Бақ қонып, құт дарыған Маңғыстау

«Маңғыстау тарих пен табиғаттың бірге толғаған тамаша дас­та­ны, бірге салған таңғажайып суреті, бірге шерткен тағылымды шежіресі», деп Ха­лық жазушысы Әбіш Кекілбаев айтқан­дай, бұл өңірдің тарихы мен тағылымын таңды таңға ұрып айтуға болады. Енді шежірелі Маңғыстау тү­бегі ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы ішінде шын мәніндегі гүлдену дәуірін бастан кешіруде. Қара алтыннан қаржы айырған Маң­ғыстау облысы осы 20 жыл ішінде ел экономикасының ғарышты дамуына қо­мақ­ты үлес қосты. Бүгінде бұл өңір өнер­кәсіп өндірісінің жалпы республи­калық өсімінің 16,5 пайызын қамта­ма­сыз етеді. Егемен­дік­тің ерен экономи­ка­­лық даму жылдарын­да­ғы жетістіктің бұл республика бойынша екінші көр­сеткіші. Басқасын былай қой­ған­да, ағ­ым­дағы жылдың 8 ай ішінде Маң­ғыс­тау облысы өнеркәсіп өндірісінің көле­мі 1 378,3 миллиард тең­гені құрап отыр. Мемлекет басшысы еліміздегі үде­ме­­­лі индустриялық-инновациялық даму бағ­­­дарламасының Тәуелсіздік жылдар ішінде жеткен жетістікпен пара-пар екендігін атап айтқаны белгілі. Ендеше индус­трия­лан­дыру бағ­дар­ламасы шең­берінде ел эко­номикасының дамуын­да­ғы бұл об­лыстың үлесі қомақ­ты. Маң­ғыстау об­лыстық эко­­но­мика және бюд­­жет­тік жоспарлау бас­­қармасы­ның бас­­­­­ты­ғы Халила Хаби­жан­қызы Нұр­ға­ли­е­­­ва­­­ның айтуынша, ин­­дустрия­ландыру кар­­­тасы бойынша об­лыста рес­пуб­ли­­­ка­лық маңыздағы 8 ірі жоба, өңір­лік ма­­ңыз­да­ғы 16 жоба жүзеге асы­рыл­мақ. Үстіміз­дегі жыл­дың бірінші жарты жыл­дығында жалпы құны 11,5 миллиард теңге болатын индустриялық жоба пай­далануға берілсе, жыл аяғына дейін жал­пы құны 73,5 миллиард теңге бола­тын 9 ірі жоба жүзеге асырылмақ. Осы индус­триялық жобалар шеңберінде об­лыста 2 мың жаңа жұмыс орны ашыл­мақ. Са­лыстырмалы түрде ай­та­тын бол­сақ, 2010 жылы облыста жалпы құны 37,7 миллиард теңге тұратын 9 ірі жоба іске қо­сылған болатын. Маңғыстау об­лы­­сында шағын және орта бизнес субъ­ектілерін дамытуға ерекше көңіл бөлі­неді. Қазір олардың саны 35,2 мың құ­ры­лымды құ­рай­ды. Шағын және орта бизнес субъек­ті­лерінің өнім өндіру кө­ле­мі өткен жыл­дың сәйкес мерзімімен салыстырғанда 2,6 есе өсіп, 223,8 миллиард теңгенің өнімін өндірді. Ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы ая­сын­да өңір тұрғындарының әлеуметтік тұрмыстық жағдайын жақсарту мақс­а­тын­да да айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізілді. Тек ағымдағы жылдың 8 ай­ын­да облыста 309,5 мың шаршы метр тұрғын үй құрылысы пайдалануға берілді. Облыс еңбеккерлерінің орташа айлық жалақысы ағымдағы жылы 14 пайызға өсіп, орташа есеппен 142 279 теңгеге жет­ті. «Жол картасы» бағдар­ла­масы ая­сында жыл басынан бері облыста 20 117 жаңа жұмыс орны аш­ылды. Биылғы жы­лы облыстың білім беру саласына 29,4 миллиард теңге, денсаулық сақтау сала­сы­на 11,7 миллиард теңге қаржы бөлін­ген. Жалпы алғанда облыстың әлеумет­тік саласына биылғы жылы бюджеттен 44,3 миллиард теңге қаржы бөлініп отыр. Бұл облыс бюджеті жалпы көлемі­нің 42 пайызын құрайды. Ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығына орай Астана қаласында өткізіліп жатқан Маң­ғыстау облысының күндеріне мұ­най­­шы­лар өңірі ірі әлеуметтік және экономи­ка­лық жетістіктерімен келіп отыр. Облыс күндері аясында Ас­та­на­дағы Бейбітшілік және келісім сарайын­да облыстың Тәу­ел­сіздік жылдарындағы даму жетістіктерін айқындайтын көрме ұйымдастырылды. * * * ШЫМЫРЛАР ШЫҢДАЛҒАН ТҮБЕК Биыл еліміз үшін ерекше елеулі жыл. Маңғыстау түбегінен сәлем жол­даған жұртшылықтың осы үлкен мерекеге деген ниеті шексіз. Біз бас қа­ла­мызда өтіп жатқан Маңғыстау облысы­ның мәдени күндері шеңберіндегі ша­раларға облы­сы­мыздың әлеуметтік-экономикалық жетістіктерін барынша паш етуге тырыстық. Бейбітшілік және келісім са­­райындағы облыстың эконо­ми­­ка­лық-әлеуметтік даму же­тіс­­тік­терінің көрмесінде біз өңі­рі­міз­дің 20 жыл ішіндегі қол жеткізген жетістіктерін ке­ңінен көрсе­туге тырыстық. Ежелден қол өнер шеберлері мен тарихи та­нымдарға толы рухани жетістіктеріміз көрмеге келуші аста­на­лық­тар мен қала қонақтарының қызығушы­лы­ғын туғызуда. Әсі­ресе, облы­сымыздың туризм жә­не спорт саласында қол жеткізген жетістіктері көрмеге келушілерді бейжай қалдырмайды. 2006 жылы Маңғыстау об­лы­сының спортшылары «Turkish Open» халық­аралық турнирінде бірінші ор­ынды жеңіп алды. Бұл турнир ха­лық­аралық каратэ жарысы бойынша өткі­зілген. Каратэ-до бойынша облысы­мыз­дың құрама коман­дасы еліміздің бірегей командаларының бірінен саналады. Маңғыстау өңірі экономикалық та­быс­тарымен қоса жас жеткіншектерді дене тәрбиесіне баулуда да үлкен жетістіктерге де жетіп келеді. Оған үсті­міз­дегі жылы Шымкент қаласында өт­кізілген Қазақстан Респуб­ли­ка­сы ІІІ жазғы спар­такиадасында облыс спорт­шы­ла­ры жеңіл атлетикадан алтын ал­қаны жеңіп ал­ғаны дәлел. Ұлт­тық спорт түр­лерінен де маң­ғыс­таулықтардың жеткен жетістіктері қомақты. Үстіміздегі жы­лы қазақ күресі бойынша өткі­зілген Республика чемпиона­тында об­лы­сымыздың спорт­шы­сы Қазақ­стан Респуб­ли­ка­сының чем­пио­ны атанды. Иә, облысы­мыз­да әлеуметтік-эко­­номикалық даму үр­дісімен қа­тар өскелең ұр­пақты дене тәрбиесі мен спортқа баулу мә­селесі де ауқымды жүр­гі­зілуде. Гүлсім ЖАРИЕВА, Маңғыстау облыстық туризм, дене шынықтыру және спорт басқармасының бас маманы.