Дана жүрек

Сарыбай Сұлтанұлы 1971 жылы Мәскеу қаласындағы эко­но­микалық-статистикалық инс­титутты бітіргеннен кейін Қазақ КСР-нің статистика бас­қар­ма­сында экономист болып қыз­мет­­ке кіріседі. Тағдырдың жазуымен Алматыда досының үйлену тойында екі жас­тың арасында басталған алғашқы таныс­тық соңынан үлкен махаббатқа ұласады. Үмітай Қасқатайқызы Қара­ған­ды мем­ле­­кет­­тік медициналық инс­т­иту­ты­ның санитарлық-гигиеналық факуль­тетін бітіргеннен кейін 1975 жылы арадағы іңкәр сезімнің отын өшір­мей екеуі Алматыда отау құрады. Соғыс­тан кейінгі қиын-қыстау шақта көп­балалы отбасында өсіп, бала кез­де­рі­нен ата-аналарына қолғабыс жасап, қатар­ларынан ерте есейген екеуі отбасын құрудың тұрмыстық-әлеуметтік жауап­кершілігіне еш мойымай, жаңа өмірлерін жарқын қадамдарға толтыра білді. Соңынан тағылымды отбасылық өмірлеріне одан әрі қуаныш сыйлаған Нұрбол, Нұрлан есімді ұлдары дүниеге келіп, сәуле­лі күндерін еселей түсті. Қашан­да ер-азаматты қадыр тұтып үйрен­ген Үмітай Қасқатайқызы 1985 жылы Сәкең КСРО Министрлер Кеңесі жанындағы Халық шаруашылығы акаде­миясының тыңдаушысы болып, қай­та­дан Мәс­кеуге оқуға кеткенде де қос перзентін мәпелеп өсіріп, сол заман­­дағы азық-түлік карточкалық жүйе­мен бері­летін қиындықтарға қажы­май, ­үйінің берекесін арттырып, ер-азамат­ының жолын тосып отырды. Оқу­ды үздік бітірген өмірлік серігінің жеміс­ті еңбек етіп, қызмет сатысымен өрлеу жолында қашанда жан жары ретінде жағдай жасады. Сәкеңнің Қазақ КСР Орталық ста­тистика басқармасы бастығының орын­басары, кейін­нен 1991 жылы Мем­ле­кеттік мүлік жөніндегі комитеттің төр­а­ғасы, 1997 жылы – Қазақстан Президенті Әкімшілігінің басшысы және басқа да жоғары мемле­кет­тік қызметтерді атқарғанда Үмітай Қас­қа­тай­қызы тұлғаның аса маңызды елдік мәсе­лелерді шешуде басқа отбасылық іс­терге алаңдамауына барынша мүм­кін­дік туғызды. Сарыбай Сұлтанұлы секіл­ді адаммен қатар жүру, онымен тағ­дыр­ласып өмір сүру, көмектесе отыр­ып оның өмі­рі­не тірек бола білу әйел үшін бұл өмірдегі ең басты бақыт еке­н­ін жастарға үлгі етіп көрсет­ті. Ол өзінің естеліктерінде: «мен тұрмыстық тірліктермен ешқа­шан оның мазасын алған емеспін. Барлық мәселелерді бірге шешетінбіз. Сүйікті жұбайымның тарапынан әрдайым маған деген ізгі сезім мен ыстық ықыласты сезінуде болдым, ал өзім де оны аса нәзіктікпен жақсы көрдім», деді. Тіпті кенеттен ауырып жүрген кез­дерде 2012 жылды ағай­ын туыс­тармен қарсы алған кеште Сары­бай Сұлтанұлы айтқан сөз­дері есімізге түсе­ді: «Осы жыл­ды көр­уім бірінші Алланың арқасында, екінші Үмітжан сенің арқаңда, саған рақмет, жаным. Мен саған ризамын». 

Өнегелі отбасы құрған екеуі асқаралы әке, аяулы ана ретінде перзенттерінің тәрбиелі, білімді, қайырымды азаматтар етіп қалып­тас­тыруда барлық күш-жігерін салды. Көздерінің ағы мен қарасындай қос ұлы ержетіп, тұңғышы Халық шаруа­шы­лығы академиясын бітіріп, оқуын Ұлыбританияда жалғастырды. «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясында жауапты қызметтер атқарды, қазіргі таңда кәсіпкерлікпен айналысуда. Кіші ұлы Нұрлан Қазақ мемлекеттік заң академиясын бітіріп, қалалық прокуратурада, Астана қаласының Қаржы полициясында қызмет атқарды. Алланың жазуымен Нұрлан 2004 жылы дүние салды, бұл екеуінің өміріне ауыр қасірет әкелген-ді.

Уақыт өте келе, Нұрболдың ұлдары алтын асықтай Әлнұр мен Әлен, Авраам атты немерелері дүниеге келіп, көз қуаныштарына айналды. 

Үмітай Қасқатайқызы үлкенге ізет, кішіге қызмет көрсете білер қасиетімен таныл­ған дана жүректі адам. Қазаққа талай дүлдүл таланттарды тарту еткен Қа­рағанды облысы Ағадыр елді мекенінде өмірге келген ол кісі туған жер, ата-ана арқылы бойына сіңірген асыл қасиетін Жамбыл өңіріне келін боп түскенде көрсете білді. Ата-енесін өз әке-шешесіндей құрметтеп, ер-азаматының өзінен кейінгі бауырларына қамқорлық жасады. «Сәкеңнің әкесі – Сұлтан Өмір­зақұлы фермада меңгеруші болып жұ­мыс істеді, 59 жасында дүниеден өтті. Анамыз – Дәмен апа үй шаруасында болды, 61 жасында қайтты. Бұл отбасын­да 7 бала болды, үлкені Сәкең еді. Ата-аналарымыз қайтыс болған соң, әрине кейінгі балаларға біз қамқорлық жасауға тиісті едік. Барлық інілері мен қарындастарын Сәкең аяқтарынан тік тұрғызды, олардың қайсыбірі – жоғары, қайсыбірі арнаулы орта білім алды. Қазір барлығының да өз отбасылары бар. Олар Алматы қаласында және Жамбыл облы­сында тұрып жатыр. 2009 жылы жал­­ғыз бауыры Нарбайдың қайтыс бол­уы Сәкеңе өте қатты тиді: оның ең­се­сі түсіп кетті, бәлкім бұл жағдай да оның денсаулығына әсер еткен шығар. Сарыбай Сұлтанұлының сыртқы пішіні әкесінен аумайтұғын болса-дағы, анасын өте жақсы көретін. Ол кісі, шын мәнінде, өте мейірбан және қарапайым әйел затынан еді. Ол кісіден ешкім ешқашан жазғыратын қатты сөз естімепті, өзі де ешқашан арызданып көрген емес. Дәмен апаны ауылдастары да, туыстары да өте қатты сыйлайтын», дейді Үмітай Қасқатайқызы өткен күндерін еске алып.

Асыл жар, аяулы ана, ар­дақ­ты әже болып отырған Үмітай Қас­қа­тайқызы өзінің адами қасиет­і­мен, асыл ниетімен, өмірлік тәжір­и­бе­сімен баршамызға үлгі-өнеге көрсетіп келеді. Біз ол кісінің әр­бір ісінен үлгі алып, жақсы қасиет­те­рін бойымызға сіңіруге ұмтылып келеміз. Бүгінде өзінің мерейлі белесіне шыққан дана жүректі ананы шын жүректен құттықтай отырып,

Кеңейтіп шаңырақтың 
кере­ге­сін, 
Аяулы жар бастаған 
кемел көшін. 
Сұңқарына мызғымас 
махаббатпен,
Көрсетуде жас ұрпаққа 
өнегесін. 

Ана жүрек қалықтап қиясында,
Шаттықтың дәнін сепкен 
ұясына.
Ұйыстырды ел-жұртты, 
ағайынды,

Қолдасын ұлылардың киесі алда, деген өлең жолдарымен сөзімізді аяқтағымыз келеді. 

Зәмзәгүл ЖИЕНАЛЫҚЫЗЫ