Қазақстан қор биржасы

«ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» компаниясын кезекті рет марапаттады Қазақстан қор биржасы (KASE) биржада жұмысы алға жүріп тұрған компа­ния­ларды қалай анықтайды? Үз­діктер­ді «үкілеудің» көр­сет­кіші қан­дай деген са­уал­дарға жауап іздемес бұрын, дүйсенбі күні KASE 2010 жыл­дың қоры­тын­дысы бой­ын­ша көзге түс­кен биржа мү­ше­лері мен листингілік ком­панияларды марапат­та­ға­нын мәлімдеу қажет. Еліміздің қор биржасы өткен жылы сәтті жұмыс істеді деп ай­туға негіз бар. Ал «ҚазМұ­най­Газ» Барлау Өндіру» АҚ осымен төртінші рет KASE марапаттаған компаниялар қатарынан табылып отыр. «Айқындыққа ұмтылысы үшін» дипломын бірнеше компаниямен бірге «Экономиканың өн­діріс, шикізат және энергетика секторларының листингілік ком­па­ниялары» номинациясы бой­ын­ша – «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ еншіледі. Мұндай марапатты KASE 2003 жылдан бері тағайындап келеді. Ал 2005 жылдан бері отан­дық биржа бағалы қағаздар на­ры­ғында өзі және қызметі тура­лы ақпараттар ашу бойынша ең үздік кәсіби әрекет танытқан қор нарығының үздік операторлары, қаржы кеңесшілері мен листингілік компанияларды тұрақты түр­де жарияланып жүр. «Қазақстан қор биржасы» АҚ-тың вице-президенті Андрей Цалюктің айтуынша, ашық ақпа­рат беріп, көзге түскен компа­ния­ларды анықтауға адам ара­лас­пай­ды. Қор биржасында күн­де­лік­ті құбылып, көрініп тұрған өл­шемдердің өзі-ақ компания­лар­дың қызметін сараптап тұ­ра­ды. Сондықтан KASE жеңімпаз­да­ры өз бастамалары бойынша қар­жылық есептерін жариялауы мен биржадағы белсенділігі бой­ынша анықталады. Ал баспасөз мәслихатында «Қа­зақстан қор биржасы» АҚ президенті Қадыржан Дамитов: – Қазақстан қор биржасы 2010 жылы жеткілікті дәрежеде сәтті жұмыс істеді. Акцио­нер­лер­дің биржаның алдына қойған мақсаттары орындалды. Биржа кеңесінің 2010-2013 жылдарға ар­налған жаңа стратегиясын ақ­пан айында Директорлар кеңесі мақұлдады, – деді. Оның айтуынша, өткен жылы қор нарығы жаңа компаниялармен толыққан. «Самрұқ-Қазы­на» холдингіне қарасты ұлттық ком­па­ниялардың нарыққа кіруі биыл да, алдағы жылы да одан әрі жал­ғаспақ. 2010 жылы сон­дай-ақ, тіке репо нарығында дефолт азай­ып, жедел келісім-шарт­тар іске қо­сыл­ды. Қазақстан қор бир­жа­сы та­рихында тұңғыш рет акционер­лерге дивиденд тө­лен­ген. Оғ­ан қоса KASE таза та­быс бой­ын­ша өз жоспарын екі рет қата­ры­нан асыра орындап отыр. Сонымен, кезекті рет дипломант атанған «ҚазМұнайГаз» Бар­лау Өндіру» АҚ әу бастан-ақ ақ­параттарды ашық ұстауға жо­ға­ры жауапкершілікпен келгенін жә­не үздік корпоративтік бас­қа­ру саясатын ұстанғанын атап өт­кен жөн. Компанияның қызметі мөлдір, ақпараттары қолжетімді болған сайын оған сенім де ұлғая бермек. Әрі мұны қор бир­жа­ла­ры­ның стандарттары да талап етеді. Басқа биржалар соған қа­рап сап түзейтін Лондон биржа­сы­ның сұрайтыны да осы. Осындай тиімді жұмыстың арқасында өткен жылдың қараша айында халықаралық рейтингтік Standard&Poor`s агенттігі «Қаз­Мұ­найГаз» Барлау Өндіру» ком­па­ниясын «GAMMA-6» корпоративтік басқару рейтингісі бойы­н­ша дәрежелеген болатын. Атал­мыш компанияның ашықтық дең­гейін S&P оның инвесторлармен жүргізіп жатқан белсенді бай­ланысына, веб-сайттағы үш тілде ұдайы жаңартылып отыр­ған ақпараттарына, маңызды оқи­ға­лар­ға қатысты тұрақты түрде та­ратылатын баспасөз парақша­ла­ры­на қарап бағамдайды. Өз кезегінде компания да тоқсан сайын және халықаралық стандарттар бойынша қаржылық есебін жариялап келеді. Қысқасы, Standard&Poor`s Қазақстанда барынша ашық компания деп танып отырған «Қаз­Мұ­найГаз» БӨ» БАҚ өкілдері үшін «РД OPEN» секілді түрлі шаралар ұйымдастырып жүргені журналистерге аян. Мәселен, ком­пания биылғы ашық есік кү­нін мамыр айына белгілеген. Реті келіп тұрғанда, компания акциялары Қазақстан қор биржа­сында 2006 жылы шығарылып, жаһандық депозитарлық қолхаты сол жылдың қыркүйегінде ІРО кезінде Лондон Қор биржасында тіркелгенін айта кету қажет. Араға екі жыл салып қазақ­стандық компания өз акция­ла­рын қайта сатып алу бағдар­ла­масын бастады. 2009 жылдың соңына қарай аяқталған бағдар­ла­ма «ҚазМұнайГаз» Барлау Өн­діру» АҚ-тың келешегі бар екендігін насихаттап қана қоймай, ба­ғалы қағаздар менеджментіндегі өзіне деген сенімділігін көрсетіп берді. Өткен жылдың наурызынан бастап бұл компания өзінің ар­тық­шылықты акцияларын сатып алуды жүзеге асырды. Бұл бағ­дар­лама да рыноктың белсенділігін арттырғанын атап өткен жөн. Өткен жылдың соңында KASE вице-президенті Андрей Ца­люк биржадағы артықшы­лық­ты акциялар айналымының 80 пайызы осы компанияға тиесілі екендігін мәлімдеген болатын. Осылайша, «ҚазМұнайГаз» Бар­лау Өндіру» АҚ кезекті рет ашықтыққа сүйенген өз артық­шы­лығын дәлелдеп отыр. Айнаш ЕСАЛИ, Алматы.