Асыл – тастан, ақыл – жастан

Сондықтан әрбір жас облыстың өркендеуіне белсене атсалысуы тиіс « Бүгін біз өткен жылы атқарылған жұмыстар туралы айтамыз және алдағы жоспарды бірге талқылайтын боламыз. Біз үшін жаңа ізденіспен, батыл қадаммен жұмыс істеу – негізгі мәселе. Ал халық әлеуметтік-экономикалық, рухани саладағы жақсы өзгерістерді өз өмірінен анық сезінуі керек...». Өткен жылы облысқа әкім болып та­ғайындалған кезінде қазақ тілінде кібіртіктеп сөйлейтін Қанат Бозымбаев арада бір жыл өткенде, міне, осылайша емін-еркін көсілген. «Маған үш ай уақыт берің­дер, содан кейін сендермен суырыпсалма ақындарша айтысатын боламын», деген қалжыңын 100 пайыз орындамаса да, жы­рым-жартылай «түгендей» бастапты. Әкім өміріндегі осы бір жағымды мы­сал сияқты, ел өмірінде де әрбір жыл­дың өз тағылымы, өз тарихы болады. Ол, әри­не, қоғам мен мемлекеттің өсіп, өркен­деуі­нен көрінсе бек жақсы. Сондықтан об­лыс әкімінің «Біз жылдан-жылға жа­ңарып, жаңғырып келеміз. Тәуелсіз Қа­зақстанның әр жылы – бұл жаңа тари­хы­мыздың тұтас бір дәуірі. Біз үшін өткен жыл – нақ осындай кезең болды», деуі Отан деген отты жүректен шыққан шы­найы сөз деп ұғынды есепке жиылған халық. Жыл басынан бастап-ақ өнеркәсіп өні­мін өндіруде оң ырғақ қалыптасқан. Оның көлемі 2009 жылмен салыстырғанда 14,0%-ға өсіп, 124,7 млрд. теңгені құрап­ты. Өндірістің бұл айтарлықтай өсімі облыс кәсіпорындарының өндіріс көлем­дерін ұлғайту және индустрияландыру картасына енгізілген жаңа өндірістерді іске қосу есебінен қамтамасыз етіліпті. Кен өндіру өнеркәсібінде және ашық кеніштерді игеруде өткен жылы 7,7 млрд. тең­генің өнімдері өндірілген. Өсу қар­қын­­дары фосфор шикізатын, алтын құ­рамды кенді, барит рудасы мен қойырт­паларын, әк тасын және гипсті, табиғи құмды өн­діруді арттыру есебінен қам­тама­сыз етілген. Өңдеу өнеркәсібі сала­сында химия, металлургия өнімдерін, дайын металл, ре­зеңке және пластмасса бұйымдарын, өзге де металл емес минералды өнімдерді, тері және соған жататын өнімдерді өндіру көлемдерін айтарлықтай арттыру есебінен өсім 13,4%-ды құрапты. Қара металдар өндіруде ферроқорыт­паларды шығарудың өсімі байқалған. Өт­кен жылы электр қуатын өндіру, жеткізу және таратуды 27,8%-ға өсіру есебінен электрмен жабдықтау, газ, бу беру және ауаны баптауда жұмысты және қызметті өндіру көлемдері 30%-ға өскен. Облыстың оңды ісі бүгінде инвестиция тартумен айқындалатыны шындық. Осы тұрғыдан алғанда, негізгі капиталға са­лынған инвестициялардың жалпы кө­лемі 140,8 млрд. теңгені, оның ішінде мем­лекеттік бюджеттің қаражаты 23,8 млрд. теңгені, кәсіпорындардың өз қара­жат­тары 38,5 млрд. теңгені, шетел қа­ражаттары 40,8 млрд. теңгені және қа­рызға алынған қаражаттар 37,7 млрд. тең­гені құраған. Сонымен қатар, негізгі ка­питалға салын­ған инвестициялардағы мем­лекеттік бюджет қаражатының үлесі 7,6 пайыздан 16,9 пайызға дейін, өз қаражаттарының үлесі 7,9 пайыздан 27,3 пайызға дейін, қарызға алын­ған қаражат­тар үлесі 7,8 пайыздан 26,8 пайызға дейін артыпты. Индустриялық-иннова­циялық даму жоқ жерде өсіп, өркендеу де жоқ. Бүгінгі таңда 2010-2014 жылдарға ар­налған үдемелі ин­дус­трия­лық-ин­но­ва­ция­лық даму бағ­дар­ла­ма­сы шең­бе­рінде об­лыс­та жалпы құны 665,5 млрд. теңгеге 22 жо­ба­ны жү­зеге асыру жос­пар­­ла­ныпты. Өткен жы­­лы 52,7 млрд. тең­ге со­масында 7 ин­вес­ти­ция­лық жоба іске қо­сыл­ған. Сөйтіп 2,5 мың­­нан астам жұмыс орны ашылған. Мемлекеттік үдемелі ин­дустриялық-инновациялық даму бағдарламасының 2010-2014 жылдарға арналған 3 жаңа жо­басы бар. Олар: Қаратаудағы «ЕуроХим-Удобрения» зауыты, Шу қаласындағы құс фабрикасы және «Қазфосфат» компания­сы­ның 12 млрд. теңге тұратын күкірт қыш­қылын шығаратын цехы. Мұның ішінде ел көптен бері құлақтанып, жұмысын асыға күтіп отырған «ЕуроХим-Удобрения» за­уы­­тының жобасы бес жылдан бері са­ғыздай созылып келе жатыр. Бұл жоба ту­ралы бұрын да жазғанбыз. Әлі де жаза береміз. Міне, облыс әкімі Қ.Бозымбаев об­лыс халқы алдындағы есебінде ел назарын осы жобаға тағы бір аударды. Яғни, құны 394 млрд. теңге болатын алып зауыт са­лып, облыс пен Қаратау қаласының 3,5 мың адамын жұмысқа тартамыз деп құл­шынып отырған ресейлік аталған компания мен ел Үкіметі арасындағы келісім өзі­нің соңғы сатысында тұр екен. Бұған да шү­кір, әйтпесе, «Аспаннан киіз жауса да, кедейге ұлтарақ жетпейді» дегендей, етектегі ел «Бәсе, бұл неғылған батпан құйрық, Қа­ратауда жатқан құйрық», деп күдер үзе бастағаны ап-анық еді. Ауыл шаруашылығы саласында да айтарлықтай жұмыс бар облыста дейтін болсақ, баршаны «Бәрекелді!» дегізгені, өт­кен жылы облыстың агроөнеркәсіп са­ласында 8,3 млрд. теңге игеріліпті. Оның ішінде субсидиялар 1,4 млрд. теңгені құ­раған. Бұл орта есеппен алғанда 550 жаңа МТЗ-80 тракторының құнына тең екен. Осыдан он жыл бұрын облыстағы асыл тұқымды мал шаруашылықтарының саны 17 болса, қазір олардың саны – 104-ке жеткен. Былтырдың өзінде жаңадан 15 ша­руашылық құрылған. Биыл тағы 11 шаруа­шылық қосылады. Бүгінде облыста 15 мал бордақылау ала­ңы­ның жұмыс істеп тұр­ғанын да айта кету керек. «Меркі ет» ком­бинаты «Халал» стан­дар­тына сай Иран мемлекетіне қой етін экс­порттауды елімізде ал­ғаш рет жү­зеге асы­ра бастады. Биыл «Лу­го­вой жылқы за­уыты» ком­паниясы 30 мың бас шошқа өсіретін кешенді іске қос­пақ екен. Облыс әкімі есеп беру ба­рысында ауыл шаруа­шы­лығына байланыс­ты бір мәселеге көңіл аудару қа­жеттігін ұсынды. Об­лыс бойынша 887 мал дә­рігері жетіспейді екен. Оның үс­тіне жұмыс істеп жүрген­дерінің 60 пайы­зы­ның жасы 50-ден ас­қан. Демек, енді 10 жыл­дан кейін мал дәрігері кадрларына деген сұраныс өсе түсуі мүмкін. Сондықтан, әрбір шаруа қожалығы өз есебінен ауыл­дың білімді, білікті жас­тарын мал дәрігері мамандығын алуына қолдау көрсетсе, екі жаққа да тиімді болар еді. Әкім ұсынысы есепке жиналғандар тарапынан қолдау тапты. Дегенмен, облыс аграршылары алдында тұрған негізгі мақсаттардың бірі – ауыл ша­руашылығы өнімдерін қайта өңдеуді дамыту. Бүгінде бұл бағытта 433 кәсіпорын мен цех жұмыс істеп тұр екен. Былтыр олар 41,3 млрд. теңгенің өнімдерін өн­дірген. «ПОШ-Тараз фабрикасы» топс (шүйке) өндіру жобасын іске асыру арқылы об­лыста биязы жүнді қой шаруашылығын дамыту үшін мүмкіндік туғызғаны да ха­лықты қуантып отыр. Өткен жылы сыбайлас жемқорлыққа қатысты 121 қылмыстық іс қозғалды. 259 құ­қық бұзушылық фактілері орын алды. Әрине, бұл көрсеткіш жоғары. Себебі, орын алған теріс әрекеттер міндетті түрде тіркеліп отыр. Жауаптылар қатаң жазаға тартылуда. Облыста білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет пен өнер, спорт пен туризм саласын дамытуда да көптеген нәтижелі істер атқарылған. Алдағы уақытта да ат­қа­ратын істер де баршылық. Қылмысқа қар­сы күреске қолдау көрсету басты назарда. «Нұр Отан» партиясының облыстық филиалының белсенді жұмысына да ел ра­зы. Бүгінде партияның облыстағы мү­ше­лерінің саны 72 мыңнан асты. Үкіметтік емес ұйымдарға қолдау көрсету үшін облыс бюджетінен өткен жылы 45 млн. теңге бөлініпті. Бұл ал­дың­ғы жылға қарағанда 36 пайызға артық. Облыс әкімінің жастар мәселесін бас­ты назарда ұстауы үлгі тұтуға тұрарлық. Жастар саясатын қолдауға 89 млн. теңге бөлініпті. «Жасыл ел» жасақтары, жас­тар­дың құрылыс отрядтары белсенді жұмыс атқарған. «Асыл – тастан, ақыл – жастан», дейді халық. Жастардың қайраты мен жаңа ойлары бізге әрқашанда қажет. Сондықтан, облыс әкімі әрбір жас азамат облыстың өркендеуіне белсене араласуы тиіс деп санайды. Халықта «Береке басы – бірлікте» деген сөз бар. Қоғам мен мемлекет үшін еңбек ету – бірлігі бар елдің көрінісі. Ын­тымағы жарасқан Қазақстан – осы қа­сиеттің бағасын бағалай білген ел. Тәуел­сіз Отанымыздың өміріндегі тарихи жетістіктерде әрбір патриот қазақ­стан­дық­тың өз үлесі бар. Жамбыл облысы өзінің бай тарихымен, еңбексүйгіш адамда­рымен, халықтың озық дәстүрлеріне адал болуымен ерекшеленеді. Сондықтан ел алдында есеп беруге әрбір мемлекетшіл адам өз ісімен даяр бо­луға міндетті. Уәде бердің бе, ол орын­далуымен құнды. Ал еңбектің әділ баға­сын халық береді. Әрине, Қ.Бозым­баев бір жылда бәрін тындырды деп айтуға бол­майды. Нәтижелі жұмыс істеу үшін әкім әрдайым өзіне де, басқаға да та­лапшыл болуы керек. Жауапкершілікпен қызмет атқаруы қажет. Жарыссөзге облыстық ардагерлер ке­ңе­сінің мүшесі Т.Мүсірәлиев, «Тараз металлургия зауыты» компаниясының бас директоры К. Сартаева, Қазақстан халқы Ассам­блея­сының мүшесі, грек этномә­дени бірлес­тігінің төрағасы Георгий Буюкиди, Тараз мемлекеттік университетінің 2 курс студенті З.Зайнулина, Парламент Мәжілісінің депу­таты А.Момышев, об­лыс­тық мәслихат депу­таты А. Майлыбаев шығып, Елбасының әлеуметтік-эконо­ми­калық саясатын жүзеге асыру барысында облыста атқарылып жат­қан толымды табыстарға тоқталды. Залдың 4 жеріне орнатылған микрофондар арқылы өңір өркениетіне бай­ланыс­ты ой-пікірлерін ортаға салып, тол­ғандырған сауалдарын қоюшыларға ешқандай шектеу болған жоқ. Жазбаша сұрақ­тар үшін жә­шіктерге салынған сұ­рақтарға облыс әкімі 15 күннің ішінде жауап беретін болды. Облыс әкімінің есебіне Президент Әкімшілігінің мемлекеттік инспекторы Нұрымбет Сақтағанов қатысты. Көсемәлі СӘТТІБАЙҰЛЫ. Тараз.