Былтыр облысқа тартылған шетелдік инвестиция алдыңғы жылмен салыстырғанда 2 есеге өсті. Қазір облыста құны 2,2 трлн теңгеге тең 40 инвестициялық жоба жасалып жатыр, бұл арқылы 5 мың жұмыс орны құрылады. Жыл аяғына дейін 435 млрд теңге тұратын 3 жоба жүзеге асырылды. Оның біріншісі машина жасау ісіне қатысты. Қытайдың «China National Machinery Import & Export Corporation» (СМС) компаниясы «AllurGroup» акционерлік қоғамы акциясының 51 пайызын (СМС) сатып алып, отандық компанияның жарғылық капиталына кіреді. Инвестиция көлемі 2 млрд АҚШ долларына тең. Екінші жоба «Астық» элеваторлық жабдықтар зауыты» ЖШС құрылыс материалдарын және металл құрастыру зауытын іске қосады. Бұл ірі жобаға салынатын инвестиция 1 млрд теңгені құрайды. Арқалық қаласында «Торғай ет» ет өңдейтін қуатты комбинат кешені жақында ғана жұмысын бастап, шұжық, қалбырдағы бұқтырылған еттің түрлерін шығара бастады. Заманауи қуатты өңдеу кешеніне 2 млрд теңге қаржы жұмсалды. Тағы 1 млрд теңгеге биыл мал бордақылау алаңы салынады.
– Облыста инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшін жұмысты алдымен инвестициялық ахуалды қалыптастыруға бағыттаймыз. Инвесторға ресурс, мамандар, қолайлы логистика, өнімді өткізетін нарыққа кіру сияқты барлық мәселе бойынша жағдай жасаймыз. Кәсіпкерлік кодекстің 283-бабына сәйкес инвесторларға салық және кедендік жеңілдіктер түріндегі артықшылықтар беріледі. Осындай мүмкіндіктерді ұсына отырып, әлеуетті инвесторларды іздестіру тоқтамай жүргізіледі, – дейді облыс әкімінің орынбасары Мейіржан Мырзалиев.
Облыс басшылығы инвестор тартудың бір құралы өңірде беделді шаралар өткізу деп біледі. Былтыр қазан айында «Kostanay Invest 2018» екінші өңірлік инвестициялық форумы өтті. Оған алдыңғы жылғыдан 3 есе көп, яғни бір мың адам қатысты. Халықаралық және ұлттық даму институттарының өкілдері, Бельгия, Индонезия, Өзбекстан елшілері, 11 елден әлеуетті инвесторлар келді. Ең бастысы, форум жұмысының нәтижесінде 251 миллиард теңгені құрайтын 19 ынтымақтасу құжаттарына қол қойылды.
Осы жұмыстардың түп нәтижесі өңірдегі өндірісті, экономиканы дамыту. Қостанай қаласында іргесі қаланған Индустрия аймағы өңірге инвестиция тартудың үлгісіне айналды. Инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшін 400 гектарды алып жатқан аймақта инженерлік жүйе, логистика сияқты барлық жағдай жасалды. Мұнда электр стансасы, газбен қамтамасыз ету желісі, су құбырлары, канализациялық сорғы стансасы және байланыс желісі пайдалануға берілді. Келер жылы ішкі инженерлік желілер, тасжол, теміржол тұйығы құрылысы аяқталады. Ресей, Қытай инвесторлары Индустриялық аймаққа қазірдің өзінде машина жасау, ауыл шаруашылығы, құрылыс материалдарын өндіру, электртехника салаларындағы жобаларын орналастыруға ұсыныс жасап отыр.
Даму тұжырымына сәйкес Индустриялық аймақ құрылысы үш кезеңмен жүргізіледі. МТЗ тракторын құрастыру өндірісі мен өнеркәсіпті салқындату жүйесі өндірісі инвестициялық жобаларын Индустриялық аймақтың тұңғыштары десе болғандай. Бұл өндірістерден жылына 3 мың трактор сапқа қойылып, 100 мың жылу алмастыру жабдығы өндіріледі. Оған Ресейдің «Композит Групп» холдинг компаниясы 15 млрд теңге инвестиция салып отыр. Жобаның алғашқы кезеңін жүзеге асыру құны 2,3 млрд теңгені құрады, алдағы күндері онда 200 адам жұмыс орнын табады. Қазірдің өзінде 54 трактор сапқа қойылды. Сендвич-панель және металл құрылымы өндірісі де осы Индустриялық аймақтан орын тепкен. Жергілікті «Астық» элеватор жабдықтары зауыты инвестиция салып отырған өндірістің жобалық қуаты да ересен. Онда 260 мың метр сендвич-панель, 1,5 мың тонна металл құрылымы өндірілетін болады.
Инвестициялық жобалар нәтижесінде бұрын өңірде болмаған өндіріс түрлері өнім береді. Өндіріс пештеріне арналған тартым-үрлеу құрылғы-машиналарын іздегендер оны Қостанайдағы Индустриялық аймақтан табары сөзсіз. Ресейдің Екатеринбург қаласындағы Красногвардия машина зауытынан келген инвесторлар үшін жер телімі бөлінді. Жылына 500 тартым-үрлеу машинасын шығаратын зауыттың жобалық-сметалық құжаттары дайындалып жатыр.
Аймаққа орналасатын төртінші жоба металлургия кәсіпорындарына арналған доға пештері үшін жылына 20 мың тонна графиттік электродтар өндіруге арналады. Бизнес-жоспарын жасап жатқан инвестор компания биыл іске кіріседі.
– Соңғы екі жобаның да Қазақстан үшін маңызы зор және елімізде оның баламасы жоқ. Осылардың сыртында көрші Қытайдан инвесторлар тартуға аса мән беріп отырмыз. Олардың ішінде SANY Group, YTO Group Corporation, China National Heavy Duty Truck Group (SINOTRUK), HANTENG Auto Co. Ltd., HKC Corporation Limited секілді трансұлттық машина жасау компаниялары бар. Мұның барлығы да Индустриялық аймақтың алғашқы сатысында жүзеге асады, 120 гектар жерге орналастырылатын болады, – дейді Мейіржан Иябайұлы.
Екінші сатыда жүзеге асырылатын 140 гектар жер телімі түгелдей өңір ғана емес, еліміз үшін өте ірі инвестициялық жоба – ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу ісіне берілмек. Жобаның құны 300 млн АҚШ долларын құрайды. «BioGrain» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің бұл жобасы Қытай инвесторларымен бірлесіп жүзеге асады. Өңдеу кәсіпорны кешені құрамында 600 мың тонналық элеватор, жылына 100 мың тонна ұн тартатын диірмен, 200 мың тонна сүйек желімі, крахмал, кеспе жасайтын, өсімдік майын сығатын, 1 миллион тонна құрамажем шығаратын зауыттар болады.
Индустриялық аймақта үшінші саты үшін резервте тұрған 140 гектар жер телімі де алдағы уақытта өз инвесторларын күтеді. Осы инвестициялық жобалар жүзеге асып, өндіріс қаулап жұмыс істегенде, өңір экономикасы дамып, әлеуметтік сала да гүлдене түсеріне, көптеген қостанайлықтың жұмыс орнын табарына көз жетіп отыр. Елбасының экономикалық саясаты сүрлеуімен қадам басқан Тобыл-Торғай өңірі өндірісінің болашағы жарқын көрінеді.
Нәзира ЖӘРІМБЕТ,
«Егемен Қазақстан»
ҚОСТАНАЙ
