Мәдениет мәселелері туралы заңға өзгерістер талқыланды

Кеше Мәжілісте «Қазақстан Республикасының кейбір заңна­ма­лық актілеріне мәдениет мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасына депутаттар ұсын­ған түзетулерді қарайтын жұмыс тобының отырысы өтті. Жұмыс тобына Мәжіліс депутаты Бекболат Тілеухан жетек­шілік етті.  Түзетулерді талқылауға Мәде­ниет және спорт, Әділет, Қаржы, Ұлттық экономика, Білім және ғылым, Денсаулық сақтау және әлеу­меттік даму министрліктерінің бас­шы­лары, Парламентке кірмеген сая­­си партиялардың өкілдері, сон­дай-ақ, сарапшылар, қоғамдық бір­лестіктердің, үкіметтік емес ұйым­дар­дың, бұқаралық ақпарат құралдары­ның өкілдері қатысты. Атап айтқанда, енгізілген түзетулер авторларды қолдауға, қоғамдық маңызы бар әдебиеттер шығаруға және осы туындыларды әрбір мемлекеттік кітапханаға жеткізуге, Мәдениет және спорт министрлігінің мәдениет саласындағы барлық мәселелерді үйлес­тірудегі рөлін арттыруға, мәде­ниет ұйымдарының өз өнімдерін, қыз­мет­терін таратуда қазіргі заманғы әдіс­терді пайдалану бойынша шаралар қабылдауға, сондай-ақ, фильмдерге кадр­дан тыс аударма және субтитрлер түрінде мемлекеттік тілге аударма жасауды міндеттеуге бағытталған. Аталған заң жобасының мақсат­тары мен міндеттерін Майра Айсина түсіндіріп, тарқата айтып өтті. «Бүгінгі қаралып отырған заң жоба­сында бірнеше мәдени мәселені шешу көзделген. Дәлірек айтсақ, «Мәдениет туралы» Заң нормалары арасындағы кемшіліктер мен қайшылықтарды жою, шығармашылық қызметкер­лер­дің еңбегін құқықтық жағынан реттеудегі олқылықтардың орын ал­мауын бақылау, ұлттық мәдени игілік объектілерін дамыту және қор­ғау шараларын іске асыру үшін заңна­малық жағдайлар жасау, мемлекеттік мәдениет ұйымдары қызметкерлерінің мерзімінен бұрын аттестаттаудан өту құқығын беру, жергілікті мемлекеттік басқару және өзі өзі басқару орган­дарын­да мәдениет саласындағы грант­т­арды белгілеу құқығын беру, театр­лардың ішкі қызметтерін реттеу, Қазақ­стан халқының мәдени мұрасына жататын баспа-басылымдарды наси­хаттау және сақтауды іске асырып отыр­ған Ұлттық мемлекеттік кітап пала­та­сының мәртебесін анықтау, баға­лы металдар мен асыл тастардан жасал­ған музей топтамалары мен зат­тар­дың сараптау талаптарын ен­гізу, музей қорларын жүйелеу және есептеу мақсатында музей дерек­қоры базасын енгізу музейдің мін­деті екенін белгілеу, халықаралық міндеттемелерді орындау мақсатында республиканың музей қорының мем­лекеттік каталогын жүргізу мін­детін Қазақстан Республикасының Ұлттық музейіне жүктеу, «Мәдениет туралы» Заңның ұғымдық апаратын нақтылау, еліміздегі цирк өнерін дамыту үшін құқықтық жағдайлар жасау, музей, кітапхана қорларын сақтау және қалып­тастыру мәселелерін реттей­тін материалдық емес мәдени мұра­лар­дың ұлттық тізбесін жүргізу және қалыптастыру үшін бірқатар қосымша актілерді бекіту», – деді ол. Сондай-ақ, жиынға қатысушылар кітап басу ісінің бүгінгі хал-ахуалына да тоқталып, оны әрі қарай қалай дамы­туға болады деген сұрақтың төңі­­регінде ой өрбітті. «Бұрындары уәкі­летті органдардың міндеті қоғам­дық маңызы бар әдебиетті республи­калық деңгейде басып шығару бола­тын. Біз енді оны кеңейтіп, респуб­ликалық деңгейде қоғамдық маңызы бар әдебиеттің жазылуын, басып шыға­рылуын және таратылуын кіргізіп отырмыз», – деді белгілі өнертанушы Ақтоты Райым­құлова. Шынында да, бүгінгі таңда елі­міз­де кітап басу ісі қарқынды қадам жасап келе жатыр. «Басқа елдермен салыстырғанда біздің елде кітап басу ісі мүлдем үзіліп қалған жоқ. Мемлекеттік тапсырыспен де қаншама кітап жарыққа шығып жатқанын мақтанышпен ауыз толты­рып айтуға болады. Аталған заңға енгі­зілген толықтырулар сіздердің тарап­тарыңыздан да қолдау табады деп ойлаймын», – деген Қазақстан Жазу­шы­лар одағының төрағасы Нұр­лан Оразалиннің пікірінің астарын­да ұлтқа деген жанашырлық жатқанын аңғаруға болады. Бұдан бөлек еліміздегі театр, цирк, кино әлеміндегі әртүрлі мәселелер сөз болды. Соның ішінде, кез келген шетелдік фильмдерді аудара бермеу керек­тігі туралы сөз қозғалды. «Алдың­ғы қа­былданған заңның өзiнде кiнәрат бар. Ол кiнәрат «барлық» деген сөзде болып отыр. Бізге барлық фильмдердi ауда­ру­дың қажетi жоқ. Нақтылап ай­тайын, барлық қаржыландыру көз­дерi табыл­ған кезде, студиялар жаб­дық­талған кездiң өзiнде бүкiл фильмдердi қазақ тiлiне аудару керек емес. Қазақ тiлiне аударуды қажет етпейтін зиян­ды фильм­дер бар», деді Мәжiлiс депу­таты Сауытбек Абдрахманов. Әрине, талқыланған тақы­рып­тар­дың әрқайсысы да маңызды. Деген­мен, айтылған ұсыныстардың қайсысы қабылданары уақыттың еншісінде. Рауан ҚАЙДАР, «Егемен Қазақстан».