Сүйінші, ардақты ағайын! Тәуелсіздіктің тағы бір тамаша табысына қол жеткізілді. Кеше Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев DVB-S2 стандартындағы Ұлттық спутниктік телерадио хабарларын тарату желісінің іске қосылу рәсіміне қатысып, оны салтанатты жағдайда іске қосты. Сөйтіп, енді отандық телеарналарды бүкіл ел көретін болды. Техникалық мәселелердің шешілмеуіне байланысты тек көрші елдің көгілдір экранына ғана көз тігіп келген мыңдаған отандастарымыздың ойындағысы орындалды.
Спутниктік сандық теледидарды іске қосу – бұл ұлттық телерадио таралымын жаңа сандық технологияға көшірудің алғашқы кезеңі. Осы инновациялық ауқымды жоба Елбасының тапсырмасы бойынша және Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылып отыр. Бұл жобаның басты мақсаты – еліміздің шалғайдағы елді мекендерін қоныстанған тұрғындардың ақпаратқа деген қолжетімдігін қамтамасыз ету.
– Еліміздің экономикалық қуатының артуына байланысты біз Қазақстанда индустриялық-инновациялық даму бағдарламасын жүзеге асыра бастадық. Ал инновациялық даму дегеніміз, міне, осы IT технология. Сондықтан мен Қазақстанда сандық теледидар жүйесінің іске қосылып отырғанына өте қуаныштымын. Бұл туралы біз көптен айтып келеміз. Ақыры бұл бағдарлама да жүзеге асып отыр, – деді Президент Нұрсұлтан Назарбаев спутниктік сандық теледидардың ашылу салтанатында.
Одан әрі Мемлекет басшысы қазақстандықтардың осы бір жоғары инновациялық жобаның іске қосылуына байланысты өздерін өркениеттің биік деңгейінде сезіне алатындығын жеткізді. Бұл елге керек игілікті іс. Бұған дейін Қазақстанның шекаралық аймақтарында, шалғай елді мекендерде қоныстанған отандастарымыз Қазақстан телеарналарының хабарларын көре алмайтын еді. Енді бүкіл қазақстандықтар отандық ақпаратпен сусындайтын болды, деді Елбасы өз сөзінде. Бұрын ақпараттық теңсіздікті сезініп келген отандастарымыз енді елмен бірге болады, болып жатқан жаңалықтарды дер кезінде біліп, елімізде жүргізіліп жатқан саясатты қолдап отырады. Одан кейін Мемлекет басшысы бұл жоба еліміз үшін үлкен инновациялық жетістіктердің бірі екендігін атап көрсете келіп, барлық қазақстандықтарды осы бір үлкен технологиялық жетістікпен құттықтады.
Спутниктік сандық телерадио хабарларын тарату желісінің іске қосылу салтанатында сөйлеген Байланыс және ақпарат министрі Асқар Жұмағалиев осы жобаның іске қосылуымен байланысты еліміздің барлық тұрғындары, оның ішінде шекаралық және шалғай елді мекендерде қоныстанған отандастарымыз алғаш рет спутниктік байланыс арқылы 37 республикалық және аймақтық телеарналарды тегін көру мүмкіндігіне ие болғанын атап көрсетті. Енді тестік режімде көрсетілетін тегін топтамаға 18 республикалық, 14 облыстық телеарна мен 3 радио желісі тегін пакет негізінде жұмыс істейтін болады. Сонымен қатар, тұтынушылар ақылы пакет негізінде 50 шетелдік телеарналарды көре алады. Бүгінгі күнге дейін еліміздің 150 мыңға тарта тұрғындары қазақстандық арналарды көре алмайтын.
Бұл үшін спутниктік телерадио хабарларын тарату желісін іске қосу шарасы шеңберінде Алматы, Астана және Орал қалаларында орналасқан хабар қабылдап-таратқыш 3 станса заманауи технологиямен жаңартылды. Сонымен бірге, «Қазақстандық телекоммуникация» АҚ-тың спутниктік желісі жаңа DVB-S2 МРЕG 4, 8 PSK стандарттарына ауыстырылды. Таратылымның жаңа пішініне көшу арқылы спутниктік ресурстарды оңтайландыруға, телеарналардың санын көбейтуге, облыстық телеарналардың жоғары айқындылықтағы (HD-пішіндегі) тәулігіне 14 сағат бойы (бұрын тәулігіне 1 сағат) хабар таратылуына қол жеткізілді. Бағдарламаларды жаңа стандартта көру үшін «Кателко плюс» спутниктік желісінің тұтынушыларына арналған спутниктік қабылдағыштар (ресиверлер) ауыстырылады. Ал жаңадан қосылатын тұтынушылар авторландырылған дилерлер арқылы арнайы қабылдағыш қондырғыларын орнатулары керек.
Министр атап көрсеткендей, жобаның мемлекеттік әлеуметтік маңыздылығын ескере отырып, Байланыс және ақпарат министрлігі еліміздің барлық облыстарының әкімдерімен сандық спутниктік телерадио таратылымдарын дамыту туралы әріптестік меморандумға қол қойған. Тараптар спутниктік сандық телерадио таратылымы туралы халықты ақпараттандыру жұмыстарын бірге атқарады. Әлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасыларының спутниктік сандық телерадио хабарларды толықтай тұтыну мүмкіндігіне қол жеткізеді. Ұлттық телерадио хабарларын тарату желісін құрудың келесі кезеңінде баламалы желідегі эфирлік хабар таратуды DVB/Т2 стандартындағы цифрлық негізге ауыстыру міндеті тұр. Бұл жоба 2011-2014 жылдар аралығында жүзеге асырылады.
Содан кейін Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев салтанатты жағдайда Ұлттық спутниктік телерадио хабарларын тарату желісін іске қосып, осы жоба өткен жылдың желтоқсан айынан бері қанатқақты негізде жұмыс істей бастаған Павлодар облысы Шарбақты ауданының ең шалғайда орналасқан Шегрен ауылының тұрғыны Азамат Хамитұлының отбасымен тікелей байланысқа шықты. Осы шаңырақтан Елбасымен байланысқа шыққан облыс әкімі Бақытжан Сағынтаевтың айтуынша, облыстағы 412 ауылдық елді мекеннің 70-і отандық телеарналардың хабарларын қабылдау мүмкіндігінен шектеліп келсе, 54 елді мекен тек Ресей телеарналарын ғана көріп келген. Енді бүкіл облыс аумағы отандық ақпаратпен толық қамтылатын болды. Облыста 1064 шаңыраққа спутниктік-сандық қондырғы орнатылса, 500 отбасына мұндай қондырғылар тегін қойылған.
Шегрен ауылының тұрғыны Азамат Хамитұлының анасы, 106 жастағы Қапиза әжей ең шалғайда жатқан ауылға ел тынысын жеткізген осы бір игілікті шара үшін Елбасына шынайы алғысын айтып, ақ батасын берді.
Кейінгі кезде кей жиындарда Байланыс және ақпарат министрлігінің атауына байланысты қоғамда ақпараттық рөлі маңыздырақ, сондықтан министрлік атында сол ұғым алда тұруы керек еді деген сыңайда пікірлер айтылып қалып жүретін. Кешегі оқиға ол ойдың орынсыздығын көрсетіп беріп отыр. Еліміздегі ақпарат саласының мүмкіндігін молайту үшін бүгінгі таңда ең алдымен байланыс жүйесін нығайту өте дұрыс бағыт екенін бұлтартпай дәлелдейтін осынау тәуелсіздік табысының қуанышы ұзағынан болсын дейміз.
Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ.
-----------------------------------------
Суретті түсіргендер С.БОНДАРЕНКО, Б.ОТАРБАЕВ.