Осы мәселені реттеу үшін Бурятия АССР-нің Жоғарғы Кеңес төрағасы Хохлов бастаған өкілдер Ұбыс аймағына келеді. Бұл аймақпен Байөлке елі бүйірі жабысқан ежелгі көрші. Жоғарыдағы ресми делегация құрамында Қазақстан Коммунистік партиясы Орталық комитетінің мүшесі, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты, КСРО Жазушылар одағының басқарма мүшесі, беделді жазушы Сәбит Мұқанов та болған екен.
Мемлекетаралық мәселе оңтайлы шешілген соң Сәбең қолсозым іргеде тұрған Байөлке аймағына соқпай кетуге дәті жетпей, делегация басшысын онда 2-3 күн аялдауға көндірген екен.
Сөйтіп 1966 жылдың қоңыр күзінде Қобда бетіндегі аз қазақтың шоғыры өмір сүріп жатқан Өлгей қаласына атақты жазушы Сәбит Мұқанов келіп түседі. Сәбеңнің мұнда келуі байөлкелік қазақтар үшін көктен Ғайса түскендей әсер қалдырды, деп жазады көппен бірге жазушыны күтіп алушылар қатарында болған, бүгіндері Астана тұрғыны, филология ғылымдарының докторы Қабидаш Қалиасқарұлы.
Өйткені сол жылдары қай қазақ болсын Сәбеңнің «Ботакөз» романын оқып шыққан, «Сұлушаш» поэмасын екінің бірі жатқа айтатын, нағыз бір рухани жұтынып тұрған заман еді.
Халық Сәбеңнен несін аясын, жазушыға сәлем бере келген 70-80 ақсақалдың бәріне төстік қақтатамыз деп осыншама қой сойыпты. Мұны көрген жазушы басын шайқап: «Ысырапқа бармаңдар, әсіре тым ақкөңіл екенсіңдер», деген дейді. Қысқасы байөлкелік қазақтар Сәбит Мұқановқа төбесінде үкілі, сырмалы желдік баумен ноқталанған ақ бота сыйлаған екен (суретте).
Жарықтық жазушы атамыз қоналқаға Хохлов екеуіне арнайы дайындаған қонақ бөлмеге бір қарап, «қазақтарым әтір сасыған орыстың қасында күнде қонып жүрмін ғой, одан да мені ана екі шалдың қасына апарыңдаршы» деген екен. Сәбең айтқан екі шал да осал емес, бірі – Социалистік Еңбек Ері, шопан, шежіреші Серікбай Жуанғанұлы болса, екіншісі даңғыл ақын – Ақтан Бабиұлы.
Сапары аяқталғаннан кейін Сәбең жолай мемлекет басшысы Ю.Цеденбалға жолығып, мұндағы қазақтарға қатысты ұстанып отырған партия саясатына үлкен рахмет айтыпты. Қазақстанға оралған соң бұл сапары жайлы «Социалистік Қазақстан» газетіне шағын мақала жазыпты.
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан»
