Көкөніс, қойма және молшылық

Облыс орталығында азық-түлік белдеуін  қалыптастыру, олардың бағаларын тұрақтандыру бағытында  тың қадамдар жасалуда. Соның бірі жаңадан жылыжай кешендерін салып,  халықты жас және арзан көкөніспен қамтамасыз ету болып табылады.  Бұл бағытта қолға алған  жұмыстар қайтарымсыз да емес. Өткен жылы пайдалануға берілген «Изет Гринхаус» ЖШС жылыжай кешенінің өнімдері ақтөбелік тұтынушылардың дастарқан мәзірін толықтырып та үлгерді. Жақында облыс әкімі Елеусін Сағындықов осы жылыжай кешенінде болып, жасалып жатқан жұ­мыстармен,  қалалықтарды жыл бо­йы көкөніспен үзіліссіз қамта­ма­сыз етуге  ықпал ететін жаңа жобалармен танысты. Өңір басшысына жы­лы­жай кешенінің жұмысы мен келешегі туралы әңгімелеген  «Изет Гринхаус» ЖШС директоры Мұрат Құсайыновтың айтуынша, өткен жы­лы желтоқсан айында іске қо­сыл­ған жылыжай кешені жылы­на 1,5 мың тонна қызанақ өндіреді. Үстіміздегі жылғы сәуір айынан бер­гі аралықта жылыжайда өнді­ріл­ген қызанақтың 119 тоннасы тұ­ты­ну­шыларға жергілікті сауда орын­дары арқылы мейлінше арзан  баға­мен сатылып жатыр. – Бүгінге дейін осыншама қө­лем­де жиналған «Алтес» сортты қызанақтың  105 тоннасы өткізілді. Орташа әр шаршы метрден 50 кило  өнім жиналуда. Бастапқы кезеңде қызанақтың бір килосын 360 тең­геден босатқанбыз, қазір біраз ар­зандады, 260 теңге шамасында өт­кі­зілуде. Голландиялық техноло­гия­ны пайдаланамыз, улы химикаттар қолданбаймыз. Қазір жылы­жайда 40  адам жұмыс істейді, – дей­ді серіктестік басшысы. – Былтыр «Изет Гринхаус»  ЖШС-нің құрылысына байла­ныс­ты біраз түсініспеушіліктер болға­ны рас. Бірақ, жағдайды бақы­лау­дың ар­­қасында  іс нәтижелі болды. Биыл тағы бірнеше жылыжай кешендері мен көкөніс қоймалары  іске қосы­ла­тын болады. Мұның барлығы Ақ­тө­бенің азық-түлік белдеуін құруға, көкөніс бағасын бір қалыпта ұстап тұруға, тұр­ғын­дарды көкөніс өнім­дерімен жыл бойына үздіксіз қамта­масыз ету­ге алғышарт­тар жа­сағалы отыр. Елі­­­міздің оңтүстігінен де кө­к­өністер бұрын­ғы­дай  жет­кізіле бермек. Ең бастысы, тұр­ғындар ба­ғасы қол­жетімді кө­көніс өнім­дерін жыл бойы тұты­на алады, — деді об­лыс әкімі Елеусін Сағындықов. Өңір басшысы былтыр өз қолы­мен отырғызған тұқымнан тамыр тартқан  қызанақтың  өнім беріп тұрғанын көріп көңілі марқайды. Ол осы арада еліміздің индус­три­я­ландыру картасына енгізілген жо­ба­ның қайтарымдылығына тағы бір көз жеткізді. Содан кейін Елеусін Наурызбайұлы, биыл жүзеге асы­ры­латын жобалармен жеке-жеке та­нысты. «КазТрейдПартнер» ЖШС «Көкөніс орталығы» жылы­жай кешенін салуды қолға алыпты. Мұнда он гектарға жылына 2300-2800 тонна қызанақ, кияр, бұрыш және баклажан өсіріледі. Жылы­жай­дың ал­ғашқы өнімін қазан-қараша ай­ларын­да жи­науға есеп жасалуда. «Ауыл шаруашы­лығын қаржы­лай қол­дау қоры» АҚ Ақтөбе өкіл­ді­гінің директоры Гүлжанат Ерға­зи­на­ның айтуынша, атал­ған қор қаржы­лан­ды­рып отырған «Жы­лы­жай лизинг» жоба­сы­ның аясында  салынып жатқан әр­қай­сысы 400 шаршы метр  бола­тын 50 шағын жылыжай кешені ауыл шаруа­шы­лығы тауар өндіруші­лері­не лизингке беріледі. Жылыжай кешенінде жылына 1500 тонна қы­за­нақ өнді­рі­леді. Бұл жергілікті азық-түлік рыногындағы аталған көк­өніс тү­рінің бағасының арзан бо­луына септігін тигізетін болады. Ал, «Әлем тағам» ЖШС жы­лы­жай кешені бастапқыда 5 гектарға көкөніс өсірсе, кейін оның көлемін екі есе кеңейтуді көздеуде. Жо­ба­ның жылдық қуаты 800 тонна өнім өндіруге жетеді. Жалпы, кәсіпкерлер бірыңғай  көк­өніс өнімдерін өндіруді мақсат етіп отырған жоқ, оған қосымша өндірілген өнімдерді сақтауға да кө­ңіл бөлуде. Сондықтан да жы­лы­жай кешендерінің көлемін кеңейте отырып, көкөніс сақтау қойма­ла­ры­ның қуатын арттыру да қолға алынуда. Бұл бағытта озық технологиямен жарақтандырылған, әлем­дік стандарттарға жауап беретін  қон­дырғылармен жабдықталған  қой­­малар салу қарастырылуда. Міне,  осындай жобамен салынып жат­­қан «Килико Тун» ЖШС-нің  3000 тонна өнім сиятын 4 сек­ция­лы және  екі кезеңге арналған «Ақ­төбе-Көкөніс» АҚ қоймалары көк­өністі сақтау көрсеткішін бірнеше мың тоннаға арттырып қана қой­майды, оның ұзақ сақталып, сапа­сын жоғалтпауына жеткізеді. – Азық-түлікпен қамтамасыз ету­дегі тұрақтылық қоғамдағы тұ­рақ­тылыққа негіз қалайды.  Ха­лық­тың азық-түлік бағасы ұдайы  қым­баттайды дейтіндей мазасыздануы болмауы керек. Біз алыпса­тар­лықты, делдалдықты тоқтаттық. Бағаны қалыпты ұстау бағытында жұмыс істеп жатырмыз. Бұған құ­қық қорғау органдары да, «нұр­отан­дықтар» да атсалысуда. Біз ха­лық тұтынатын негізгі азық-түлік түрлеріне бағалардың қымбаттауы­ның алдын алудың барлық мүм­кін­дігін қарастырудамыз. Соның бірі көкөністі өзімізде көбірек өндіру болмақ. Қазір қолға алынып жат­қан шаруалар бұған қол жеткізетінімізге шек келтірмейді, сыртқа да шығаруға мүмкіндік болады. Картоп пен қырыққабаттың жеткілікті қорын жасауды да қаперде ұстау керек. Біздің өзімізді өзіміз картоппен, көкөніспен 80 пайыз қамта­ма­сыз етудің мүмкіндігі бар. Барлық көкөніс сақтау қоймаларын тексеріп, олардың толық қуатында жұ­мыс істеуіне жету керек, деп түйін­деді ойын  өңір басшысы. Сатыбалды СӘУІРБАЙ, Ақтөбе облысы.