24 Қараша, 2012

Қалқамандағы №1 аурухана өз бағыт-бағдарын өзгертіп, уақыт талабына бейімделуде

635 рет
көрсетілді
15 мин
оқу үшін

Қалқамандағы №1 аурухана өз бағыт-бағдарын өзгертіп, уақыт талабына бейімделуде

Сенбі, 24 қараша 2012 7:10

Күнгейдегі бас шаһардың Алматы-Ташкент күре жолына жақын ор­­­на­ласқан Қал­қа­ман­дағы №1 қа­лалық клини­ка­­лық ау­рухананы халық арасында Қо­наев ауруханасы деп те атайды. Отыз жыл­ға жуық тарихы бар бұл емдеу ор­ны­ның бүгінгі тыныс-тір­шілігі, проблемалары және алдағы жос­парлары жайлы аталмыш ауру­хананың бас дәрігері, медицина ғы­лым­дарының докторы Дамир ДӘУЛЕТБАЕВТЫ әңгімеге тарт­қан едік.

 

Сенбі, 24 қараша 2012 7:10

Күнгейдегі бас шаһардың Алматы-Ташкент күре жолына жақын ор­­­на­ласқан Қал­қа­ман­дағы №1 қа­лалық клини­ка­­лық ау­рухананы халық арасында Қо­наев ауруханасы деп те атайды. Отыз жыл­ға жуық тарихы бар бұл емдеу ор­ны­ның бүгінгі тыныс-тір­шілігі, проблемалары және алдағы жос­парлары жайлы аталмыш ауру­хананың бас дәрігері, медицина ғы­лым­дарының докторы Дамир ДӘУЛЕТБАЕВТЫ әңгімеге тарт­қан едік.


– Дамир Абайділдаұлысіздіңқаладағы ірі емдеу орныныңтізгінін ұстағаныңызға да біразуақыт өтіптіБұған дейін деден­сау­лық сақтау саласындабасшы қыз­мет­тер атқарыпжүрген біліктіұйымдастыру­шысызІсті алдыменнеден бастадыңыз?

– Кез келген басшы жаңа ұжымға, мекемеге келгенде алдымен істің бағыт-бағдарын зерттеуден бастайды ғой. Мен де солай жасадым. Тексеру жүргізсек, аурухана 270 млн. тең­ге қарыз екен. Оның басты себебі, ық­шам­дау кезінде ауруханадағы төсек-орын саны қысқарған. Мәселен, бұл емдеу орны ашыл­ған­да оның жобалық күші 660 төсек-орынға есептелсе, бүгінде 200 орынға кеміген. Осыншама үлкен ғимаратты қалайда ұстап тұру керек қой. Оның суы, жылуы, қызметкерлердің жалақысы және бар. Соның бәрі жиналып келіп, аурухананы қарызға батырған. Қайта ма­ған дейінгі бас дәрігер, профессор Бекмахан Құралбаев екі жылда қарыздың бір­азын жауып, аурухананың ерекшеліктерін есептеп жаңаша жұмыс істеуге кіріскен екен. Ол кісі негізінен сауықтыру про­филіне ыңғай беріп, кардио, жүйке сауықтыру бөлімдерін ашып, оны шипажай жағдайына бейімдеп, біраз жұмыстар атқарыпты. Мен де сол әріптесім бастаған жұмысты зерттеп, байқап одан әрі жалғастыруға тырысудамын.

Ең алдымен, кезінде аурухананың жеке меншігінде болған минералды судың скважинасын қайтарып алуға әрекет жасап, прокура­ту­раға, Денсаулық сақтау министрлігіне қа­ты­нас қағаз жаздық. Скважина 1990 жылы В.Хра­пу­нов­тың кезінде жеке меншікке өтіп кеткен. Қо­лымызда «қайтадан ауруханаға қай­тарылсын» деген соттың шешімі де бар. Бірақ олар да құжаттарын заңдастырып алған. Күресіп жатырмыз, әрі қарай не боларын уақыт көрсетеді.

Екіншіден, ауруханада кезінде ашылған хирургия бөлімшесі қысқарып, бірыңғай тера­пия­ға көшкен. Ал мекемеміз көп салалы бол­ған соң негізінен хирургия да, терапия да, сауықтыру бөлімдері де болуы керек. Сөйтіп, біз жалпы хирургия емес, бүгінгі заманауи талапқа сай лапроскопиялық әдісті қолдана­тын хирургиялық бөлімше аштық. Оған Қа­зақстан-Ресей медицина университетін тарт­тық. Оқу орны­ның жылжымалы медици­на­лық көліктері бар. Оған қоса эндоскопиялық хирургия бөлі­міне хирургия, урология, гинекология, ЛОР, травматологияны шоғырлан­ды­рып, Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті қоры, Қазақстан-Ресей медицина университетімен бірігіп орталық ашатын болып жатырмыз. Бүгінде осы бағытта жұмыс жүргізілуде.

– Барлық мәселені шешетін кадр ғойОсы ретте қандай бағыт ұстаныпотырсыздар?

– Әрине, аурухана қаланың шетінде ор­на­ласқандықтан, кадр мәселесін шешу қи­ын­дау. Ал медицинада білікті, кәсіби мықты маман қашанда керек. Зерттеу барысында кей­бір бө­лімшелерде алдыңғылардың ізін басатын орта буынның ұрпақ жалғастығы үзіліп қалған. Өзіңіз білесіз, медицинада біліктілік тәжіри­бе­мен келеді. Жастарға толығымен сенгенге, олардың тәжірибесі жетпей қалуы мүмкін. Сон­дықтан жұмысты кадр мәселе­сі­нен бастау­ға тура келді. Үкімет дәрігерлерді оқы­туға қа­ражат бөл­дік деп жатыр. Біз сол ба­ғ­дарламаны қабыл­дап, өз мамандарымызды шет­елде оқы­ту­ды жоспарладық. Қазір дәрі­гер­лер арасынан кімді қайда жіберу сараптан өтуде. Мен кел­гелі Қа­зақстан-Ресей медицина универси­тетінің ұстаз­дары 70 дәрігерімізді жұмыс орнында оқытып, білімдерін жетілдірді.

Өзіңіз білесіз, бірнеше жыл Алматы медицина колледжін басқарып, медбике ісі мамандарын дайындауда біраз тәжірибе жинақ­та­дым. Негізінде аурухананың жұмысын көте­ре­тін де, көрсететін де осы орта буын медицина қыз­мет­керлері. Тіпті, аурухананың бет-бейнесі со­ларға байланысты. Келе сала мейір­бикелердің білім деңгейін анықтау мақ­са­тында оларды аттестациядан өткіздік. Сонда 330 мейірбикенің 74-і жай қарапайым сауалды білмей, емтихан тапсыра алмады. Көп­ші­лігі жеке меншік медколледждерді бітір­ген­діктен білімдері таяз. Заңға салсақ олар­дың бәрін жұмыстан шыға­рып жіберуге болады. Бірақ ондай әрекетке бармадық. Әрі ауру­ханадағы мейірбикенің 30 пайызын бірден шығарып жіберу оңай шаруа емес. Енді соларды өзімізде арнайы оқу орта­лығын ашып, үш ай бойы оқытудамыз. Қайта сынақ­тан өте алмағандарын шығаруға тура келеді. Бұған дейін олардың білімдерін тексермей қабыл­даған ғой. Бізге жұмысын білмейтін он адамнан, өз ісін жақсы білетін, маман­дығына адал екі адам пайдалы. Сондықтан жұ­мысқа қа­был­дар кезде дәрігер болсын, мейір­бике болсын, алдымен әңгімелесуден өтеді, содан кейін барып компьютерде тест тапсырады.

Дәрігерлерді де осылай аттестациядан өт­кізудеміз. Олар кезекшіліктен шыққан бойда түскен науқастарға байланысты тікелей өзі­ме есеп береді. Бүгінде медицина сапасы­ның түсіп кеткені, өкінішке қарай, жастарда білім жоқ, оқымайды. Біздер институтты бі­тір­ген соң да оқуды үзбейтінбіз. Мәселен, ауру түсті ме, кітапты аламыз да оқимыз. Ер­те­сіне дәл сондай науқас түссе, соны қайтадан оқитын­быз. Міне, осылай оқи бергеннен есіңде сақ­талады. Ал қазіргі жас дәрігерлер сол саланың маманы болмасам да, менің білген деңгейімде білмей отыр. Сондықтан күнде тапсырма бе­ріп, қадағалап отырамын. Егер адамның ықы­ла­сы болып оқып, жетекке көнсе, емтиханды қайта тапсырады. Ал айт­қанға көнбей, жетекке жүр­месе, өз обалдары өздеріне. Менің арым олар­дың өздерінің де, отбасының да алдында таза.

– Қай мекемеде болсын темірдей тәртіп орнамай, іс оңға баспасы анық.

– Рас айтасыз, тәртіп бар жерде, береке, тірлік бар. Бірінші күннен тәртіпті аурухана қызметкерлерінің өзінен бастадым. Дәрігер­лер­ге де, орта буын медицина қызметкер­лері­не де мекемеде үйден тамақ әкеліп ішуге тыйым салдым. Қараңыз, біреуі әкелген көжесін жы­лытып жатса, біреуі жұмыс уақытысында иісін шығарып тамақ жасап жатса, не бол­ға­ны. Жабық тұрған асхананы ашып, сонда та­мақ­тануды ұйғардым. Сөйтіп, жиналыс ашып, осы мәселені түсіндірдім. Бірақ оның ақ­шасын аурухананың тапқан табысынан өтеп беруге уәде бердім. Мысалы, кіші медбике 400 теңге тұратын тамаққа – 70, мейір­бике 50 пайызын, яғни, 200 теңге төлейді. Дәрігердің жалақысы көптеу болғандықтан, 30 пайызын аурухана көтереді. Бұған да басында қарсы болғанмен, қазір түсіністікпен қарауда. Сондай-ақ осы тәртіптің арқасында жа­рыққа ақша төлеуді бір жарым есеге азайт­тық. Қазір әр бөлімшеге электр есептегішін орнатамыз деп жатырмыз. Жоспар бойынша әр бөлімшенің өз нормативі бар, одан асса, қалталарынан ұсталады.

– Көптеген басшылар қызметкерлерін моральдық, рухани жағынан көтермелеп, олардың жағдайларымен санасуды ойлай бермейді. Бұл жағынан қандай ойыңыз бар?

– Әркімнің өз кіші отаны болады. Осы мекемеде өміріміздің көбі өтіп жатыр. Мәселен, мен жұмысқа сағат жетіде келіп, кешкі то­ғыз­дар­да қайтамын. Қазір күніне 14-15 сағат жұмыс істеймін. Мен жүрген соң орынбасарларым да кете қоймайды. Ондағы мақ­сатым, ауруханадағы ахуалды жақсартып, адам жанына араша болып, күн-түн демей денсаулық күзетінде жүрген қызметкерлердің рухын көте­ру. Осы ретте, құрбан айттың алдында жұ­мысқа келдім ғой деп, ардагерлерімізді ша­қы­рып, қайтыс болғандардың рухына құ­ран оқыттық. Мәңгілік ешкім жоқ, ертең біз де зейнетке шығамыз. Сол кезде осы ауру­ха­наға сіңірген еңбегімізді бағалап, құрметтеп жатса қандай ғанибет. Жасы келген адамға одан артық не керек. Сондықтан біздер қандай бір шара өткізбейік, ардагерлерімізді шақырып, төрімізге отырғызып, сый-сияпат көрсетіп, сыйлық беріп шығарып саламыз. Бұл – алдымен жастарға үлгі.

Зады, өзін жақсы көрмейтін адам жоқ шығар. Кез келген адамды өз отбасыма қалай қараймын, солай қарап бағалауға тырысамын. Мысалы, әркімнің туған күні бар. Қызмет жа­са­ған жерімде қызметкерлердің туған күнін атап өтіп, 5 мың теңге болса да сыйақы беру­ді дәстүрге айналдырғанмын. 5 мың теңге көп ақша да емес шығар, бірақ оны ауруха­на­да­ғы жұмыс істейтін бір мың адамға шаққан­да әжептәуір қаражат. Екіншіден, өмір болған соң өлім-жітім бірге жүреді, қызметкерлердің ет-жақын туыстары қайтыс болса, міндетті түрде ауруханадан 10 мың теңге бөлінеді. Мұндай жағдай да әркімнің басынан өтеді. Әри­не, 10 мың теңге ештеңеге жете қоймас, бірақ, әріп­тесіңе келіп, қайғысына ортақ­та­сып жатсақ, ол адам іштей бір марқайып қалмай ма?

Әр отбасында нәресте келіп, басқа бас, жанға жан қосылып, қуаныш болып жатады. Жиналыста айттым, немере, шөберелі бол­ған­дар ренжімесін, бірақ әріптестеріміздің отбасында өмірге сәби келіп жатса, жөргегіне 10 мың теңге берейік деп. Міне, осылай қыз­меткерлердің қуаныш, қайғысына ортақтасып жатсақ, олар да өздерінің ауруханаға керек екенін, жұмысының бағаланып жатқанын сезеді. Ал бұл көңіл-күй олардың жұмыс­та­ры­на жақсы жағынан әсер етпек. Байқауым­ша, қазір ұжымның жұмыс істеуге ынтасы бар.

– Дамир Абайділдаұлы, медицина кол­леджінде жүргенде мейірбике беделін қалай көтереміз деген мәселе көтеріп, осы маман­дықтың қыр-сырын ашып көрсет­кен едіңіз. Енді үлкен ұжымға басшы­лық­қа келдіңіз. Мұнда тек мейірбике ғана емес, науқас пен дәрігердің қарым-қаты­насы да үлкен мәселе. Дәрігер науқасты алдымен сөзбен емдейді деп жатады. Осы ретте қандай шараларды атқаруды ойға алып отырсыз?

– Бұл шаруаны да ретке келтіріп қалған сияқтымыз. Қазір ауруханада арыз, шағым айтушылар азайды. Өйткені, күнде емделіп шық­қан науқасқа анкета толтыртып, осы жағ­дай­дың барлығын сұрап отырамыз. Сөй­тіп, науқас пен дәрігердің тікелей сөйлесуін шамалап дұрыс жолға қойғанмен, науқастың жақын туыстарымен сөйлесуге уақыт таппай жатады. Біздің Отан соғысына қаты­сушы­лар­ға арнал­ған терапевтік бөлімшеге жасы келген, кейде, тіпті, не істеп не қойғандарын біл­мейтін нау­қас­тар да жатып емделеді. Міне, сол кісілердің балаларына: «Неге әкелеріңді қарамайсыңдар, бізге әкеліп тастайсыңдар», дегеннен гөрі, кеңес беріп, түсіндіру жұмыс­тарын жүргізуді талап етіп отырмын.

– Біздің анамыз өзіне ота жасаған дәрігердің тілеуін тілеп, бес уақыт намазына қосып отыратын. Қай пенде болсын өзіне жақсылық жасаған, көмектескен адам­ды еш уақытта ұмытпайды. Келесі сауал, оқыр­ман­дарымызға керек ақпарат та болар, ауру­хананың жалпы клиникалық сипаттамасына тоқталып өтсеңіз…

– Терапиялық салада бюджеттік және ақылы көпсалалы терапия бөлімі, ақылы кар­дио­логиялық, аллергологиялық, ревмато­ло­гия­лық, неврологиялық бөлімдер; хи­рур­гиялық бағытта ақылы көпсалалы хирургия­лық, гинекологиялық бөлімдер, сондай-ақ әйелдер босанатын перзентхана және бюд­жетті гинекология, емхана, параклиникалық бөлім, физио, гипербариялық оксигенция, ра­дионуклидті зерттеу зертханасы бар. Сондай-ақ, Алматы қа­ласында біздің аурухана ал­лергиялық науқас­тарға тұңғыш рет тегін аллергендік жаңа емдеу әдістері, сынақтар жүргізеді, сонымен қатар жүйке, жарақат, жү­рек ауруларын сауықтыру бөлімшелері қыз­мет көрсетеді. Клиникалық аурухана С.Асфендияров атындағы ҰМУ-дың кафедраларымен тығыз байланыста. Кафедра ғалым­да­ры науқастарды қарап, кеңес береді. Емдеу орны жылына 20 мыңнан аса науқасқа медициналық көмек көрсетеді.

– Алдағы жоспарларыңыз?

– Биылғы жылы ауруханада құлақ, мұрын және тамақ (ЛОР) бөлімшесін ашуды ойластырып отырмыз. Оған Ресейдің әлемге ата­ғы мәшһүр, профессор Скрипниковты шақы­рып, Алматыға келіп, болашақ бөлімшені көріп кетті. Амандық болса алдағы маусым айында тағы келеді. Сөйтіп, бір үлкен жұмыс бастамақпыз.

– Биыл елі үшін өлшеусіз еңбек сіңірген мемлекет және қоғам қайраткері Д.Қо­наев­тың туғанына 100 жыл толуын республика жұртшылығы атап өтіп, аяулы ұл­да­рын ардақтауда. Аурухананың ірге тасы қаланған күннен өзі бас-көз болып, қол­дауын да, көмегін де аямаған адамға өзде­ріңізде шара өткізген шығарсыздар?

– Әлбетте. Шамамыз келгенше атап өтуге тырыстық. Кешке Қонаев атындағы халық­ара­лық қордың басшылары мен белсенді мүше­лерін, ардагерлерімізді шақырдық. Ол кісі жайлы фильм көрсетіліп, Димекеңмен қызметтес болған азаматтар естеліктер айтып, ол кісінің қарапайымдылығына, адалды­ғы­на, адамгерші­лігіне тоқталды. Әрине, хал­қы үшін адал қыз­мет жасаған Димекеңе қандай құрмет жасасақ та артықтық етпес. Ата дәстүр бойынша қонақтардың иығына шапан жауып, ол кісінің рухына құран бағыштап, ас бердік. Енді бұдан былай ұжым 12 қаңтарды №1 аурухананың төл мерекесі ретінде атап өтуге шешім қабылдады.

Әңгімелескен

Гүлзейнеп СӘДІРҚЫЗЫ,

«Егемен Қазақстан».

Суретті түсірген  Еркін ЕРКЕШ.