Ерекше балаларға – ерекше назар

Бұл Шымшаһардағы №17 «Достық» және №37 «Әйгерім» бөбекжай-балабақшасына бар­ған­­дағы көңілге түйген ой-тұғын. Сырт көзге балабақша ре­тінде көрінгенімен іштегі өмір өз­ге­ше. Бұл – психикалық дамуы шек­теу­лі, тірек-қимыл функциялары бұзылған балаларды оңалту орталығы.

Кез келген мемлекеттің өр­кендеуі халықтың білім дең­гейі­мен және денсаулығымен баға­ланады. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан-2050» Стра­тегиясы – қалыптасқан мем­ле­кет­­тің жаңа саяси бағыты» атты Жол­дауын­да даму мүмкіндігі шектеулі азаматтарды қоғамдық ортаға кіріктіру мәсе­лелеріне баса көңіл бөлу қажет екенін атап көрсеткен болатын. Осыған орай еліміздегі білім беру жүйесінде мүм­кіндігі шектеулі балаларға көрсетілер көмек жақсарып ке­ле­ді.

Жарымжан балалардың дер­тін емдеп, талбесік тәр­бие, ке­шен­ді білім беретін «Достық» және «Әйгерім» арнау­лы кор­рекциялық бөбекжай-балабақ­ша­сы міне сондай жақсы бас­та­малардың басында тұрған мекеме.

Еліміздің «Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы» заңы мүмкіндігі шек­теулі балаларға көмек көр­се­ту­дің тиімді жүйесін жасауға, «Білім туралы» заңында белгі­лен­ген тәртіппен білім беруге, олар­ды тәрбиелеуге, еңбекке және кәсіби даярлау ісіне байла­ныс­ты проблемаларды шешуге, кемтарлықтың алдын алуға бағыт­талған.

Елбасы Жолдауындағы басым бағыттарға қолдау ретінде өңір кәсіпкерлері қоғамға мейі­рім нұрын төгетін осы бір жақ­сы үрдісті іліп алып кетті. Со­лар­дың бірі де бірегейі, меценат, «Қазақстанның 100 жаңа есімі» жобасының жеңімпазы, «ОТАУ групп» компаниясының президенті Қайрат Молдасейітов жеке қаржылық қолдауымен жоғарыда айтылған екі ба­ла­бақ­ша­ны ел игілігіне пайдалануға берді. 
Ғимаратта бүгінде етбауыр ұрпағы үшін Алматы мен Астана, одан ары шетелге сабылған қан­шама ата-ананың жарымжан балалары ем-дом алып, тәрбие­ле­нуде. 

Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, еліміздегі мүмкіндігі шектеулі 138 513 баланың 20 279-ы (14,6 пайыз) тірек-қи­мыл аппараты бұзылған балалар са­нын құрайды. Түркістан облысында 2,5 мыңдай бала жүйке-тірек қимылының бұзылуына байланысты ем қабылдау кезегінде тұр. Ал Шымкентте қазіргі таңда сал ауруымен ауыратын 150-ден аса бала бар. Олардың 50-і бүгінде коррекциялық орталық кезегінде екен. Жаңадан ашылған заманауи оңалту орталықтары осы қажеттілікті қамтамасыз ететін болады. 

Маусым айында Ел­ба­сы­мыз­дың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламасы ая­сында ашылған арнаулы кор­рекциялық қос бөбекжай-бала­бақша жалпы 110 орынға лайықталған. Жобаның жалпы құны 280 млн теңгені құрайды.

Аталған нысанның іргетасы қаланып жатқан шақта белгілі кәсіпкер Қайрат Молдасейітов: «Біз «мүмкіндігі шектеулі балалар» деп айта саламыз. Негізінде оның астарында қаншама қайғы-қасірет, қанша қиыншылықтың жатқанын көбіміз біле бермейміз. Сондықтан бұл мектепке дейінгі мекеме сол балалардың өмірге, қоғамға бейімделуіне септігін тигізіп, үміт отын сыйласа – оның өзі біз үшін үлкен бақыт. Сол балақайлардың ата-аналарының қайғы-қасіретін аз болса да жеңілдетуге көмектесеміз», деген еді.

№17 «Достық» арнаулы кор­­рекциялық бөбекжай-бала­­бақшасының меңгерушісі Қал­ды­гүл Шылмұрзаева бала­лар­дың алаң­сыз ем алуына жақсы жағдай жа­сап берген кәсіпкер азаматқа ұж­ым атынан ағынан жарыла алғыс айтты. 

Негізінде іргетасы 1957 жылы қа­ланған бұл мектепке дейінгі білім беру мекемесі 1986 жылдан бастап мүмкіндігі шектеулі ба­ла­ларға арналыпты. Мұнда не­гізі­нен қимыл қозғалысы ауыр және жеңіл бұзылған, сал ауруымен ауыратын (ДЦП) балаларға кө­мек көрсетіледі.

Арнайы орталықта 50 бала тәр­бие­ленеді. Олардың әрбірімен 36 маман (логопедтер мен психологтар, дәрігер ортопедтер) жеке жұмыс істейді. Бөбекжай жетекшілігінің айтуынша, жұ­мыс­тың нәтижесі алғашқы 3 айда-ақ көрінеді екен. «Өте ауыр бо­лып келген, тіпті отыра алмайтын балалар қазір қолмен ұстап, кіш­кене жетектеп жүруге жарап жа­тыр», дейді коррекциялық орталық меңгерушісі Қалдыгүл Шылмұрзаева.

Бір байқағанымыз, қазіргі кезде әлеуметтік көмекке мұқ­таж болып отырған және түрлі сыр­қат­тарына байланысты әртүрлі ке­міс­­тіктері бар, созылма­лы ау­ру­­­ларға шалдыққан бала­лар­дың саны көбейіп келеді. Олардың қатарында тірек-қимыл аппараты бұзылған бала­­лар да бар. Көптеген жылдар бойы тірек-қимыл аппараты бұзылған балалар арнайы мамандардың, яғни мұғалімдер, психологтар, логопедтер мен дәрігерлердің ерекше назарында болып отыр. 

Тірек-қимыл аппараты бұ­зыл­ған балалардың даму ерек­ше­ліктеріне байланысты білім бе­руде арнайы мекемелерде оңалту, білім беру мен тәрбиелеу керек-ақ. Үлкен мегаполис үшін аталған екі орталық мүмкіндігі шектеулі балалардың барлық қажетін толық шешіп береді дей алмаймыз. Алайда атымтай азаматтардың қоғамдағы осындай ауыртпалыққа көптеп назары ауып, мейірімі түсіп жатса күрмеулі түйін де шешілер еді.

Нұршат ТӨКЕН,

«Егемен Қазақстан»