Маңғыстау облыстық сотының ақпараттық қамтамасыз ету бөлімінің басшысы Әкімдік жоспары бойынша атшаптырым аумаққа медициналық колледж бен емхана ғимараты, жатақхана мен ақ халаттыларға арналған тұрғын үйлер салынуы керек еді. Жоспарды іске асыру үшін 2013 жылы «Ақтау қаласының медициналық колледжі» мен «Альфа-Тур Актау» ЖШС арасында құрылыс жұмысын жүргізу туралы келісімшарт жасалады. Келісімшарт негізінде құрылыс компаниясы емхана, медколледж, спорт кешені мен тұрғын үй салуға кіріседі. Тұрғын үй құрылысын салу кезінде екі арадағы келіспеушілік туындайды да, «екі түйе сүйкенсе, арасында шыбын өледінің» керімен, жер пайдаланушы мен мердігер арасындағы дауда үлескерлер үлкен зардап шегеді.
Өз есебінен тұрғын үй салған серіктестік жеке тұлғалармен пәтер сату-сатып алу туралы келісімшарттарға отырып, үлескерлер құрылыс нысандарын қаржыландырып келген. Алайда, жер пайдаланушы мен бас мердігер арасында келіспеушіліктер салдарынан колледж директоры мен серіктестік арасындағы келісімшарт бұзылып, нысан құрылысын жүргізген серіктестік әкімшілік жауапкершілікке тартылып, ғимараттың құрылыс-монтаждау жұмыстары аяқталмай қалады. Соның салдарынан тұрғын үйлер салынып біткенімен, пайдалануға қабылданбағандықтан және коммуникациялық желілер тартылмағандықтан, пәтер иелері белгіленген мерзімде үйлеріне кіре алмай сандалады. Бұл уақытқа дейін ай сайын қолдағы бар тиынын санап беріп, құрылыстың тезірек аяқталуын тілеп жүрген тұрғындар өз пәтерлерін анықтап, тіпті кейбірі ішкі жөндеу жұмыстарын да бастап кеткен болатын. Жанжал етек алған соң үлескерлер соттан басқа барлық жергілікті билік органдарының есігін тоздырып, араша сұрайды.
Құрылыс жұмысын соңына дейін жеткізе алмаған бас мердігер ортақ пайдалануға берілген жер учаскесіндегі өз үлесін анықтау туралы жер пайдаланушыға қарсы сотқа талап-арызбен жүгінеді. Сот процесі басталған соң үлескерлер де сотқа жүгініп, ортақ үлестегі жерлерін бөліп, анықтап беруді, өз міндеттерін атқарып, тұрғын үй мәселесін барлық жаққа тиімді етіп шешуді сұрайды.
Ұзақ мерзімге созылған сот отырысы үш тараптың медиативтік келісімге келуімен аяқталып, екі тарап өзара тиімді шешімге келсе, үшінші тарап – үлескерлер тұрғын үй кешенінің техникалық құжаттарын жасап, коммуналдық желілердің тартылуына қол жеткізді. Себебі, сот процесін жүргізген судья жас болса да кәсіби біліктілігін танытып, үш тарапқа да тиімді шешім шығарудың жолын қарастырып, дұрыс бағыт-бағдар беруінің арқасында тараптар медиатордың көмегіне жүгінген еді.
Осылайша, бірнеше тұрғынды «түнде ұйқыдан, күнде күлкіден айырған» дау соңы келісіммен аяқталды. Сот ұйғарымы заңды күшіне енгеннен соң Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы Қ.Мәмидің атына үлескерлерден, яғни «Ақбұлақ» тұрғын үй кешені тұрғындарының атынан Алғыс хат келіп түсті. Алғыс хатта жапа шеккен 200-ден аса үлескердің ішінде еңбектеген баладан, еңкейген қарияға дейін, бір ғана табысқа қарап отырған зейнеткерлердің, жас отбасылардың, мүгедек жандар мен аз қамтылған отбасылардың бар екені айтылыпты. Құрылыс салушылар мен жер иелері арасындағы даудың салдарынан ұзақ уақыт әбігерге түсіп, бойларын үрей мен қорқыныш билеген отбасы мүшелері соттың соңғы нүктесін тағатсыздана күткен.
«Сот шешімі қордаланған мәселенің түйінін барлық жаққа тиімді етіп шығарып, үлескерлер арасындағы әлеуметтік толқуды дер кезінде басты. Себебі, біз бар жиған-тергенімізді салып отырған жалғыз баспанамыздан айырылған жағдайда ең ақырғы әрекетке баруға дайын тұр едік. Сондықтан, мәселенің байыбы мен оның салдарын түсініп, қарапайым адамдардың заңды құқығын қорғап, судьяға тән біліктілігімен, кәсіби шеберлігімен сыйластық пен ізеттік танытқаны үшін, әділ шешім шығарғаны үшін Маңғыстау облыстық сотының төрағасы Ж.Алановқа және осы істі аяғына дейін қараған Маңғыстау облысының мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының судьясы А.Бекболатовқа алғыс білдіреміз» делінген хатта.
Осындай күрделі даулардың арасында қарапайым халық зардап шегіп жататын жайттар аз емес. Кейде алдына келген адамның тағдыры мен жанайқайына мән беруге мұрша бермейтін жайттар да, жауапкершілік пен білімнің төмендігі де себеп болып, салдары ауыр тиіп жатады. Сондықтан әрбір азамат адал еңбекпен тапқан әр тиынын жұмсарда, әсіресе, жылжымайтын мүлік мәселесіне келгенде барлық құжаттардың толық әрі заңды болуын талап етіп, сауаттылық танытқандары абзал. Ал жандарын шүберекке түйіп келген «Ақбұлақ» тұрғын үй кешені тұрғындары үшін түйін шешілді, иықтарынан еңселерін көтертпей келген жүк түсті. Олар үш тарапты да риза еткен жан-жақты, сауатты сот шешіміне риза. «Аққа құдай жақ» болып, ауыр істі абыройлы алып шыға алған маңғыстаулық соттың шешімі мен шеберлігі еді бұл.
Гүлайым ШЫНТЕМІРҚЫЗЫ,
«Егемен Қазақстан»
Гауһар НҰРХАНОВА,
Маңғыстау облысы
