Қазақстан – әлемдік саясатта өз орны бар ел

Кеше «Қазмедиа» орталығында Қазақстан Респуб­ликасының Сыртқы істер министрі Ерлан Ыдырысовтың халыққа есеп беру кездесуі болып өтті. Министр кездесу барысында сыртқы саясат ведомствосының қызметі және алдағы перспективалары мен міндеттері туралы баяндады. Қазақстан бүгінгі күнге дейін әлемнің 180 мемлекетімен дип­ло­матиялық қарым-қатынас орнат­қан. – Біз шығыста және батыста, солтүстік пен оңтүстікте ірі және ша­ғын мемлекеттермен достық, сенімді қарым-қатынас орнатып, өзара тиімді экономикалық байланысты нығайтып жатырмыз. Ресей және Қытаймен тығыз байланыс­тамыз, Еуропалық одақ – біздің ірі сауда серіктесіміз, ал АҚШ – ЕО-дан кейінгі екінші ірі шетелдік инвестор. Өзара достық тиімді қарым-қатынастарды нығайту барысында бауырлас мемлекеттермен және Орталық Азиядағы көршілерімізбен белсенді жұмыс жүргізудеміз. Араб әлемінің, Азия, Африка және Латын Амери­ка­сының озық елдерімен де ынты­мақ­тастығымызды дамыту үстін­деміз, деді Ерлан Ыдырысов. Мемлекет басшысының сырт­қы саясаттағы сарабдал іс-қи­мылының арқасында Қазақ­стан әлемдік аренада қазір бе­рік ұстанымға, жоғары деңгей­дегі абыройға ие. Ядролық қарусыз­дану саласында көшбасшы ел ретін­де танылып, мәдениет, дін және өр­кениеттер үнқатысуының бел­сенді модераторы болып табы­лады. «Қазақстан-2050» Стра­те­гиясы, «Мәңгілік Ел» идеясын жүзеге асыру, әлемдегі дамыған 30 елдің қатарына енуде елдің ішінде саяси, экономикалық және әлеуметтік қайта құрулар үшін сыртқы жағдайды тиімді ету, халық­аралық аренада ұлттық мүдделерді қорғау Сыртқы істер ми­нистрлігінің басым бағыт­тарының бірі және солай болып қала береді, деді Сыртқы істер министрі. Елдің халықаралық деңгейдегі беделі осыны айғақтай түседі. Халықаралық рейтингтердегі Қазақ­станның көрсеткіштері және ин­вестициялық климатты жетілді­рудегі мәселеде қол жеткен табыс­тар осыны айғақтайды. Бүкіл­әлемдік экономикалық фору­мының бәсекелестіктің Жаһандық индексінде Қазақстан Италия, Түркия, Бразилия, Үндістан, Вен­грия сияқты елдерді артқа тастап, 50-қатардан 42-қатарға көтерілді. Осы көрсеткіш бойынша ЕАЭО бойынша серіктестерінен де алға шықты: Ресей 45-ші, Армения 82-ші, Қырғызстан 102-ші орында. Мамыр айында өткен Астана экономикалық форумы аясында 388 миллион АҚШ долларына тең 22 коммерциялық құжатқа қол қойылды. Бұл шетелдік бизнес тарапының Қазақстанға деген сенімін көрсетеді. Үстіміздегі жылдың бірінші жартысындағы тағы бір маңызды оқиға деп Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің жиынын айтуға болады. Еуразиялық интеграцияның экономикалық әлеу­еті өте жоғары. Мемлекеттер эко­номикасының жиынтық көлемі 2,2 трлн. доллардан асса, халқы­ның саны 182 млн. адамнан асып жығылады. Е.Ыдырысов осындай әлеуеттің арқасында жаңа мүмкіндік көздері ашылып отырғанына тоқталды. Одақ елдері арасында кедендік шека­ралардың болмауына қатыс­ты біздің бизнесмендеріміз өздерінің көліктік шығындарын төмен­дете алады және жүктер­дің құрлықаралық тасымалы мейлінше қысқарды. Нәтиже­сінде біз бәсекелестікке қабілет­тілігімізді арттырып, экспортқа шығарылатын отандық өнімнің танымалдылығы күшейді, деді министр. Сыртқы істер министрі 2017-2018 жылдарға БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшелері құрамына Қазақстанның кандидатурасын ұсыну бойынша Мемлекет басшысының бастамасын жүзеге асыруға қатысты белсенді түрде жұмыс жалғасып жатқаны жөнінде баяндады. 28 маусымда БҰҰ-ның Нью-Йорк қала­сындағы штаб-пәтерінде үміткерлерді сайлау өтеді. Құра­мына Қазақстан кіретін Азия географиялық тобынан, сондай-ақ, Тайланд та үміткер. БҰҰ ҚК тұрақты емес мүшелері құрамына сайлану үшін БҰҰ-ға мүше 193 елдің үштен екі дауысына ие болу керек, деді Е.Ыдырысов. БҰҰ ҚК құрамына тұрақты емес мүшелікке сайланған күнде Қазақстан Қауіпсіздік Кеңе­сінің барлық күн тәртібін қарас­тыратын болады. Оның ішінде, қақтығыстардың алдын алу және қақ­тығыстан кейінгі қалпына келтіру, сондай-ақ, Қауіпсіздік Кеңе­сін мейлінше өкілетті және транспарентті органға айналдыру мақ­сатында реформалау мен трансформациялауға басқалармен қатар өз үлесін қосатын болады, деді Ерлан Әбілфайызұлы. Сыртқы саясаттағы маңызды мәселенің бірі шетелдермен визалық режімді жеңілдету болып табылады. Қазірге дейін азамат­тардың визасыз режімі туралы екіжақты келісімдердің нәти­жесінде қазақстандықтар визаны ресімдемей-ақ 26 елге баруға мүмкіндігі бар. Тағы да 3 ел­мен келісімге қол қойылған, алайда, олар қазір заңдық тұрғыда қатта­лып жатқандықтан, әлі толық­қанды күшіне енген жоқ. Оған қосымша тағы 10 мемлекет қазақстандықтарға визасыз келуіне біржақты тәртіппен мүм­кіндік туғызып отыр екен. Визасыз режім туралы ке­лісімдердің жобалары Қазақ­станның мемлекеттік органдары тарапынан қарастырылып жатыр. Бангладеш, Израиль, Колумбия, Кувейт, Мальдив, Марокко, Чили және Сальвадор осы санатта. Осындай келісім 9 мемлекетпен жасалып, Қазақстанның тиесілі мемлекеттік органдары тарапынан шетелдік мемлекеттердің ресми органдарының қарауына жіберілген. Олардың қатарында Бруней-Даруссалам, Коста-Рика, Лаос, Макао, Малайзия, Оман, Сингапур, Уругвай, Фиджи елдері бар. Осылай деген Сыртқы істер министрі бұл бағытта Еуропалық одақпен де келіссөз жүріп жатқанын айрықша атап өтті. Еуропалық одақпен оңайлатылған визалық режім бойынша Қазақстан мен ЕО арасындағы кеңейтілген серіктестік пен ынтымақтастық аясында жаңа келісім шеңберінде белсенді келіссөз жүргізудеміз, деді Е.Ыдырысов. Сыртқы істер министрлігі тарапынан ЭКСПО-2017 халықаралық көр­месіне шет мемлекеттердің кең ауқымда және мазмұнды қатысуын қамтамасыз ету бойынша үлкен жұмыс атқарылу үстінде. Осы жұмыстың нәтижесінде 90 елмен және 16 халықаралық ұйыммен көрмеге қатысу туралы келісімге келіп, 53 қатысу шартына қол қойылған. Көрмеге жалпы саны 100 ел мен 15 халықаралық ұйым қатысады деп күтілуде. Сыртқы істер министрінің халыққа есеп беруі барысында «Ұлы Дала елі» атты Қазақстан ту­ралы Windows, Apple, Android жүйесінің базасы құрылғысына арналған тамаша мобильді қо­сымшаның тұсауы кесілді. Есеп берудің соңында Ерлан Ыды­рысов залдан қойылған, елдің 14 аймағынан тікелей байланыс ар­қылы жолданған сауалдарға толымды жауап қайтарды. Сұрақтар елі­міздің сыртқы саясаты саласына қатысты түрлі тақырыптарды қам­тыды. Ғабит ІСКЕНДЕРҰЛЫ, «Егемен Қазақстан»