы екінші реформаға құқық тәртібі және заңдылық мәселелер еніп отыр. Онда «Бізге барлық құқық қорғау органдарының және бәрінен бұрын полицияның адамдардың мүддесі мен құқықтық тәртіпті нығайту қызметінде тұруына қол жеткізуіміз қажет. Бұл үшін жергілікті билік органдары мен жергілікті қоғамдастықтарға есеп беретін жергілікті полиция қызметі құрылады. Жергілікті полиция қызметінің қарауына қоғамдық тәртіп күзеті, тұрмыстық қылмысқа қарсы тұру, жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен ұсақ құқық бұзушылықтарға атымен төзбеушілік мәселелері беріліп отыр», делінген.
Біз бұл міндеттерді орындауға бір кісідей жұмыла кірісіп кеттік. Баршаға мәлім, Ұлт Жоспарындағы 30-қадамда жергілікті атқарушы органдар мен халыққа есеп беретін жергілікті полиция қызметін құру қажеттілігі аталған еді. Сондықтан, бұл орайда қайтадан құрылған қызметтердің құзіретіне, ең алдымен, құқық бұзушылықтардың алдын алу, қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері жүктелді. Жергілікті полиция құрылымына учаскелік полиция инспекторлары, жол-патрульдік полициясы мен басқа да бөліністер кіреді. Олар, бір сөзбен айтқанда, халықпен күнделікті тығыз байланыстағы қызметкерлер. Мұндағы түпкі мақсат – полиция қызметін ашық әрі әділ ету болса, бір жағынан жергілікті жұртшылықты құқық қорғау қызметіне тарта отырып, сол аудан мен кентте туындаған күрделі мәселелерді бірігіп шешу болып табылады.
Халықпен бастапқы және байланыстырушы буын – учаскелік полиция инспекторлары Жоспардың 30-қадамын іске асыруға зор ынтамен кірісті. Халыққа есеп беру кездесулерін өткізіп, азаматтарға әлеуметтік-тұрмыстық мәселелер бойынша құқықтық көмек көрсетуде. Учаскелік полиция инспекторының халықпен етене байланысуы оның жұмысының нәтижесіне оң әсерін тигізеді және халықтың полицияға деген көзқарасын қалыптастырады. Осыны ескере отырып, учаскелік инспекторларды таңдау тәжірибесі енгізіледі және дауыс беру тәсілімен аталған учаскелік полицияны халықтың өзі таңдайды.
Осы ретте қоғамдық институттардың рөлі айтарлықтай. Бізде полиция қызметіне бақылау жасайтын Қоғамдық кеңес жұмыс істейді, ал оның құрамына Парламент және қалалық мәслихат депутаттары, көрнекті қоғам қайраткерлері, БАҚ өкілдері кіреді. Бұл жұмыс қазіргі уақытта Ұлт Жоспарының 31-қадамына сәйкес жүргізілуде. Ақпараттық ресурстардың озық мүмкіндіктерін, әсіресе, ғаламтор желісін ескере отырып, елордалық ІІД блогы құрылып, ол қоғаммен жанды қарым-қатынас тәсілінің біріне айналды. Осы ретте азаматтар тарапынан күн сайын түсіп жатқан құқық бұзушылықтар туралы хабарламаларды айта кетуге болады. Барлық хабарламалар міндетті түрде қаралып, уақтылы жауап беріледі.
Кері байланысты күшейту үшін департаменттің барлық бөлімшелерінде «сенім телефондары» жұмыс істейді. Апта сайын ІІД және аудандық ІІБ жетекшілері «Нұр Отан» партиясының филиалында азаматтарды қабылдайды. Қалалық билікпен тығыз қарым-қатынас орнатылған. 2050 жылы елорданың әлемнің ең үздік он қаласының қатарына қосылу тұжырымдамасын есепке ала отырып, елордалық әкімдікпен алдыңғы қатарлы, заманауи технологиялар енгізілуде. Ең бірінші – бұл кең көлемді жоба, яғни «Тіршілік қарекетін кешенді қамтамасыз ету жүйесін» енгізу халыққа қызмет көрсететін қалалық қызмет жұмысын біршама жеңілдетеді. Бұл – сауда, ойын-сауық орталықтарында, әлеуметтік нысандар, мектеп, қоғамдық көлік және халықтың көп жиналатын орындарына көптеген бейнебақылау камераларын орнату. Олардың қатарына интеллектуалды көлік жүйесі және автоматты режімде адамның қатысуынсыз автокөлік легін басқара алатын «ақылды» бағдаршамдарды қосуға болады.
Елордалық полицейлер тиімді бейнетіркегіштерді қолданысқа енгізді. Бейнетіркегіштер құқық бұзушылықты тек тіркеп қана қоймай, сыбайлас жемқорлық көріністеріне қарсы тұрады. Қазіргі күні Астанада барлық жол-патрульдік полиция қызметкерлері толықтай бейнетіркегіштермен қамтылды. Олардан бөлек, бейнетіркегіштермен учаскелік инспекторлар, ювеналды полиция және жедел-тергеу топтары мен қызметтік арнайы автокөлік жабдықталуда. Біздің департаментке ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесіне дайындық кезінде және шараны абыроймен өткізуде қала тұрғындары мен қонақтардың қауіпсіздігін сақтау, сондай-ақ, қылмыстың және құқық бұзушылықтың алдын алуда үлкен міндет жүктеледі.
Бұл орайда, полицейлерге шет тілдерді оқытуды жалғастырып келеміз. Бүгінгі күні елордалық полицияның 200 қызметкері ағылшын тілі курстарын тәмамдап, сертификаттарын алды. Бұл шетел азаматтарының хабарламаларына жедел әрекет етуге және елордалық полицияның оң имиджін қалыптастырады. Сонымен қатар, осындай сипаттағы халықаралық көрмелерін жүргізген шетелдердің оңтайлы тәжірибелері талқылануда. Астана қаласы ІІД басшылығы мен жеке құрамы Ұлт Жоспарын іске асыру бойынша бұдан әрі де бар амалдарды қолға алып, жалпы халықтың полицияға сенімін арттырып, жұмысты жандандыра түсеріне сенім мол.
Амантай ӘУБӘКІРОВ,
Астана қаласы ішкі істер департаментінің бастығы, полиция генерал-майоры.