Туы тұғырлы, Әнұраны айбарлы, Елтаңбасы еңселі

4 маусым ел тарихында жаңа мем­л­екеттік рәміздер күні ретінде өңір­де жыл сайын асқақ патриоттық сезіммен атап өтіледі. Мерейлі мерекеге арналған игілікті шараның бірі Инвестициялар және даму министрлігі техникалық реттеу және метрология комитеті облыстық департаментінде «Қазақстан Республикасы мемлекеттік рәміздеріне –25 жыл» тақырыбы бо­йынша ұйымдастырылды. 

Онда айбынымызды асырып, рухымызды қанаттандыратын осынау қасиетті құндылықтарымыздың шығу тарихымен қатар, мән-мағынасын өс­келең ұрпаққа ұқтырудың, көздің қа­ра­шығындай қастерлеудің өзекті мә­селелері де қозғалды.

Семинар-кеңесті кіріспе сөзбен ашқан аталған ведомство басшысы Василий Чепухиннің әңгімені әр­түр­лі сала өкілдерінен құралған рес­пуб­ликалық беделді комиссияның жұ­­мыс бабымен өңірде болып, мем­ле­кеттік рәміздердің қол­да­нылуына, ор­­наластырылуына, насихатталуына байланысты бірқатар ескертпелер айтуынан бастауы себепсіз емес. Өйт­кені, Елтаңба, Ту, Әнұран секілді бас­ты символдық нышандарды елдік, тәу­елсіздік ұғымдарынан бөле-жара қарау мүмкін емес. Бұлар мемлекеттің мыз­ғымас негіздері саналады, асқақ ес­тіледі. Олай болса, Ата Заң талапта­рына сәйкес айрықша құрметтеу әрбір қазақстандық үшін асыл парыз, қасиетті борыш, азаматтық міндет болмақ. 

Өкініштісі сол, Василий Иванович келтірген кей деректерге қарағанда, атқа­рылып жатқан шараларға қара­мас­тан, бәзбір басшылар тарапынан атрибуттарға деген салғырттық, нем­кет­­тілік көзқарас сезілмей қой­май­ды. Мә­селен, бір мыңға жуық мөр тек­се­рі­ліп, олардың алтауы ғана стан­дарт­қа сай болып шыққан. 

 Сол сияқты Елтаңбаға қатысты жаңа стандарттар осыдан бір жыл бұ­рын қабылданғанына қарамастан, осы жылдың 1 шілдесіне дейін кезең-ке­зең­мен ауыстыру талабының орындал­мау қау­пі бар. Өйткені, Елтаңба дай­ын­дау­мен шұғылданатын лицензиялы кә­сіпорындардың облыста жоқтығын ескерсек, жағдай шынында да алаң­да­тарлық. Департаменттің бас маманы Вадим Маршаков осы жөнінде өте орынды мәселе көтерді. Ол бұған дейін мемлекеттік рәміздердің сапасыз жасалуы, талапқа сай орнатылмауы сияқты келеңсіз фактілер орын алып келсе, енді мұндай олқылықтарға нақты тосқауыл қойылады деген үмітін жасырмады. Өйткені, тапсырыстардың орындалу мерзімін кешіктірген заңды тұлғаларға са­лынатын айыппұл мөлшері өте үл­кен. Оны кез келгеннің қалтасы көтере бермеуі ықтимал. Екіншіден, деді, Вадим Александрович, тапсырыс қабылдаушылар үш жылға дейін сапаға кепілдік береді. Бұл талаптар олардың жауапкершілігіне қоса істің сапалы әрі уақтылы атқарылуын қамтамасыз етері сөзсіз. Әйтпесе, әкімшілік жазалар қолданылады. Ол сонымен қатар, мемлекеттік рәміздерді орналастыруда стандарттық талаптардың бұзылатынын сынға алды. Бұл бағытта да алда қыруар шаруалар күтіп тұр. 

Облыстық білім басқармасы басшы­сы­ның орынбасары Владимир Ткаченко өз сөзінде өңірде жұмыс істейтін 517 мек­тепте арнайы стендтер мен бұ­рыш­­тар орналасқанын, оқушылар ара­сында конкурс-байқаулардың ұй­ым­дастырылатынын тілге тиек етті. Өкі­нішт­ісі сол, жұртшылыққа белгілі жайт­тарды қайталаудан әріге бара ал­мады. Одан өрелі ойлар, салиқалы ұсы­ныстар күткен үмітіміз ақталмады. Бал­ғындарды отаншылдыққа, адам­гер­шілікке тәрбиелеудің қалыптасқан тәжірибелері, алдағы міндеттермен қоса өзекті проблемалар жайлы айтылмады. Сөз саптауын байқағаннан кейін мемлекеттік рәміздер авторларының өмірбаяны оқытыла ма, Әнұранның сөзін ұстаздардың өздері жатқа айта ма деген сауалдарымызды іркіп қалдық. Сол сияқты ішкі сая­сат басқармасының бөлім жетекшісі Алмас Файзуллин де көпшілікке белгілі мемлекеттік рәміз­дер­ді қолдану, орналастыру, ауыс­тыру сияқты жалпылама жайттарды қай­талап шығумен шектеліп, заңдық тұр­ғыдағы түсінікке басымдық берді. Өзекті мәселенің практикалық жағы қоса қамтылмады. 

 Елбасы «Мемлекеттік рәміздер – бұл біздің мемлекетіміздің, біздің еге­мендігіміздің берік негізінің бірі. Олар тәуелсіздіктің қасиетті бірік­ті­ру­ші образын бейнелейді» деп атап көрсеткен болатын. Олай болса, қазақстандықтардың еркіндікке ұм­тылған зор қажыр-қайратын, ас­қақ арман-мұратын бейнелейтін мем­лекеттік рәміздеріміздің қолданылуы, насихатталуы, осы арқылы бүгінгі буынды отансүйгіштік, адамгершілік қасиеттерге баулу өте өзекті мәселе екенін бір сәт те естен шығармайық! 

Өмір Есқали,
«Егемен Қазақстан»

Солтүстік Қазақстан облысы