Салтанатты жиында Қазақстанның атынан сөз сөйлеген Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаев Баку-Тбилиси-Карс темір жол желісі Түркияға және Жерорта теңізі арқылы Оңтүстік Еуропа елдеріне төте жол ашатынын және бұл Транскаспий халықаралық көлік бағдарының логистикалық жүйесіндегі негізгі инфрақұрылымдық жоба болып саналатынын атап өтті. «Жаңа темір жол желісі біздің елдердің көлік транзиттік әлеуетін толық жүзеге асыруға септігін тигізеді. Еуразияның бел ортасында орналасқан Қазақстан Еуропа мен Азия арасында қарқынды жұмыс жүргізуде. Мұның бәрі құрлықаралық қатынасты одан әрі дамытуға бағытталған. Біз БТК жобасын жүзеге асыруға бірінші болып қолдау көрсеттік. Әзербайжан, Түркия, Грузия бұл шешімге Қазақстан мен Қытайдың құптауымен 2016 жылы қол жеткізді. Осындай іргелі қадамның біздің елордамыз Астана үшін маңызды символдық мәні бар. Жоба Қазақстанның Каспийдегі инфрақұрылымы арқылы өтетін жүк тасымалын арттыруға мүмкіндік береді», деді Б.Сағынтаев.
Үкімет басшысы Қазақстан көлік-логистикалық саланың дамуына айрықша ден қойып отырғанын жеткізді. Оның айтуынша, соңғы тоғыз жылдың ішінде еліміздің көлік-логистикалық жүйесіне 28 млрд долларға жуық инвестиция құйылған. Транскаспий дәлізіне де ерекше көңіл бөлініп, 1700 шақырым жаңа темір жол желісі мен 3500 шақырым автомобиль жолы салынған. Ақтау портын жаңарту жұмыстары да жүргізіліп, Құрық паром порты пайда болды. «Жаңа стратегиялық жоба өзінің толық тиімділігі мен мүмкіндігін көрсетті. Жақында осы порт арқылы алғашқы 1 млн тонна жүк жөнелтілді. Келешекте Қазақстанның Каспийдегі порт инфрақұрылымының жүкті қабылдау және жөнелту мүмкіндігі артатын болады. Оның жүк тасымалы көлемі жылына 25 млн тоннадан аспақшы. Қазақстан Транскаспий бағытындағы оңтайлы бағдарларды қалыптастыру үшін де қаржы бөліп отыр. Бұл инвестицияның көлемі 10 миллиард доллардан асады. Осылайша, жүктің Қытайдан, Орталық Азиядан Ресейдің өңірлері арқылы Транскаспий дәлізіне шығатын ең қысқа жолды қамтамасыз еттік», дейді Премьер-Министр. Енді 2020 жылға қарай Қазақстанның көлік-логистика жүйесіне тартылатын қосымша инвестициясы 8 млрд доллардан аспақ.
Б.Сағынтаев Баку-Тбилиси-Карс темір жолы желісі өңірлік сауданың дамуына тың серпін беретініне сенім білдірді. Бұл халықаралық жоба экономика үшін қосымша әлеует қалыптастырып, бүкіл Оңтүстік Кавказ өңірінің орнықты әрі қауіпсіз дамуын қамтамасыз ететін факторға айналатынымен маңызды. «Бүгін еліміздің Құрық портынан Бакудің қазіргі өзіміз тұрған Алят портына Қазақстан мен Қытайдан алғашқы контейнерлік пойыздар паром арқылы келіп жетті. Бұлар әрі қарай Баку-Тбилиси-Карс бағыты арқылы Түркиядағы жүк алушыларға жөнелтіледі. Осыған орай барлық мемлекет басшыларын және қатысушыларды тарихи оқиғамен құттықтаймын», деп сөзін түйіндеді Үкімет басшысы.
Жаңа темір жол желісі – Транскаспий халықаралық көлік маршуртының басты бөлігі. Бұл бағыт Қытайдан Қазақстан, Әзербайжан, Грузия, Түркия және Шығыс Еуропаның бірқатар елдері арқылы Батыс Еуропаға қарай шығады. Мұндай маршрут Қытайдан Еуропаға тасымалданатын жүкті небары 12-14 тәуліктің ішінде жеткізеді. Бұрын теңіз жолы арқылы 40-45 тәулік бойы ұзақ жол жүруге тура келетін.
Жаңа темір жол желісі Қазақстанға Қара және Жерорта теңіздеріне төте жол ашады. Сондай-ақ, дәліз арқылы жүк тасымалының көлемі артып, Түркияға Қазақстан арқылы 2020 жылға қарай жылына 2 млн контейнерге дейін жүк тасымалданады деп болжануда.
Баку-Тбилиси-Карс жаңа темір жол дәлізіне «Локомотив құрастыру зауыты» АҚ пен «Электровоз құрастыру зауыты» шығарған локомотивтер пайдаланылатын болады. Осы мақсатта қазірдің өзінде 10 тепловоз әзірленіпті. Сонымен қатар, 2020 жылға қарай Қазақстан Әзербайжанға 40 жүк электровозын жіберетін болады.
Салтанатты рәсімге қатысушылар БТК желісінің ашылуын соңғы он жылдағы өте ұтымды шешім ретінде бағалады. Әзербайжан президенті И.Әлиев 850 шақырымға созылып жатқан жаңа темір жол желісі оған қатысушы елдердің бірлігін, бауырластығын көрсеткенін атап өтті. Оның айтуынша, жаңа желі арқылы елдердің өзара байланысы нығайып, достық іргесі беки түсті.
Мемлекет басшылары Ұлы Жібек жолының басты бөлігі саналатын жаңа темір жол магистралі мемлекеттердің экономикалық дамуына тың серпін беріп, жаңа мүмкіндіктерге жол ашатынына сенім білдірді.
Салтанатты жиынның соңында мемлекет және үкімет басшылары жаңа темір жол желісінің бойына символикалық түрде «алтын қада» қағып, мемориалдық тақтаның тұсауын кесті.
Қымбат ТОҚТАМҰРАТ,
«Егемен Қазақстан» – Бакуден (Әзербайжан)
