Шығыс Қазақстанның даму қарқыны қуантады

«Нұрлы жол» еліміздің береке-бірлігін паш етуде

Елбасы әуелі аялдаған «Нұрлы жол» саябағы драма театры, Оңалту орта­лығы, Назарбаев зияткерлік мектебі, Жекпе-жек сарайы, Орталық бассейн, О.Рыпакова атындағы жеңіл атлетикалық манеж сынды спорттық-мәдени нысандармен қатар орын тепкен. Келешекте бұл маңда «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында 10 көпқабатты тұрғын үй салу жоспарланған. Жасыл желекке оранған саябақтың қақ ортасында «Нұрлы жол» монументі орналасқан. Жоба авторы Сәрсен Сейітовтің айтуын­ша, туынды еліміздегі береке-бірлік пен ырыс-ынтымақты паш етеді. Мемле­кеті­міздің туы түстес стелланың қос баға­ны бір жағынан Еуропа мен Азия­ның түйісуін бейнелесе, екінші жағы­нан, Өскемендегі Ертіс пен Үлбі өзен­дерін бедерлейді. Ұзындығы 22 метр мону­менттің төбесінен қалықтаған қыран бейнесін көруге болады. «Бар бол­ғаны алты айдың ішінде өңірдегі «Қаз­цинк» ЖШС, «Полиметалл» АҚ, «КАЗ Минералс» тобы сынды ірі кәсіпорындар бөлген қаражатқа қала тұрғындары мен қонақтарына арналған заманауи үлгі­­дегі демалыс орны бой көтерді. Саябақ аумағына бес жүзге жуық ағаш көшет­тері отырғызылды», – деді жоба авторы.

Өткен жылы аймақта археологияны дамытудың 2016-2018 жылдарға арналған өңірлік бағдарламасы қабыл­данып, оған облыстық бюджеттен қаражат бөлі­ніп, бес бірдей тарихи орынға ауқымды археологиялық жұмыстар жүргізіліп, нәтижесінде Өскемендегі облыстық тарихи-өлкетану музейі 3 мың жаңа артефакттармен толыққан еді. Қазба жұмыстарына АҚШ, Ұл ыбритания, Поль­ша елдерінің ғалымдары да қатыс­ты. Бұл бағыттағы шаралар биыл да жалғасын табады. 

«Нұрлы жол» саябағында ұйымдас­тырылған археологиялық көрмеде Зейнол­ла Самашев, Әбдеш Төлеубаев, Карл Байпақов сынды археологтар Мем­лекет басшысына Зайсан ауданындағы Шілікті қорғанында, Катонқарағайдағы Берел алқабында, Ұлан ауданының Аблайкит ғибадатханасында жүргізілген қазба жұмыстары, алдағы жоба-жоспар­лары жайында баяндап берді. 

Елбасы міндеттеген бизнестің әлеу­меттік жауапкершілігі аясында өңірде бірнеше жылдан бері жүйелі жұмыс­тар қолға алынып, бірқатар жоба­лар­дың жүзеге асырылғаны белгілі. Тек қана 2016-2017 жылдары облыста 9 мил­лиард теңгеден астам қаржыға 90 әлеу­меттік нысан жөндеуден өтті.    «Қазцинк» ЖШС 211 миллион теңгеге Өске­мендегі медициналық оңалту орта­лығын,  «КАЗ Минералс» тобы 531 мил­лион теңгеге Семейдегі спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернатты, «Титан магний комбинаты» АҚ 646 миллион теңгеге медициналық орталық салып,  «Полиметалл» АҚ Жар­ма ауданының Әуезов кентінде 240 мил­лион теңгеге «Аққу» балабақшасын толық­тай қайта қалпына келтіріп берген бола­тын. «Элхон» ЖШС директоры Ұлық­бек Тұмашинов 100 миллион теңге­ге Катонқарағай ауданындағы 110 жыл бұрынғы Әбдікерім Ережепов мекте­бін қалпына келтіріп, Тарбағатай ауда­нын­дағы Ырғызбай әулие кесенесінің жанынан 40 орындық қонақүй салып беруге жәрдемдесті. Президент саябақты аралау барысында бизнестің әлеуметтік жауапкершілігін іс жүзінде орындап, өңірді түлетуге үлестерін қосып жүрген кәсіпорын басшыларымен және кәсіп­керлермен жүздесіп, олардың алдағы жоспар­ларымен танысты.      

Елбасы бұдан кейін өңірдегі қоғам­дық ұйым өкілдерімен кездесіп, емен-жарқын әңгіме-дүкен құрды. «Мен Семей өңірінен келіп отырмын. Бүгінде Сіздің салиқалы саясатыңыздың арқасында еліміздің асығы алшысынан түсіп тұр. Әлем халқын алаңдатып отырған күрмеуі қиын мәселелердің көпшілігі Сарыарқаның төрінде шешімін тауып жатыр. Қазіргі уақытта төрткүл дүниенің назары Астанада өтіп жатқан халықаралық ЭКСПО көрмесінде. 

Көрмені өзім де тамашалап қайт­тым. Қалашықтың қақ орта­сында Қазақстан павильоны­ның қасқайып тұрғанын көріп қатты қуандым. Бұл – ғажап дүние. Біздің елдің бірлігінің бекем болуына, Мәңгілік Елге айналуына септігін тигізер іс. Екінші айтарым, Семей қаласы күннен күнге көркейіп келеді. «Нұрлы жол» бағдарламасы мен Сіздің «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақалаңыздағы міндеттерді жүзеге асыру аясында ауқымды жұмыстар жүргізіліп жатыр. Қазір Семейде 20 көп­­қабат­ты үй, 5 мың орындық «Абай арена» стадионы салынып жатыр. Қала халқы бұған дән риза. Сізге елдің атынан, ақсақалдар атынан алғыс айтамыз», – деді кездесуде сөз алған Семей қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы Амантай Доғалақов.  

Мемлекет басшысы Семей өңі­рін әркез назарынан тыс қал­дыр­майтынын, қалада атқары­лып жатқан жұмыстардың барлы­ғын бақылап отыратынын айтып, қазіргі таңдағы Шығыс Қазақстанның даму қарқынына жоғары баға берді.   

«Шығыс өңірін ерекше жақсы көремін. Бұл – ұлы Абайдың, Шәкәрімнің, Мұхтардың елі. Өндірісті өңір, индустриалды өлке. Ауыл шаруашылығы өркен жайған аймақ. Түсті металдарды, уранды өңдеу ісі жақсы дамыған. Мұнда бәрі де бар. Өңірдің әлеуеті жоғары. Облыстың даму қарқыны қуантады. Аймақтың бюджеті де ауқымды. Облыс бюджетінің 60 пайызға жуығы әлеуметтік салаға бағытталып отыр. Әсіресе, денсаулық пен білім саласына бөлінетін қаржы көлемі жылдан жылға ұлғайып келеді. Өңір балабақшамен 99 па­йыз қамтылған. Бұл – еліміз бойын­­ша ең жоғары көр­сет­кіш. Биз­нестің әлеуметтік жауап­кер­шілігі аясында да аз жұмыстар атқарылып жатқан жоқ. Ал бүгін ашылған саябаққа келсек, мұндай демалыс орнын тамашалаудың өзі бір ғанибет. Бұл саябақ Өске­мен қаласының тұрғындары мен қонақтарының көңілінен шыға­ды деп ойлаймын. Өндірісті шаһарда тағы да бір жасыл желек­пен көмкерілген орынның пайда болғаны қуантады», – деді Президент. 

Өскемендегі Қазақстан-Аме­рика еркін университетінің про­рек­торы Марина Кикина да жа­қында Астанаға арнайы барып, халықаралық ЭКСПО көр­месін тамашалап, ерекше әсер алып қайтқанын жеткізіп, ел ке­ле­шегі, ұрпақ болашағына қызмет етер ауқымды шараны ұйым­дастырғаны үшін Нұрсұлтан Назарбаевқа алғысын айтты. 

Мемлекет басшысы халық­аралық көрменің маңыздылығына жан-жақты тоқталып, көрмені әлі көріп үлгермеген жұртшылықты ауқымды шараны тамашалауға шақырды. Елбасы бүгінгі таңда әлемнің көптеген мемлекеттерінің баламалы энергияны дамытуға ерекше ден қойып отырғанын, бұл тарапта елімізде де қолға алынар шаруалардың аз еместігін еске салып, облыс әкімі Даниал Ахметовке Шығыста тағы да бір су электр стансасы салынса ар­тық етпейтінін атап өтті.

Өнімді өзімізде өңдейтін кез жетті

Елбасы «Нұрлы жол» сая­­ба­ғы­нан кейін «Май­лы дақыл­дардың тәжіри­белік шаруа­шылығы» ЖШС-на келіп, өзіміз­де өндірілетін эли­та­лы тұқым­дардың артық­шы­лық­тары­на қанығып, ауыл халқы­нан сүт жинау жүйесінің қайта жаң­ғыр­ғанына куә болды. Мем­лекет тарапынан бұл жобаға ком­м­уни­кациялық шығындарды жабу үшін 417 млн теңге қаржы бөлінген. 

Президент осы жерде өңірдегі шаруашылық басшыларымен пікір алмасып, еліміздің ауыл шаруа­шылығы саласын алға бас­тыру тұр­ғы­сындағы ой­ларын ортаға сал­ды. «Ауыл шаруашылығынан түсе­тін пайда экономикамыздың бес пайызын ғана құрайды. Жері­міз қанша кең болғанымен, терең өңдеу жоқтың қасы. Өнімді шикізат күйінде арз­анға сатып келдік. Мысалы, би­дайды өңдеп, макарон етіп сату­ға болады. Ет пен сүтті, көкөніс пен майлы дақылдарды да соңына дейін өңдеп отырған жоқпыз. Ет комбинаттары да, сүт зауыттары да бар. Бірақ олар көп болса, 40 пайызға ғана жүктелген. Себебін үңіліп көріп едім, шикізат жоқ болып шықты. Шындығында шикізат бар, бірақ соны қарапайым халық ақшаға өткізе алатындай жағдай туғызу керек. Егер кооперативтендіруді дұрыс жолға қоя алсақ, бұл жүйе  іске асады. Ал кооперативтер өнді­руші мен тұты­ну­шының ара­сын жалғайтын ұйым­ға айна­лады», – деді Елбасы.  

Қазақстанды кесіп өтіп, Қытай мен Батыс Еуропаны бай­ла­ныс­­тыратын көлік дәлізінің салы­­нып жатқанын еске салған Мем­лекет басшысы оның Шығыс Қазақ­стан­дағы ауылшаруашылық тауар өн­діру­шілерге де үлкен мүмкіндіктер беретінін атап өтті. Осы жолмен шаруалар елдегі ірі қалаларға өз өнімдерін тасымалдайтын болады. 

«Шығыс Қазақстан облысы эконо­ми­камыздың аграрлық секторын­да ертеден қалыптасқан берік дәстүрге ие. Қазақстанда ауыл шаруа­шылығы саласының әлеуе­­ті зор, болашақта бұл сала­ға деген сұраныс арта түседі. Қазір біз үшін Қытай Халық Респуб­лика­­­сы­­ның орасан зор нарығы ашық, сіз­дер шығаратын өнім шет елдер­ге экс­порттала алады», – де­ді Нұрсұлтан Назарбаев жиынды қорытындылаған сөзінде.

Азамат ҚАСЫМ,
«Егемен Қазақстан»

ӨСКЕМЕН 
Суреттер Президенттің баспасөз қызметінен алынды